دریاخواری در کنارک

دریاخواری در کنارک

دیوار ساحلی به طول ۳هزار متر و عرض حدود ۸۰متر در دل ساحل کنارک به پیش می‌رود تا به‌گفته شهردار این شهر جلوی سیلاب، توفان، سونامی و قاچاق را بگیرد. این شهر بندری در گوشه غربی خلیج چابهار قرار دارد و به‌گفته کارشناسان هیچ‌یک از این ادعاها دلیل خوبی برای تخریب زیست‌بوم دریایی کنارک نیست.

اسفندماه سال گذشته شهردار کنارک در جواب اعتراض مردمی به رعایت نکردن حریم ۶۰متری این ساحل و تخریب زیست‌محیطی در منطقه گفته بود: «شهرداری طبق مصوبه کمیته ساماندهی سواحل که در سال۹۷ به ریاست استاندار سیستان و بلوچستان به تصویب رسیده، در حال ماموریت است.

درویش بلوچ‌نیا اعلام کرد: پس از بارندگی‌های ۳۳۰میلی‌متری یک‌ماه گذشته در جنوب استان سیستان و بلوچستان و تشکیل ستاد مدیریت بحران در منطقه، مقرر شد پروژه دیوار حفاظتی ساحلی هرچه سریع‌تر انجام شود تا درصورت تکرار بحران و همچنین توفان‌های حاره‌ای، اگر دریا دچار سونامی شود، شهر و ساکنان آن دچار تهدید و خطری نشوند. علاوه بر این موارد، ایجاد دیوار حفاظتی در مصوبات ستاد پیشگیری از جرائم و قاچاق موادمخدر نیز هست و برای کاهش قاچاق‌های دریایی این دیوار باید ایجاد شود. این اقدام تماما برای ساماندهی امور در منطقه است و هیچ خسارتی به صیادان منطقه وارد نمی‌کند و این طرح، طرحی پدافندی برای شهر در برابر حوادث دریایی است و باید اجرا شود.

با پیشرفت پروژه، مقامات مسئول به‌دنبال متوقف کردن آن و جلوگیری از تخریب بیشتر برآمدند. رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس از ارسال نامه‌ای به دیوان محاسبات کشور خبر می‌دهد که با آن بتوان جلوی اقدامات شهرداری کنارک در سنگ‌ریزی و خاک‌ریزی در حریم دریای عمان را گرفت.

سمیه رفیعی با تأکید بر اینکه دریاخواری کنارک باید هرچه سریع‌تر متوقف شود، می‌گوید: در آخرین اقدام دیوان محاسبات نیز با ارسال نامه‌ای این اقدام را غیرقانونی خوانده و خواستار توقف فوری عملیات عمرانی شده است. شهرداری کنارک از بهمن‌ماه سال گذشته اقدام به سنگ‌ریزی در حریم دریای مکران (دریای عمان) منطقه کنارک و استحصال اراضی ساحلی و احداث دیوار ساحلی کرده است. برابر گزارش‌های دریافتی اجرای این پروژه به طول ۳هزار متر و عرض حدود ۸۰متر پیش‌روی در دریا در حال انجام است.

اگرچه مسئولان استانی سازمان حفاظت محیط‌زیست به‌دلیل عدم‌دریافت مجوزهای زیست‌محیطی شکایت کرده‌اند، ولی پیمانکاران همچنان در حال فعالیت هستند. او با اشاره به پیگیری موضوع توسط فراکسیون محیط‌زیست مجلس خاطرنشان می‌کند: در این خصوص مکاتبه‌ای نیز برای توقف عملیات با رئیس قوه قضاییه انجام شده است. شدیدترین خسارات زیست‌محیطی در دنیا متعلق به خشک کردن دریا و استحصال زمین است. خاک‌ریزی در داخل دریا و خشک کردن بستر موجب دفن شدن تمامی موجودات بسترزی و نابودی اکوسیستم ساحلی و زیستگاه‌های ارزشمند ساحلی منطقه می‌شود.

سیل یا بلوار ساحلی؟

هرگونه استحصال اراضی از دریا جهت اجرای طرح‌های توسعه‌ای منوط به رعایت ضوابط و مقررات زیست‌محیطی مربوطه و اخذ مجوز از کمیسیون زیربنایی دولت و سایر ارگان‌های ذیربط ازجمله سازمان حفاظت محیط‌زیست است.

به‌گفته سمیه رفیعی تماس‌ها، مراجعات و مکاتبات بسیاری از سوی مردم محلی با فراکسیون محیط‌زیست مجلس در این خصوص انجام شده و مردم محلی از این اقدام شهرداری ناراضی و مدعی شده‌اند که این اقدام با هدف آزادسازی اراضی جدید و ساخت و سازهای گردشگری صورت گرفته و ضمن نابودی ساحل زیبای منطقه عملا فعالیت‌های گردشگری و صیادی را مختل کرده است.

یکی از بی‌شمار فواید خلیج‌ها، جلوگیری طبیعی از بروز سونامی‌هایی است که بر اثر زلزله در دل اقیانوس‌ها رخ می‌دهد و همچنین از تخریب امواج بلند در مناطق ساحلی نیز می‌کاهد.

محمدرضا فاطمی، متخصص اکوبیولوژی دریایی می‌گوید: کنارک در ساحل غربی خلیچ چابهار قرار دارد. خلیج‌ها فضاهای نیمه‌بسته‌ای هستند که اتفاقا جلوی تلاطم دریاها را می‌گیرند؛ کما اینکه وقتی توفان‌های مونسون‌ در دریای عمان شروع می‌شود به‌دلیل وجود خلیج، این تلاطم آسیب کمتری به مناطق ساحلی وارد می‌کند؛ ضمن اینکه در کنارک و چابهار چندین اسکله صیادی احداث شده است و از این طریق نیز جلوی تلاطم دریا گرفته می‌شود.

عمق دریا در ساحل کنارک کم است و برای اینکه به عمق ۱۰متری که مناسب صیادی است، برسید باید یک تا ۲کیلومتر به دل دریا بروید. ۲شهر بندری، چندین اسکله ماهیگیری دارند که به عنوان عامل بازدارنده از امواج عمل می‌کنند. سیلاب ناشی از باران نیز عمدتا از شمال خلیج، وارد دریا می‌شود. به‌نظر می‌رسد که آنها به‌دنبال درست کردن اسکله تفریحی و بلوار ساحلی با مغازه و کافه هستند.

کنارک دارای سواحل ماسه‌ای منحصر به فردی است که می‌توان از آن برای توسعه پایدار گردشگری استفاده کرد. ابوظبی ۲میلیارد دلار برای ایجاد ساحل مصنوعی هزینه کرده است و ما می‌خواهیم سواحل ماسه‌ای را به سنگ و سیمان تبدیل کنیم.
فاطمی درباره تبعات اکولوژیک این طرح در منطقه می‌گوید: کرانه‌های کم‌عمق ساحلی تا ۵متر، محل زادآوری و رشد نوزادان و تجمع آبزیان بزرگ در بخشی از ایام سال است. هرگونه دستکاری در این کرانه‌ها اشتباه است و از بین برنده تعادلی است که موجب غنای دریا می‌شود. ساخت اسکله ۳هزار متری در دل دریا، علاوه بر ایجاد کدورت در آب، سیستم هیدرولوژیک و حیات منطقه را از بین می‌برد و بر کاهش جمعیت ماهیان تأثیر می‌گذارد. طرح مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی کشور (ICZM) در سال۱۳۸۹ مورد تصویب شورای‌عالی شهرسازی و معماری قرار گرفت و در سال۱۳۹۱ جهت بهره‌برداری و اجرا به استانداران ساحلی ابلاغ شد.

او با اشاره به اینکه براساس طرح iczm توسعه تلفیقی سواحل جنوب کشور مصوب مجلس است، می‌گوید: تمام ارگان‌ها مجری این طرح مدیریتی هستند و وزارت کشور و به‌دنبال آن سازمان شهرداری‌ها عضو مؤثر آن هستند. این طرح مدیریتی اجازه دست‌اندازی به هیچ نهادی را نمی‌دهد