تعطیلی پنجشنبه‌ها، نسخه شفابخش گردشگری فارس

فاطمه ایزدی/ چند وقتی است فعالیت تمام دستگاه‌های دولتی و موسسه‌های عمومی ‌استان فارس در روزهای پنج شنبه، تعطیل است و این تعطیلی تا پایان امسال تداوم خواهد داشت. هر چند این تصمیم با هدف صرفه جویی در مصرف انرژی اتخاذ شده اما فعالان حوزه گردشگری معتقد هستند تعطیلی پنج شنبه‌ها در تقویت صنعت گردشگری و امور زیارتی نیز موثر خواهد بود و با این برنامه راهبردی، مقاصد گردشگری به صورت عادلانه در دسترس گردشگران قرار می‌گیرد.

صنعت گردشگری سال‌هاست در استان فارس از نفس افتاده و بر کسب و کارهای مرتبط با این حوزه، رکود حاکم است. با این حال اما قائم مقام استاندار فارس در شورای عالی گردشگری فارس معتقد است با تعطیلی پنج شنبه‌ها پایداری کسب و کارهای خرد و مرتبط با این بخش، تثبیت خواهد شد و حجم نقدینگی از سپرده‌ها و دریافت سود بانکی به سمت توسعه زیرساخت‌های گردشگری و ارائه خدمات متنوع خواهد رفت. به باور محمد فرخ زاده، معاون هماهنگی امور زائران و گردشگری استاندار فارس، بالا رفتن تقاضای سفرهای کوتاه و درون و برون استانی، زمینه ساز توسعه زیرساخت‌های گردشگری است و این مسئله در دراز مدت می‌تواند در استحکام بنیان خانواده به عنوان الگوی تفریح سالم در جامعه موثر باشد.

در هر حال کارشناسان و فعالان حوزه گردشگری نیز بر این باور هستند که با برنامه‌های ضربتی و عملیاتی می‌توان شرایط را برای تحریک پذیری گردشگری داخلی و درون استانی فراهم کرد و با بسته‌های سفرهای ارزان‌قیمت، زمینه جذب گردشگران داخلی را برای آژانس‌های مسافرتی فراهم نمود.

تعطیلی پنج شنبه‌ها در تقویت حوزه گردشگری، کارساز و اثرگذار بود

 اما اینکه تعطیلی پنج شنبه‌ها در همین مدت کوتاه چقدر توانسته آمار و ارقام صنعت گردشگری در فارس را تکان دهد و این ظرفیت چقدر در پویایی سفرهای استانی موثر بوده، موضوعی است که رئیس جامعه هتلداران فارس در همین رابطه می‌گوید: این تصمیم اگرچه به دلیل کاهش مصرف انرژی اتخاذ شد اما در تقویت حوزه گردشگری بسیار اثرگذار و کارساز بود. به گفته سیدحسن سیادتان در همه جای دنیا از کشورهای اروپایی گرفته تا دولت‌های عربی، دو روز در هفته تعطیلی دارند و تعطیلی پنج شنبه‌ها در فارس نیز در همین مدت، اشغال هتل‌ها را افزایش داده است. رئیس جامعه هتلداران فارس معتقد است تعطیلی پایان هفته، فرصتی برای تدارک یک سفر کوتاه مدت استانی را مهیا می‌کند و خیلی‌ها می‌توانند از مبدأ شیراز به شهرهای استان سفر کنند. او با اشاره به اینکه تداوم این تعطیلی به رونق گردشگری و پویایی اقتصاد کمک خواهد کرد، تاکید می‌کند که صنایع دستی و مراکز مرتبط با حوزه گردشگری نیز از این تعطیلی، منتفع خواهند شد. بنا به تاکید سیادتان، تعطیلی پنج‌شنبه‌ها بیش از ۳۰ درصد در سطح اشغال هتل‌ها موثر بوده و این تعطیلی، هم سفرهای درون استانی را افزایش خواهد داد و هم سطح بازدید از آثار باستانی و میراثی در کلانشهر شیراز را بالا خواهد برد.

البته گواه این ادعا را می‌توان در میزان مراجعان اماکن تاریخی و گردشگری در روزهای پنج شنبه و جمعه در سطح شیراز نیز جست وجو کرد. علاوه بر این، ترافیک محورهای شمال غرب این کلانشهر در روزهای پایانی هفته، مُهر تاییدی بر افزایش میزان گردشگری از مبدأ شیراز به مقاصد درون استانی است و خیلی‌ها با استفاده از این فرصت طلایی، در شهرهایی همچون سپیدان اقامت کرده و برنامه سفر را هر چند کوتاه، در برنامه هفتگی یا ماهانه خود تعریف می‌کنند.

تعطیلی پنج شنبه به تقویت بومگردی‌ها کمک کرد

معاون گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس نیز معتقد است تعطیلی پنج شنبه‌ها موجب تحرک گردشگری در فارس شده و به سفرهای استانی رونق بخشیده است. ابراهیم بختیاری با استناد به آمار بازدیدکنندگان اماکن آثار تاریخی در فارس، یادآور می‌شود که در این بخش، رشد ۳۰ درصدی اتفاق افتاده و توزیع سفر در استان نیز عادلانه تر شده است. در واقع سفرهایی که فقط به مقصد شیراز صورت می‌گرفت بین شهرهای فارس، توزیع شده و آن طور که بختیاری می‌گوید این مسئله به تقویت بوم گردی و جامعه محلی که مسافرپذیر نبودند نیز کمک‌های شایانی کرده است.

معاون گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس به این نکته نیز اشاره می‌کند که تعطیلی پنج شنبه‌ها در تقویت زیرساخت گردشگری در شهرهای کمتر برخوردار استان نیز موثر بوده است. به گفته این مسئول، در طول سال‌های گذشته، بازدید از برخی اماکن و آثار تاریخی فارس در حد یک ویزیت روزانه بود و مردم در حد یک بازدید چند ساعته از این اماکن دیدن می‌کردند. در عین حال اما تعطیلی پنج شنبه‌ها موجب افزایش ظرفیت اقامت‌ها شده و این وضعیت نه تنها به اقتصاد بوم گردی‌ها، اقامتگاه‌ها و هتل‌ها کمک می‌کند بلکه در پویایی مشاغل مرتبط با این حوزه نیز اثرگذار است. معاون گردشگری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس با اشاره به رشد ۳۰ درصدی آمار گردشگری در شهرهای استان، تاکید می‌کند که تعطیلی پنج شنبه‌ها در این امر دخیل بوده و سفر از مبدأ شیراز به مقاصد گردشگری درون استانی افزایش داشته است. این مسئول با تاکید بر اهمیت توزیع سفر یادآور می‌شود که اکثر گردشگران از استان‌های دیگر برای دیدن جاذبه‌های شیراز و تخت جمشید به فارس سفر می‌کنند و کمتر کسی برای دیدن آثار باستانی شهرهایی همچون فیروزآباد، اقلید، آباده و جاهای دیگر به این استان می‌آید. او با اشاره به اینکه بسیاری از شهرهای فارس علاوه بر آثار تاریخی، طبیعت منحصر به فردی نیز در حوزه گردشگری دارند، تاکید می‌کند که در حال حاضر با تعطیلی پنج‌شنبه‌ها، طبیعت گردی و بیابان گردی در فارس نیز بازار خود را پیدا کرده است. این مسئول معتقد است این تعطیلی، موجب شده کارمندانی که به دلیل شرایط اقتصادی، امکان سفر به استان‌های دیگر ندارند بتوانند با حداقل هزینه، سفرهای درون استانی داشته باشند. بختیاری با تاکید بر مقوله سفر به عنوان یک نسخه درمانی شفابخش، یادآور می‌شود که اگر عده‌ای از مردم و کارمندان به دلیل سختی مسافت، شرایط مرخصی و مشکلات مالی نمی‌توانند به مسافرت‌های خارج از استان یا کشور بروند، در حال حاضر تعطیلی پنج شنبه‌ها این فرصت را فراهم کرده تا این دسته از افراد بتوانند سفرهای کوتاه درون استانی را با حداقل هزینه در برنامه‌های خود تعریف کنند.

تعطیلی پنج شنبه، بزرگ ترین کمک دولت به حوزه گردشگری

در این میان اما نه تنها مسئولان و فعالان گردشگری فارس، بلکه کارشناسان سایر استان‌ها نیز تعطیلی پنج شنبه‌ها را عامل محرک گردشگری و پویایی اقتصاد حتی در بخش‌های صادراتی دانسته اند.

سیدمصطفی فاطمی، کارشناس و فعال حوزه گردشگری معتقد است تعطیلی پنج شنبه‌ها، بزرگترین کمک دولت به صنعت گردشگری است. به قول او هر چند دولت می‌تواند در حمایت از صنعت گردشگری، اقداماتی همچون کمک‌های بلاعوض، پیش خرید هتل‌ها و موارد مشابه انجام دهد اما در شرایطی که کشور با کمبود منابع مواجه است، تعطیلی پنج شنبه‌ها می‌تواند با احیا و ترویج دوباره سفر، بزرگ ترین کمک به صنعت گردشگری در شرایط کنونی باشد.

از دیدگاه او تعطیلات پیوسته و متوازن در طول سال در رونق صنعت گردشگری نقش دارد و اگرچه ایجاد تعطیلات محدودی مانند عید فطر، بی تاثیر نیست اما این موقعیت نمی‌تواند در توزیع  و بازه زمانی سفر موثر باشد.

به باور فاطمی، تعطیلی پنج شنبه‌ها در این موقعیت، بهترین عامل در توزیع زمانی و مکانی سفر محسوب می‌شود و کشورهایی که تعطیلات دو روزه یا تعداد بیشتری تعطیلات رسمی‌دارند، توسعه گردشگری منطقه ای و داخلی آن‌ها نیز رشد داشته است.

از دیدگاه این کارشناس، تداوم تعطیلی پنج شنبه‌ها هم می‌تواند به کاهش مصرف انرژی کمک کند و هم راندمان کار و ایجاد نشاط اجتماعی در جامعه را افزایش می‌دهد.

در هر حال با استناد به آمارهای موجود در حوزه گردشگری جهانی می‌توان دریافت که افزایش تعطیلات کشورهای دارای رونق گردشگری از یک روز به دو روز و افزایش تعطیلات رسمی‌ این کشورها، در توسعه گردشگری داخلی آن‌ها موثر بوده است.

کشورهای توسعه یافته و دارای گردشگری پویا و اقتصادهای پررونق با احتساب تعطیلی پایان هفته، ۱۱۴ روز در سال، شنبه‌ها و یک شنبه‌های تعطیل دارند و بعضاً این رقم در برخی از کشورهای گردشگرپذیر همچون فرانسه به بیشتر و حتی 118 روز تعطیلی هم می‌رسد. کشور ایران اما در طول سال فقط 78 روز تعطیل دارد و اقتصاد گردشگری، جبران کننده این تعطیلات خواهد بود.

کارشناسان، مسئولان و فعالان حوزه گردشگری بر این باور هستند که تداوم این تعطیلی می‌تواند بر زخم کهنه گردشگری، مرهم باشد و زیرساخت‌های این بخش را تقویت کند.