بازی گرانی با اسباب بازی

فاطمه ایزدی-«خبرجنوب»/ دوران شیرین کودکی به دنیای هزار رنگ اسباب بازی‌ها گره خورده است؛ به توپ‌ها و عروسک‌هایی که خاطرات بچه‌ها را می‌سازند و آن‌ها را به عالمی‌دیگر می‌برند. تا همین چند دهه پیش اتاق بچه‌ها، پُر بود از ماشین‌های برقی، لگوها و اسباب بازی‌های رنگارنگ. این روزها اما گرانی و تورم بر دنیای کودکان نیز سایه انداخته و قدرت خانواده‌ها به خرید اسباب بازی قد نمی‌دهد. کافیست گذرتان به اسباب بازی فروشی‌های کلانشهر شیراز بیفتد و از نزدیک قیمت‌ها را ببینید. شاید باور نکنید که بعضی اسباب بازی‌ها قیمت‌های میلیونی دارند و برای خرید چند قلم از آن‌ها باید بین 7 تا 14 میلیون تومان هزینه کنید.

از دوچرخه‌ها و ماشین شارژی‌های مختلف گرفته تا لگوها و عروسک‌ها، قیمت شان سر به فلک کشیده و حسرت داشتن شان به دل بسیاری از کودکان مانده است. هر چند رویای داشتن اسباب بازی‌های با کیفیت برای کمتر کودکی تعبیر می‌شود اما آن طور که کارشناسان حوزه کودک می‌گویند اسباب بازی خوب، بچه‌ها را خلاق و مسئولیت پذیر می‌کند و شخصیت، فکر، کلام و روح آن‌ها را پرورش می‌دهد. اسباب بازی، کودک را برای نقش آینده اش در زندگی آماده می‌کند و علاوه بر تقویت اعتماد به نفس و مهارت حرکتی، در شکل دادن تمایلات روانی و عاطفی آنان بسیار موثر است. با این حال اما گرانی اسباب بازی، دست کودکان را از دنیای بازی کوتاه کرده و این کالای مهم از سبد خرید نیمی‌از خانواده‌ها حذف شده است. اوضاع در دنیای اسباب بازی‌ها به حدی خراب است که گرانی، برخی خانواده‌ها را به سمت وسایل بازی دست دوم کشانده و عده ای با مراجعه به سایت‌های تبلیغاتی و خرید اجناس استوک، آب بر آتش حسرت کودکان خود می‌ریزند.

با افزایش قیمت دلار، تولیدات داخلی گران تر می‌شوند!

آن طور که‌هادی رحیم پور، مدیر یکی از اسباب بازی فروشی‌های شیراز به «خبرجنوب» می‌گوید قیمت لوازم بازی، پا به پای سایر کالاها افزایش داشته و این بازار از سال گذشته تا کنون افزایش 60 درصدی را تجربه کرده است.

این فعال حوزه اسباب بازی که چند شعبه فروشگاه در خیابان‌های زرگری، فلکه گاز و بولوار گلستان دارد به ارتباط قیمت اسباب بازی با دلار، گریز می‌زند و تاکید می‌کند که با گرانی دلار نه تنها اسباب بازی‌های خارجی، گران تر می‌شوند بلکه بهای تولیدات داخلی با شیب بیشتری افزایش می‌یابد.

به گفته رحیم پور، بیشتر اسباب بازی‌های ایرانی، پلاستیکی است و موتور برقی ندارد اما اسباب بازی‌های خارجی، لوکس هستند و قیمت‌هایشان بسیار متفاوت است. او به ایامی‌که حداقل 200 مشتری از فروشگاه آن‌ها اسباب بازی می‌خریدند اشاره می‌کند و می‌گوید این روزها هر چند ممکن است گذر 200 مشتری به فروشگاه ما بیفتد اما تنها 20 نفر از آن‌ها با دست پر، بیرون می‌روند.

از دیدگاه رحیم پور، در حال حاضر گرانی اسباب بازی، قدرت خرید مردم را کاهش داده و چه بسیار کودکانی که در این فروشگاه‌ها برای خرید یک اسباب بازی، گریه و زاری می‌کنند اما پدر و مادر آن‌ها توانایی مالی ندارند و زورشان به خرید اسباب بازی نمی‌رسد.

تنها افرادی که تمکن مالی دارند، قادر به خرید اسباب بازی هستند

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان مصنوعات پلاستیک، اسباب بازی و ظروف یک بار مصرف شیراز نیز در گفت وگو با «خبرجنوب» افزایش قیمت در بازار اسباب بازی را تایید می‌کند و می‌گوید با توجه به افزایش قیمت‌ها به دلیل بالا رفتن نرخ ارز، تنها افرادی که تمکن مالی دارند، قادر به خرید اسباب بازی هستند.

به گفته عبدالمحمد شرقی، بازار اسباب بازی‌‌های داخلی همچون بازی‌های فکری، بورد گیم‌‌ها و بازی‌های رایانه ‌ای، نسبت به نمونه‌های خارجی آسیب کمتری دیده و هنوز هواخواه و طرفدار دارد اما در عین حال این گروه به طور کامل از رکود در امان نبوده ‌اند.

او به این نکته نیز اشاره می‌کند که با توجه به افزایش هزینه‌‌های زندگی، خرید انواع اسباب بازی از اولویت خانواده‌ها خارج و از سبد خانوار حذف شده است.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان مصنوعات پلاستیک، اسباب بازی و ظروف یک بار مصرف شیراز به وضعیت فعلی و حال و روز فروشندگان اسباب بازی در کلانشهر شیراز گریز می‌زند و می‌گوید برخی از اعضای این صنف در چند سال اخیر با افزایش بی ‌رویه اجاره بها، مالیات، تورم شدید و رکود بازار، ناچار به تعطیلی و یا تغییر شغل شده ‌اند و از ادامه‌ فعالیت در این رسته انصراف داده ‌اند.

حذف اسباب بازی، بچه‌ها را در آینده، دچار مشکلات و فشارهای روانی می‌کند

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فارس نیز به «خبرجنوب» می‌گوید شرایط نابسامان اقتصادی، اسباب بازی را از سبد خانوار حذف کرده است.

به گفته سعید رضا کامرانی، حذف اسباب بازی از دنیای کودکان، تاثیرات منفی و آسیب‌های جبران ناپذیری به آنان وارد خواهد کرد و بچه‌ها را در آینده، دچار مشکلات و فشارهای روانی می‌کند. او با اعتقاد به اینکه اسباب بازی یک وسیله کمک آموزشی در فرایند تربیت بچه‌ها به حساب می‌آید، یادآور می‌شود که در حال حاضر، وضعیت اقتصادی مردم به گونه‌ای نیست که بتوانند برای خرید این کالا، دست به جیب شوند و کودکان را از این نظر اقناع کنند. به باور مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فارس، کودکان همیشه در طول تاریخ به یک ملعبه و ابزار برای سرگرمی‌و بازی احتیاج داشته اند، چرا که هم استعداد کودکان را شکوفا می‌کند و هم سبک صحیح زندگی را به آن‌ها می‌آموزد.

 او با اشاره به کارکرد و ماهیت منفی برخی اسباب بازی‌ها همچون تفنگ و شمشیر، تاکید می‌کند که کودکان با این ابزار، خشونت را تمرین می‌کنند. در واقع، ریشه بسیاری از بزهکاری‌ها، کتک کاری‌ها و رفتارهای خشونت آمیز برخی افراد به دوره کودکی بازمی‌گردد و به باور این مسئول در حوزه ساخت اسباب بازی باید به سمتی حرکت کرد که شیوه‌های رفتاری مناسب در کودکان تقویت شود. کامرانی معتقد است در حال حاضر نیز بیشتر اسباب بازی‌های موجود در بازار یا استاندارد نیستند و یا وارداتی هستند و در واقع با آموزه‌های دینی، فرهنگی و تمدنی ما مطابقت ندارند. بنا به تاکید این مسئول، همان طور که اسباب بازی‌های استاندارد در پرورش شخصیت کودکان موثر است به همان اندازه نیز اسباب بازی‌های مخرب می‌توانند به روح و روان کودک آسیب بزنند. این مسئول از منظر دیگری نیز به اسباب بازی نگاه می‌کند و معتقد است در زمینه‌های فرهنگی، آن طور که باید و شاید برنامه ریزی نشده و برخی محصولات برای کودکان هیچ گونه جذابیتی ندارد.  

به عقیده این مسئول، تولیدکنندگان اسباب‌بازی و مسئولان مرتبط با این حوزه نتوانسته‌اند به روز حرکت کنند و همگام با کشورهای پیشرفته در این زمینه قدم بردارند. کامرانی تاکید می‌کند وقتی اسباب‌بازی‌هایی در اختیار کودکان قرار می‌گیرد که کیفیت، رنگ و ایمنی آن‌ها برایشان جذابیت دارد، هر چه والدین و مسئولان هم بخواهند به آنان تفهیم کنند که این وسایل با تربیت و آموزه‌های دینی در تضاد است، کودک و نوجوان این موضوع را نخواهد پذیرفت. در واقع اینجاست که هنرمندان، گرافیست‌ها و آنان که در حوزه تعلیم و تربیت کودکان، صاحب ایده و اندیشه هستند باید پای کار بیایند تا صنعت اسباب بازی جان بگیرد.

در فارس، شورای نظارت بر اسباب بازی وجود ندارد

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فارس در عین حال با اشاره به وسایلی همچون جورچین‌ها، سازه‌ها و برخی بازی‌های فکری، تاکید می‌کند که این نوع اسباب بازی‌ها موجب رشد کودکان می‌شود و صرفا جنبه سرگرمی‌ندارد. در اصل، اسباب بازی نوعی رسانه و ابزار کمک آموزشی در مسائل تربیتی کودکان و نوجوانان به حساب می‌آید که به قول کامرانی در این حوزه، کم کاری صورت گرفته است. نکته قابل تامل اینکه در فارس، شورای نظارت بر اسباب بازی وجود ندارد و این شورا به صورت متمرکز در تهران مستقر است.

این مسئول معتقد است کودکان، شهروندان درجه دو نیستند و باید در حوزه اسباب‌بازی برای آن‌ها سرمایه گذاری کرد. از دیدگاه او کودکان به عنوان آینده سازان و کسانی که مقدرات کشور به دست آنان سپرده می‌شود باید شایسته، تربیت شوند و یکی از راه‌هایش این است که در دوران کودکی، اسباب‌بازی‌های غنی داشته باشند. البته این امر میسر نمی‌شود مگر با کنترل قیمت‌ها و کیفی سازی تولیدات داخلی و مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فارس نیز اعتقاد دارد کسانی که می‌خواهند در صنعت اسباب بازی، موفق عمل کنند پیش از هر چیز باید بستر فرهنگی را مهیا کنند یعنی یا کتاب قصه‌های آن را روانه بازار کنند و یا فیلم و انیمیشن بسازند. این مسئول معتقد است ایران نباید صرفا واردکننده اسباب بازی باشد، چرا که بسیاری از آن‌ها با فرهنگ ایران، همخوانی ندارد و حتی جنبه بدآموزی نیز دارند.

در هر حال، قصه پرغصه این روزهای اسباب بازی به گرانی و تنگدستی والدین، گره خورده و اشک کودکان، درآمده است. هر چند داشتن اسباب بازی‌های غنی، بومی ‌و فاخر بر روحیه و شخصیت کودکان، تاثیرگذار است اما بازار داخلی در این حوزه، حرفی برای گفتن ندارد و قیمت‌ها در بازار خارجی هم نجومی‌است. البته کلاه گرانی بر سر اسباب بازی‌های داخلی نیز رفته و بسیاری از کودکان این نسل با حسرت، پا به دنیای بزرگسالی خواهند گذاشت.