فلورانس رنسانسی؛ خواهر ایتالیایی اصفهان

فلورانس، پایتخت ناحیه توسکانی ایتالیا که به‌طور معمول از آن به‌عنوان زادگاه رنسانس و موزه زنده یاد می‌شود، دارای مجموعه‌ای از گنجینه‌های هنری و تاریخی بسیار است. این شهر که در سال ۵۹ قبل از میلاد توسط ژولیوس سزار تأسیس شد، با نام متفاوت فلورنتیا به معنای شکوفایی شناخته می‌شد. طرح واقعی شهر با ایده ایجاد یک اردوگاه نظامی طراحی شده است. حدود قرن چهارم که بیزانس‌ها و استروگوت‌های آلمانی برای کنترل ایتالیا در حال رقابت بودند، فلورانس در مرکز بحث‌های نه‌چندان قابل مذاکره قرار داشت که این امر از جمعیت آن به‌شدت کاست، اما صلح خیلی زود برقرار شد و این شهر شگفت‌انگیز تحت حکومت شارلمانی در سال ۷۷۴ شکوفا شد.

فلورانس در آغاز قرن دهم در راه شکوفایی هنری قرار گرفت و مارگرو هوگو نخستین کسی بود که فعالیت هنری خود را در آن آغاز کرد. شهر به‌رغم ناآرامی‌های سیاسی در آغاز قرن چهاردهم به رونق ادامه داد و حتی پول طلای خود، فلورین را در سال ۱۲۵۲ ضرب کرد. این اقدام به افزایش مشارکت فلورانس در صحنه مالی سراسر اروپا منجر شد و خانواده بانکداری قدرتمند مدیچی بر شهر حاکم شدند.

قدرت اقتصادی جدید مهاجران بسیاری را به فلورانس جذب کرد که در میان آن‌ها تعدادی از تأثیرگذارترین هنرمندان آن زمان از جمله لئوناردو داوینچی، بوتیچلی، میکل آنژ و گیرلاندایو نیز وجود داشتند، آن‌ها برای خلق شاهکارهای خود راهی این شهر شدند و حضورشان فلورانس را به بهشتی برای فرهنگ، هنر و تاریخ تبدیل کرد و در قرن بیست‌ویکم برای بازدیدکنندگان از سراسر جهان مورد توجه قرار گرفت.

تمام پل‌های فلورانس به جز پونته‌وکیو در سال ۱۹۴۴ توسط آلمان بمباران شد و فوران آب رودخانه آرنو در چهارم نوامبر ۱۹۶۶، خیابان‌های آن را زیر آب برد، این امر آسیب بسیاری به پیکره شهر وارد آورد و گردشگران و مردم محلی را بر آن داشت برای نجات شاهکارهای هنری شهر دست به‌کار شوند، به‌طوری‌که رشد اقتصادی شهر تاریخی فلورانس در دنیای امروز به‌طور عمده از منابع مالی و گردشگری تأمین می‌شود.

شاهکارهای تاریخی در فلورانس

فلورانس شهری سرشار از تاریخ و هنر است که هر گوشه و کنار و ساختمان آن داستان و اهمیت خاص خود را دارد. این شهر میزبان چشمگیرترین معماری‌های شهری و آثار فرهنگی و تاریخی با قدمت طولانی است.

کلیسای جامع فلورانس

کلیسای جامع یا سانتا ماریا دلفیوره به‌حدی بزرگ است که پایان ساخت آن ۱۴۰ سال طول کشید. معماران فلورانسی برنامه‌ریزی این سازه عظیم را در سال ۱۲۹۴ آغاز کردند، اما فناوری مهندسی مورد نیاز برای پشتیبانی از چنین پروژه‌ای هنوز در آن زمان توسعه پیدا نکرده بود.

کلیسای جامع برای نزدیک به ۱۲۴ سال بدون گنبد باقی ماند تا زمانی که برونلسکی طرحی مبتکرانه ارائه داد که ساخت گنبد عظیم را ممکن می‌کرد؛ سرانجام سال ۱۴۳۶ کلیسا تکمیل شد و نمای آن در دهه ۱۸۷۰ تحت بازسازی‌هایی قرار گرفت.

کلیسای سن‌لورنزو

سن‌لورنزو یکی از قدیمی‌ترین کلیساها در فلورانس و کلیسای محلی خانواده ثروتمند مدیچی در سراسر رنسانس است که اوایل دهه ۱۴۰۰ توسط فیلیپو برونلسکی طراحی شد و از آن زمان توسط تعدادی از هنرمندان مختلف تغییر پیدا کرد.

این کلیسا دارای تعدادی از چشمگیرترین نمونه‌های معماری رنسانس است که طرح‌های میکل آنژ نمونه کاملی از سبک معماری نوآورانه، مدرن و مانریستی را به آن افزود که در دهه ۱۵۲۰ محبوبیت بیشتری پیدا کرد.

کلیسای سانتا ماریا نوولا

کلیسای سانتا ماریا نوولا یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای دومینیکن در فلورانس است که قدمت آن به اواخر قرون وسطی بازمی‌گردد. ساخت آن به سبک گوتیک آغاز شد که در قرن سیزدهم رایج بود. در ابتدا ساختار اصلی بنا تکمیل شد، اما نما ناتمام ماند و حدود ۲۰۰ سال بعد، لئونه باتیستا آلبرتی، نمای مرمر سیاه و سفید منبت‌کاری شده را برای آن طراحی کرد، عناصری از معماری دوران باستان نیز به آن اضافه شد که بر معماری رنسانس همچون ستون‌ها، تاق‌ها و پدیدارهای رومی آن تاکید داشت.

کاخ پالازو وکیو

پالازو وکیو یا کاخ قدیمی تالار شهر فلورانس یکی از چشمگیرترین آثار در منطقه توسکانی است که در سال ۱۲۹۹ در دوران آشفتگی سیاسی به‌عنوان یک قلعه-کاخ ساخته شد. بنای تاریخی و برج ناقوس گوتیک-رومانسک آن قرار بود قدرت جمهوری فلورانس را به رخ بکشد و هر دشمن احتمالی را بترساند.

جلوی کاخ، سپرها و نشان‌های تأثیرگذارترین و مهم‌ترین اصناف کارگری در فلورانس وجود دارد که نشان‌دهنده تنوع و ثروت جمهوری فلورانس است. این کاخ از نظر سیاسی و هنری در طول تاریخ مهم بوده است.

موزه ملی بارگلو یا بارجلو

بارگلو در ابتدا به‌عنوان یک ساختمان مدنی برای قرار دادن منطقه اداری شهر فلورانس ساخته شد و قدیمی‌ترین بنای عمومی در فلورانس است که در سال ۱۲۵۵ افتتاح شد و از نظر سبک شبیه به یک قلعه با برج ناقوس‌بلند و باریک است. اواخر قرن شانزدهم تا سال ۱۸۵۹، بارگلو به مقر پلیس، زندان و سپس به موزه هنر تبدیل شد. امروزه تعدادی از مهم‌ترین آثار و مجسمه‌های دوران باستان و رنسانس در این ساختمان جای دارد.

پل پونته‌وکیو

پونته‌وکیو روی رودخانه آرنو، قدیمی‌ترین پل فلورانس و تنها پلی است که از بمباران جنگ جهانی دوم جان سالم به در برد. قدمت این پل به دوران رومیان بازمی‌گردد و مغازه‌های رنگارنگ و جذاب در امتدادش، آن را بسیار منحصربه‌فرد می‌کنند.

میدان جمهوری فلورانس

میدان جمهوری یکی از میدان‌های شهری اصلی در فلورانس است و از بناهای معماری جدیدتر آن به‌شمار می‌رود که در میان شهری با معماری رنسانس بسیار خودنمایی می‌کند. این میدان در گذشته بازاری شلوغ بوده است و در طول قرن‌ها توانست ظاهر قرون وسطایی خود را حفظ کند تا اینکه در قرن هجدهم شورای شهر تصمیم گرفت آن را گسترش دهد، بنابراین کارگاه‌ها، خانه‌ها و بعضی دیوارهای قرن سیزدهمی که شهر را احاطه کرده بود ویران شد تا راه را برای بلوار وسیعی باز کند و وجهه‌ای مدرن برای این شهر اروپایی به ارمغان آورد.

خواهرخواندگی فلورانس و اصفهان

فلورانس و اصفهان به‌واسطه زمینه‌های تاریخی و فرهنگی مشابه از بیست‌ودوم شهریور ۱۳۷۷ (سیزدهم سپتامبر ۱۹۹۸) خواهرخوانده شدند؛ این امر سنگ بنای روابط گسترده‌تر و همکاری‌های فرهنگی بیشتر را میان دو شهر گذاشت. تبادل هیئت‌های فرهنگی و گردشگری، همچنین همکاری‌های اقتصادی و امور فرهنگی از محورهای اصلی این خواهرخواندگی به‌شمار می‌رود.