شگرد شکوفایی

فاطمه ایزدی/ سال هاست که فارس را با فرصت های ویژه اقتصادی می شناسند. نام و نشان این استان با توانمندی های مختلف در حوزه های کشاورزی، گردشگری، معدنی، صنعتی و حتی پتروشیمی، گره خورده و کارشناسان و فعالان اقتصادی نیز معتقد هستند با بهره گیری از همین فرصت هاست که حتی می توان با درآمدهای نفتی، رقابت کرد.

اگرچه این روزها یک پای اقتصاد در فارس، لنگ می زند و خبری از توسعه صادرات و حتی تجاری سازی ایده ها در برخی حوزه ها نیست اما عده ای بر این باورند که در همین اوضاع و احوال هم می توان اقتصاد را پویا کرد و بر طبل توسعه و شکوفایی آن کوبید. کافیست وقت و توان خود را خرج یکی از این بخش ها کنید تا به نتیجه مطلوب برسید. در فارس، سالیان سال است که علیرغم بحران آب، همچنان محصولات پر آب بر کشت می شود، حال آنکه به گواه کارشناسان می توان با کاشت گیاهان دارویی، راه صد ساله را یک شبه رفت و به اندازه درآمدهای نفتی، منفعت کسب کرد. این تنها نمونه ای از همهِ داشته های فارس در حوزه هایی است که در طول سالها مغفول مانده و در صورتی که به آن توجه شده بود، اقتصادِ این روزهای استان، وضعیت دیگری داشت.  

بی توجهی به بسیاری از ظرفیت های فارس، نتیجه نداشتن سند آمایش خوب است

رییس مجمع نمایندگان فارس نیز به همین اصل اعتقاد دارد و در گفتگو با «خبرجنوب» تاکید می کند که این استان، ظرفیت های خوبی برای سرمایه گذاری دارد که در طول سالهای گذشته به درستی به آنها پرداخته نشده است. از دیدگاه نماینده مردم سپیدان و بیضا در مجلس، یکی از دلایل این مسئله آن است که در گذشته سند آمایش مناسب برای فارس تهیه نشده و تمام توجه ها و تمرکزها نیز به حوزه کشاورزی، معطوف بوده است. در واقع فارس با استخراج آب از اعماق زمین، محصولاتی تولید کرده که حتی در استان، فراوری نشده و بار این  فراوری و ارزش افزوده آن نیز نصیب استان های همسایه شده است. آن طور که محسن علیزاده می گوید فارس با توجه به موقعیت خود می توانست محل مناسبی برای صنایع فراوری در تمام محصولات باشد اما در عین حال این اتفاق نیفتاده است. در حوزه معدن نیز همین داستان، رواج دارد و معادن سنگ فارس نیز سنگ های خام را استخراج کرده و به استان ها و کشورهای دیگر انتقال می دهند و استان نیز از این ارزش افزوده، بی بهره می ماند. به باور این نماینده مجلس، لازم است سند آمایش سرزمین فارس، یک بار برای همیشه تهیه یا بازنگری شود تا مشخص گردد که این استان چه ظرفیت های قابل توجهی در بخش صنعت دارد.

او به این نکته نیز اشاره می کند که بهترین صنعت کارساز و پولساز، گردشگری است و فارس پتانسیل های عظیمی در این بخش دارد. بهداشت و حوزه سلامت هم ظرفیت هایی است که به قول علیزاده از گذشته در استان وجود داشته اما به آن توجه نشده است. سپیدان، داراب، زرین دشت، مرودشت، کازرون و پاسارگاد، نمونه ای از شهرستان های استان هستند که ظرفیت های عظیمی در بخش گردشگری دارند که به باور این نماینده مجلس تاکنون مغفول مانده است.

نکته دیگری که سالهاست علیرغم گنجایش فارس از آن غفلت شده، ایجاد صنایع بزرگ فولادی و امثالهم است. رییس مجمع نمایندگان فارس با اشاره به موقعیت آب و هوایی این استان چهارفصل، دلیل عدم توانایی در جذب سرمایه گذار و بی توجهی به بسیاری از ظرفیت ها را در نداشتن سند آمایش خوب، جستجو می کند و معتقد است با شکل گیری مجموعه ای از فرصت های سرمایه گذاری، می توان کمر به جذب سرمایه گذار بست. نماینده مردم سپیدان و بیضا در عین حال بر این باور است که فارس علیرغم  ظرفیت های بالقوه ای که در طول سالهای گذشته داشته اما نتوانسته از آن استفاده کند. به عنوان مثال، فارس بیش از 20 هزار هکتار مرتع مستعد برای کشت گیاهان دارویی دارد و تنها با تکیه بر این ظرفیت می توان برابر با درآمدهای نفتی کشور، درآمدزایی کرد. یکی دیگر از مشکلاتی که فارس از آن رنج می برد حوزه صادرات است. این نماینده مجلس، تاکید می کند که فارس نمی تواند به صورت متداول، محصول صادر کند، حال آنکه در صورت قرارداد با کشورهای خارجی، نیاز است که صادرات یک محصول به صورت متناوب فعال باشد. در عین حال اما به قول علیزاده چون برنامه ریزی های دقیقی در این بخش ها صورت نگرفته، ایراداتی وجود دارد که موجب عدم جذب سرمایه گذار شده است.   

در فارس، ظرفیت های قابل توجهی برای توسعه اقتصاد وجود دارد

علیرضا پاک فطرت، نماینده مردم شیراز و زرقان نیز معتقد است در فارس ظرفیت های قابل توجهی برای رشد اقتصاد وجود دارد. به گفته او در بخش کشاورزی می توان با حمایت از تولید، ایجاد کارخانه های بسته بندی، صنایع تبدیلی و بازاریابی فروش بویژه صادرات، زنجیره این حوزه را کامل کرد و با بهره گیری از ظرفیت های آن، زمینه پویایی اقتصاد را فراهم نمود. در واقع ایجاد ارزش افزوده در بخش کشاورزی، تولید را چند برابر کرده و رشد اقتصادی نیز با همین میزان تولید، حداقل دو و نیم برابر خواهد شد. به باور عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، گردشگری نیز یکی از پتانسیل های قابل توجه برای توسعه صادرات است که البته در حال حاضر در این حوزه، بسیار ضعیف عمل می شود و مسئولان این بخش باید طرحی نو دراندازند و با استفاده از افراد کاربلد، حرفه ای و جوان تر که به دنبال منافع خود نیستند، زمینه رشد این صنعت را در فارس فراهم کنند، چرا که با تقویت گردشگری، مشکلات اقتصاد و اشتغال حل خواهد شد و می توان ره صد ساله را یک شبه رفت. از دیدگاه این نماینده مجلس، دانشگاه های درجه یک فارس نیز می توانند با پذیرش دانشجویان کشورهای همسایه و حتی دوردست، هم کسب درآمد کرده و هم به تقویت علم و فرهنگ کمک کنند. پاک فطرت معتقد است فارس، یک استان توانمند است و در صورتی که متولیان اقتصادی، خود را باور و تلاششان را مضاعف کنند می توان به رشد و پویایی در این حوزه رسید و نمایندگان مجلس هم در این شرایط از آنها حمایت خواهند کرد.

ظرفیت ممتاز فارس در حوزه خدماتی

آن طور که جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نیز به «خبرجنوب» می گوید فارس با توجه به تنوع آب و هوا، قابلیت های خوبی در حوزه کشاورزی دارد و علیرغم محدودیت آب می توان با کشت های گلخانه ای و محصولات کم آبر این بخش را توسعه داد. نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس معتقد است استان در زمینه ظرفیت های معدنی، فرصتی خوب برای پویایی دارد و می توان با بهره گیری از توسعه صنایع معدنی، نفت و گاز و پتروشیمی، زمینه رشد و شکوفایی اقتصاد را فراهم کرد. به گفته قادری، در بخش گردشگری نیز فارس از ظرفیت های قابل توجهی برخوردار است و با توجه به ابنیه تاریخی و مکان های زیارتی موجود در استان، امکان توسعه در این زمینه فراهم شده است.

از دیدگاه این نماینده مجلس، ظرفیت خدماتی فارس نیز بین استان های کشور، موقعیت ممتازی ایجاد کرده و در این حوزه ها می توان کارهای مختلف ایجاد کرد. فارس جزو معدود استان هایی است که هفت فرودگاه دارد و در حوزه بهداشت و درمان و صنایع بیمه نیز می تواند ظرفیت های خود را بالفعل کند. بنا به تاکید قادری، فارس بر خلاف استان هایی که فقط در یک یا دو حوزه، توانمند هستند در زمینه های مختلف، پتانسیل های قابل توجهی دارد.

با توجه به اینکه در استان فارس، هفت فرودگاه وجود دارد، این سوال مطرح است که این ظرفیت چقدر توانسته به توسعه صادرات کمک کند. نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس با اشاره به همین مسئله تاکید می کند که می توان پایانه های صادراتی را در همان فرودگاه ها فعال کرد و محصولات گوناگون را با ایجاد سردخانه ها، صنایع بسته بندی و استفاده از ظرفیت کارگو به کشورهای منطقه صادر کرد. هر چند از دیدگاه قادری می توان در چنین زمینه هایی کارهای بزرگ کرد اما مسئله این است که فارس، درگیر کارهای ریز و سطحی شده و افق ها در برخی حوزه ها، بلندمدت نبوده و ظرفیت ها کنار هم قرار نگرفته است. این نماینده مجلس در عین حال معتقد است پتانسیل های زیادی در حوزه های مختلف وجود دارد که می توان با بهره گیری از آن مشکلات را نیز حل کرد.

در هر حال فارس در بسیاری از حوزه ها حرف ها برای گفتن دارد و کافیست با بهره گیری از همین ظرفیت ها به جنگ بیکاری و رکود اقتصاد رفت. از تابش انرژی خورشیدی و تولید انرژی پاک و تجدیدپذیر به عنوان یکی از مستعدترین استان ها گرفته تا حوزه های معدن، کشاورزی، گردشگری، نفت، گاز و پتروشیمی، پتانسیل هایی است که اگر به آن بها داده شود، می توان فرصت های رشد و شکوفایی اقتصاد را در فارس احیا کرد. در همین وضعیت هم می توان با استفاده از منابع طبیعی و داشته های استان در حوزه های صنعت، ارزش افزوده و درآمد فارس را افزایش داد و آب بر آتش بیکاری و مشکلات اقتصادی ریخت.