انس فسایی ها با یار مهربان زبانزد شد!

فاطمه مقدم/ کار در حوزه کتاب و کتاب خوانی از آن کارهایی است که نه عایدی مالی دارد که انگیزه ای برای ادامه باشد و نه شهرت اجتماعی خاصی در پی دارد. در این کار اگر عشق نباشد نتیجه همان است که در جامعه می بینیم کتابخانه هایی عقیم که جامعه کتاب نخوان حتی آدرس آن ها را نمی داند. کتابدارانی که در کاهش روز به روز اعضای فعالشان، چرت می زنند و به همان حقوق حداقلی راضی هستند. ترویج کتابخوانی چه از سوی کتابدار و چه از سوی مسئول کتابخانه چیزی است که جزو وظایف سازمانی تعریف شده آن ها نیست اما تنها عشق به دانایی است که کتابدار را از پشت پیشخوان کتابخانه به میان جمعیت گنگ و گم از دنیای شکوهمند کتاب می کشاند تا دریچه ای از دانایی را به رویشان بگشاید. امسال شهرستان فسا با درخششی در چند حوزه ترویج کتاب خوانی، کتابخانه سازی و کتابخانه یاری و مسئولیت کتابخانه های عمومی ‏درخشید و توانست 5 جایزه مهم را از ان خود کند. در هفته کتاب امسال 5 فسایی برگزیده و مورد تجلیل قرار گرفتند: «محمدصادق صفرپور» شهردار سابق فسا، «علیرضا کوچکی» استاد دانشگاه مشهد، «جعفر جاویدی» و «هادی دوگانی» از شهرستان فسا به عنوان حامی فرهنگ کتاب و کتابخوانی و خیرین برگزیده کتابخانه ساز و کتابخانه یار شناخته شدند. همچنین «ابوذر پوربخشیان» مسئول کتابخانه آیت الله دکتر احمد بهشتی فسا، به عنوان مسئول برتر کتابخانه های عمومی نهادی استان فارس مورد تجلیل قرار گرفت. در ادامه گفت و گویی با چند تن از فعالین حوزه کتاب و کتابخوانی این شهرستان خواهیم داشت.  به هر رو اگر حالتان در این اوضاع احوال سخت و ناراحت کننده و گرفته است توصیه می کنیم این گزارش حال خوب کن را بخوانید:

مردی که یک تنه یک موسسه فرهنگی است!‏

منتظر حضور مردم در کتابخانه نمی شویم خود به میان آن ها می رویم

مسئول برتر کتابخانه های عمومی نهادی استان فارس، مهم ترین عاملی که باعث انتخاب او به عنوان مسئول برتر در سال جاری شد را انجام خدماتی خارج از حوزه وظایف سازمانی خود خواند و گفت: من از سال 92 به عنوان مسئول کتابخانه های عمومی در استان مشغول به خدمت هستم. در یک سال گذشته نیز که مسئول کتابخانه آیت الله دکتر احمد بهشتی فسا بود پشت میزنشینی و انتظار برای مراجعه کننده را از برنامه های مسئولیت خود حذف کردم و خود پا به عرصه ترویج کتاب خوانی گذاشتم.

ابوذر پوربخشیان با اشاره به اینکه من از کتابخانه بیرون زدم و در مدرسه ها و مهد کودک ها به دنبال عضوگیری برای کتابخانه رفتم و در شهر «زاهد شهر» طرحی با عنوان جُنگ کتابخوانی ایجاد کردم و چون این منطقه محروم بود کتاب های کتابخانه را به میان کودکان این شهر بردم و آن ها را به صورت رایگان عضو کتابخانه کردم و هر هفته در یکی از مدارس یا مهدکودک ها حضور پیدا می کردم و برای بچه ها قصه می گفتم یا کتاب می خواندم.

مسئول کتابخانه آیت الله دکتر احمد بهشتی فسا یکی دیگر از کارهای خود برای ترویج کتابخوانی را جذب کمک خیران فرهنگی از کمک های حداقلی تا کمک های بزرگ تر خواند و گفت: من با کمک های خیرین که از 50 هزارتومان به بالا بود در کتابخانه قفسه جایزه تعیین کردم و آیتم هایی برای کتابخوانی بچه ها و رسیدن امتیازشان به سطحی که بتوانند جایزه دریافت کنند گذاشتم و همین عاملی برای تشویق بچه ها به کتابخوانی شد.

وی اضافه کرد: یکی از کارهایی که در طول این دوره خدمت یک ساله ام انجام دادم افزایش 8 تا 10 برابری آمار امانت کتاب بود. به طوری که تعداد امانات ماهانه کتابخانه آیت الله دکتر احمد بهشتی ‏در زمانی که من این مسئولیت را تحویل گرفتم بیش از 200 کتاب بود و من در طول فعالیت یک ساله این آمار را به 1600 تا 2000 کتاب در ماه افزایش دادم.  

پوربخشیان با تاکید بر اینکه به سبب تاثیرپذیری بیشتر کودکان عمده فعالیت های او در حوزه ترویج کتاب مربوط به کودکان است گفت: بچه ها نسبت به بزرگسالان هنوز تاثیرپذیر هستند و ممکن است با تلاش بتوانیم عادت کتابخوانی را جزو عادت های بچه ها کنیم. از این رو در کتابخانه هفته ای یک جلسه قصه خوانی برگزار می کنیم. جز آن مسابقات متعددی برای کودک و نوجوان برگزار می کنیم از جمله مسابقه های کتابخوانی و مسابقه های نقاشی و کارگاه های آموزشی نقاشی و فن بیان برای دو گروه سنی کودک و نوجوان و بزرگسال و... که همه این کارها به سبب علاقه ای است که به ترویج کتابخوانی و کارهای فرهنگی دارم به صورت کاری اضافه بر کار سازمانی ام است و هیچ تاثیری در حقوق من (که بسیار هم ناچیز است) ندارد. 

وی با اشاره به اینکه کتابخانه شهید بهشتی دو بخش بزرگسال و کودک دارد اظهار داشت: در حال حاضر 60 تا 70 درصد اعضای کتابخانه کودک و نوجوان هستند چون سرمایه گذاری ما بر روی این رده سنی است. به طوری که ما در هفته کتاب 50 گروه از کودکان مهد کودک تا نوجوانان مدرسه ای را برای بازدید از کتابخانه دعوت کردیم و تمام بخش های کتابخانه را به آن ها نشان دادیم تا زمینه ای برای انس با کتاب برایشان فراهم کنیم و در همین مدت نیز از زمان هفته کتاب تاکنون چیزی نزدیک به 700 عضو جدید برای کتابخانه گرفتیم البته این فعالیت ها همه به کمک همکاران خوبم در کتابخانه شهید بهشتی انجام شد.

این مروج فعال کتابخوانی برنامه های آینده خود را به این شرح برشمرد: برنامه ای داریم که منطقه فقیرنشین در فسا را که مردمی کوچ نشین دارد و در مدارس کانکسی درس می خوانند جز عضویت رایگان آن ها در کتابخانه، ماهی یکبار به مدرسه آن ها برویم و برایشان کتاب بخوانیم و کتاب های امانتی برایشان ببریم و مسابقات کتابخوانی برگزار کنیم.

وی در پایان با گلایه از اینکه برتر شدنش به عنوان مسئول کتابخانه جز لوح تقدیر و یک کارت هدیه هیچ آورده ای برای کتابخانه او نداشته است گفت: ترویج کتابخوانی میان کودکان نیاز به انگیزه دادن به آن ها دارد. همین سیستم جایزه که در یک سال گذشته به هر مشکلی بود پیش بردیم خود نیاز به اعتباری حداقلی دارد اعتباری ناچیزی مثلا چیزی حدود 10 میلیون تومان برای یک سال که البته هزینه کردن همین اعتبار ناچیز برای خرید جایزه نتایج بسیار بزرگی در پی خواهد داشت. من به مسئولین شهرستانی که حاضر به پرداخت این اعتبارات ناچیز باشند دست نویس می دهم اگر این اعتبار را داشته باشم اعضای کتابخانه را از چیزی که امروز است به دو برابر افزایش دهم اما خب تامین اعتبار حتی به این کمی چیزی نیست که به راحتی اتفاق بیفتد. امیدوارم با خدماتی که شهرداری فسا برای ترویج کتابخوانی کرده بتوانیم از بودجه نیم درصد از درآمدهای‌ شهرداری بودجه ای برای ترویج کتابخوانی بگیریم.

 فرمانداری از این پس حامی برنامه های ترویج کتابخوانی در شهرستان فساست

«اولین قانون کتابخانه‌های کشور که در سال 1344 تصویب شده، یک و نیم درصد درآمد شهرداری‌ها را به کتابخانه‌های عمومی اختصاص داده بود. در این قانون آمده بود که «در هر شهر که عمارت مناسب برای کتابخانه فراهم نباشد، اعتبار از محل یک و نیم درصد و سایر وجوه حاصله در حساب مخصوص‌ نگهداری می‌شود که زیر نظر انجمن کتابخانه منحصراً به مصارف تعیین شده در این قانون برسد.» که خود نشان از توسعه کتابخانه‌های عمومی در رشد فرهنگی کشور و اندازه اهمیت دارد. این قانون در سال 82 تکمیل گردید و طی ماده 6 آن مقرر شد: «شهرداری‌ها مکلفند همه ساله حداقل نیم درصد از درآمدهای خود را به منظور اداره امور کتابخانه‌ها در اختیار انجمن‌های کتابخانه‌های عمومی شهر مربوط قرار دهند». یعنی چه شهر کتابخانه فعال داشته باشد چه نداشته باشد شهرداری مکلف به پرداخت نیم درصد از درآمد خود در وجه کتابخانه های عمومی همان شهر است. از آن جا که نهاد کتابخانه یک نهاد نیمه دولتی است و بودجه کشوری ندارد اهمیت اختصاص این نیم درصد چندین برابر می شود.

محمدصادق صفرپور شهردار پیشین و فرماندار کنونی شهرستان فسا جزو برگزیدگان کتابخانه ساز هفته کتاب و کتابخوانی امسال بود.

وی با اشاره به عواملی که سبب انتخاب ‏او به عنوان کتابخانه ساز برتر شد گفت: شهرستان فسا در توسعه زیرساختی کتابخانه و ترویج کتابخوانی توانسته در این سال ها جایگاه ویژه ای در استان و در کشور کسب کند و توانسته توجه ویژه خیرین فرهنگی و دولت را به تاسیس کتابخانه های عمومی و خصوصا کتابخانه های کودکان جلب کند به نحوی که آخرین شهر فاقد کتابخانه در شهرستان فسا، شهر نوبندگان بوده است که تا آخر امسال صاحب کتابخانه می شود.

فرماندار شهرستان فسا با اشاره به اینکه مجموعه مدیریت شهری شهرستان فسا درصدد است این رویکرد به ترویج کتابخوانی را با جدیت بیشتری دنبال کند افزود: بوستان کتاب و راه اندازی کتابخانه کودک و نوجوان و تاسیس کتابخانه جدید در بوستان زاهدی در جنوب شهر برای عدالت توسعه فرهنگی همگی به صورت خیرساز بوده و شهرداری به تکمیل زیرساخت های کتابخانه ها پرداخته تنها کتابخانه ای که صفر تا صد آن توسط شهرداری انجام شد کتابخانه کودک و نوجوان بوستان شهروند بود اما کتابخانه باغ زاهدی 500 میلیون خیر دارد و در ادامه شهرداری تلاش دارد که ساخت این کتابخانه را به اتمام برساند.

از طرح های تشویقی کتابخوانی در کتابخانه منتخب شهید بهشتی حمایت می کنیم

فرماندار شهرستان فسا در پاسخ به سوال که آیا امکان حمایت از اجرای طرح های تشویقی کتابخوانی در کتابخانه شهید بهشتی شهرستان فسا توسط مدیریت شهری وجود دارد؟ گفت: صد در صد از طرح های تشویقی این کتابخانه به عنوان کتابخانه ای فعال در شهرستان فسا حمایت می کنیم و برای ترویج کتابخوانی و افزایش تعداد اعضا خصوصا در حوزه کودک و نوجوان بسیار علاقمند به توسعه کتابخوان ها داریم.

فرماندار فسا در ادامه با اشاره به حمایت های کلی از فعالیت های فرهنگی افزود: در زمان خدمتگزاری به مردم شهرستان در سمت فرماندار یکی از حوزه های که به ان ورود می ‏کنم و پر رنگ شاهد توسعه ان خواهیم بود رویکردهای فرهنگی و توسعه زیر ساخت های کتابخوانی و ترویج برنامه های فرهنگی است ‏

صفر پور در پایان خاطر نشان کرد اداره کتابخانه های شهرستان فسا با همکاری شهرداری و ادارات ذی ربط ظرفیت این را دارد که در نقاط مختلف شهرستان فسا خصوصا شهرک های جدید التاسیس به توسعه کتابخانه ها بپردازد و ظرف یکی دو سال آینده نقاط  مختلف شهر را از نظر پراکندگی کتابخانه های عمومی شهر پوشش دهیم.

از جمعیت 250 هزارنفری فسا 8 هزار عضو کتابخانه هستند  

رئیس اداره کتابخانه های عمومی فسا نیز درباره فعالیت شهرستان فسا در حوزه کتابخوانی گفت: فسا در حوزه کتابخانه های عمومی به گفته مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس پایلوت استان است در حوزه جذب مخاطب ، تعداد امانت کتاب ، تعداد اعضا و تعداد پروژه های اجرا شده مربوط به کتاب.

محمدحسین فیروزی با اشاره به اینکه تعداد اعضای کتابخانه نیز در شهرستان فسا یکی از نمونه های توجه به ترویج کتابخوانی در فسا است گفت: از جمعیت 250 هزار نفری فسا اعضای فعال در 10 کتابخانه این شهرستان برابر با 8 هزارنفر است. درحالی که آمار اعضا در بیشترین شهرستان های استان به شدت پایین است

این گفته رئیس اداره کتابخانه های عمومی فسا  درحالی است که تعداد اعضا فعال کتابخانه های استان فارس به گفته مدیرکل اداره کتابخانه های عمومی فارس ‏ زیر 50 هزار نفر است و این در برابر جمعیت حدود 5 میلیون نفری استان برابر با 1 صدم جمعیت استان است حال انکه فسا چیزی حدود یک پنجم جمعیت عضو کتابخانه فارس را دارد. و به نوعی با توجه به جمعیت 50 هزار نفری اعضا کتابخانه های عمومی استان از هر شش نفرشان یکی از شهرستان فساست  

منوچهری در ادامه گفت گو به اهمیت کتابخانه های کودک در فسا اشاره کرد و اظهار داشت: فسا و شهرهای تابعه با توجه به داشتن کتابخانه شهروند که کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان و بخش کودک کتابخانه شهید بهشتی که بخشی فعال و روز آمد داشتن جزو شهرستان هایی است که به کتابخوانی کودک اهمیت بسیار داده است  دراین راستا همچنین بخش کودک کتابخانه میانشهر کنیز در آستانه تا پایان سال به بهربرداری می رسد و به ظرفیت کتابخانه های تخصصی کودک این شهرستان اضافه خواهد شد. کتابخانه تخصصی شهروند با وجود انکه پنجمین کتابخانه تخصصی کودک ونوجوان استان است به  سبک و سیاقی طراحی شده که بسیار پر مخاطب است به طوریکه ما بعضی از روزها کتاب برای امانت دادن به کودکان نداریم چرا که تمام کتابها به امانت رفته است.

رئیس اداره کتابخانه های عمومی فسا  به دیگر دستاوردهای این شهرستان در ترویج کتابخوانی و توسعه زیر ساخت های کتابخانه ها اشاره کرد و اظهار داشت: 4 پروژه کتابخانه سازی در فسا وجود دارد  که همگی تا پایان سال قابل بهربرداری است.  ‏ فسا همچنین در بخش جذب کتاب از خیرین نیز رتبه اول استان را دارد و در یکسال گذشته بیش از 19 هزار جلد کتاب به ارزش 4 میلیارد ریال جذب کتاب داشتیم.

فیروزی در پایان خاطرنشان کرد: پیشرفت فسا درچهار شاخص چون نشریات و منابع(تعداد کتابها و مجلات) زیر بنای کتابخانه ها به میزان جمعیت، شاخص اعضا و شاخص تعداد کتابخانه از تمام شهرستان های فارس بیشتر است و کتابخانه های عمومی در فسا چون دیگر نقاط کشور از فعالیت صرف کتابخوانی فراتر رفته و به یک پاتوق کتابخوانی و پاتوق فرهنگی تبدیل شده است.