نقطه، ته خط!

سهیلا رفیعی نژاد/ برخلاف تصورها، افرادی که خودکشی می کنند حتماً ضعیف نیستند اما ممکن است تاب آوری فرد در مقطعی به حدی برسد که تصمیم به پایان زندگی بگیرد. در این خصوص اکثر افراد پیش از اقدام به پایان دادن به زندگی شان، نشانه هایی را از تصمیم خود به جا می گذارند و یا فردی را از افکار خودکشی خود مطلع می کنند. در این باره اطرافیان باید هوشیار باشند. ضعف در مهارت حل مسئله و مهارت مدیریت هیجان نیز یکی از دلایل خودکشی است. در عین حال  با توجه به افزایش خودکشی درشیراز طی سال جاری که بر اساس اعلام فرمانده انتظامی شهرستان شیراز نسبت به سال قبل 23 درصد بالا رفته است، باید به فکر ارایه راه حل های موثری بود که ضمن بالا بردن تحمل افراد، انگیزه آن ها را برای ادامه زندگی افزایش دهد. خودکشی یکی از غم انگیز ترین مرگ هاست و عوارض زیادی را برای  فرد و خانواده به همراه دارد.

 بر اساس پژوهش ها هر فردی پس از خودکشی به طور مستقیم 6 نفر را از نظر روانی درگیر عوارض این اقدام می کند. در همین باره در خانواده هایی که سابقه این اقدام وجود دارد، احتمال اقدام به خودکشی در سایر اعضای خانواده زیاد است و این افراد نیز به عنوان گروه های پر خطر شناخته می شوند.

طبق آمار موجود، شیوع خودکشی در فارس 7 و 8 دهم در 100 هزار نفر است و میانگین این آمار از نسبت کشوری بیشتر است به طوری که در رتبه نهم خودکشی منجر به فوت در کشور به سر می بریم. بر اساس تحقیقات بین 60 تا 80 درصد علل خودکشی اختلال روانی یا بیماری افسردگی نقش دارد و اغلب افرادی که خودکشی می کنند از علل افسردگی رنج می برند، حتی شاید بدون اینکه خودشان و یا خانواده از آن مطلع باشند. علاوه بر مشکلات اقتصادی و بیکاری، یکی از علت هایی که در فارس مشاهده می شود، مسایل و مشکلات خانوادگی است. ضعف در مهارت حل مسئله و مهارت مدیریت هیجان نیز یکی از دلایل خودکشی است. بر اساس آمارهایی که چندی پیش توسط دانشگاه علوم پزشکی شیراز منتشر شد، بیشترین میزان خودکشی در استان در گروه سنی 24 تا 35 سال است که متاسفانه در طبقه بیکار جامعه بیشتر مشاهده می شود.

در این بین آمار زنانی که اقدام به خودکشی می کنند بیشتر از مردان است، اما مردانی که بر اثر خودکشی در فارس  می میرند، تعدادشان بالاتر است.

رئیس اورژانس اجتماعی بهزیستی فارس در این باره به «خبرجنوب» گفت: ما در سال 98 با بحران کرونا روبرو شدیم و این بحران به تعطیلی بعضی از مشاغل و حتی اجبار به تغییر شغل منجر شد و افراد مجبور بودند بیشتر در خانه و بین خانواده باشند، اما از آن طرف مهارت با هم بودن را نداشتند، این باعث شد میزان سرخوردگی، افسردگی و اضطراب ها بین مردم استان بالا رود.

دکتر اعظم فرمانی افزود: آسیب هایی که در دوران کرونا اتفاق افتاد و شاید پنهان بود به عنوان پدیده پساکرونا، خود را نشان می دهد. در دوران شیوع کووید امید به زندگی کمرنگ شد و معنای زنده بودن به نوعی از دست رفت و برخی به این نقطه رسیدند که به خودشان آسیب بزنند.

این دکترای روانشناسی عنوان کرد: در این میان تعارضات بین خانواده و نوجوان بیشتر از قبل پیش آمد و با توجه به اینکه خانواده ها و همچنین نوجوانان مهارت های لازم را در برقراری تعامل با هم نداشتند، این وضعیت باعث ایجاد شکاف بین خانواده و نوجوان شد و حس اعتماد به نفس و مهم بودن و ارزشمندی در برخی نوجوانان کاهش یافت، در عوض میزان افسردگی در این سنین هم بالاتر رفت و به همین دلیل آن ها بیشتر به رفتارهای آسیب رسان دست زدند.

رئیس اورژانس اجتماعی بهزیستی فارس گفت: یکی از مشکلات در حوزه پیشگیری از خودکشی این است که بسیاری از افراد نهادهای

خدمت رسان در این حوزه را چندان نمی شناسند و نمی دانند در این باره باید با چه شماره ای تماس بگیرند. اگر فردی خود و اطرافیانش دچار افکار خودکشی شد یا اقدام به خودکشی کرد باید با شماره 123 تماس بگیرید و یا از طریق شماره 1480 مشاوره شوند.

فرمانی افزود: یکی دیگر از مسایلی که با آموزش آن می توان از خودکشی پیشگیری کرد توجه به تهدید یا صحبت های فردی است که از خودکشی می گوید. مادری که فرزند او می گوید من خودم را می کشم و جدی نمی گیرد ممکن است با صحنه خودکشی او روبرو شود و به همین دلیل خانواده ها باید این موضوع را جدی بگیرند و مسئله را  تا دیر نشده با مشاور مدرسه و یا شماره 123 مطرح کنند.

رئیس اورژانس اجتماعی فارس عنوان کرد: در اکثر موارد کسی که قصد خودکشی دارد، این تصمیم خود را با کسی مطرح می کند یا اموال خود را می بخشد، برخی حلالیت می طلبند و این قبیل نشانه های هشدار وجود دارد و مردم باید آگاهی داشته باشند که نشانه های هشدار را سرسری نگیرند.

فرمانی گفت: جملاتی مبنی بر اینکه دیگر خسته شدم، ناامیدم و می خواهم خودم را بکشم را اگر از اطرافیان یا دوستان می شنوید جدی بگیرید. از سوی دیگر اگر فردی به یکباره رفتارش عوض گردد، مثلا قبلا منزوی بوده و یکباره به شکل غیرطبیعی خوشحال و شنگول می شود علامت های هشداری است که باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد.

رییس اورژانس اجتماعی فارس با تاکید بر جدی گرفتن افکار خودکشی گفت: عمده افرادی که دست به خودکشی می زنند اختلال افسردگی دارند در مورد علایم افسردگی فرد در طول روز خلقش پایین است و احساس ناراحتی دارد. تغییر در اشتها و خواب، کاهش تمرکز، کاهش قدرت تصمیم گیری، افکار مربوط به نا امیدی و پوچی اگر دو هفته تداوم داشته باشد، می تواند علایم افسردگی باشد. به منظور بررسی این قضیه می توانید به مراکز مشاوره دولتی مانند مراکز جامع سلامت و دیگر مراکز مراجعه کنید.

فرمانی بی ثباتی اقتصادی، تورم، بیکاری، بی نظمی های اقتصادی را نیز در آمار خودکشی تاثیرگذار دانست و افزود: این مسئله نیز اهمیت دارد و باعث می شود افراد انگیزه و رضایت از زندگی شان پایین بیاید و دچار علایم افسردگی که مهم ترین علت خودکشی است شوند.

رییس اورژانس اجتماعی فارس گفت: در مواردی که فرد افکار خودکشی دارد و یا تصمیم به خودکشی گرفته، در صورت اطلاع  از سوی مردم یا خود فرد به 123، تیم سیار به محل اعزام می شود.  امسال هم تیم سیار ما چندین بار در شیراز و شهرستان های استان برای نجات جان افرادی که اقدام به خودکشی کرده و یا افکار آن را داشته اند اعزام شده اند.

فرمانی عنوان کرد: اکثر این افراد در سنین 18 تا 30 سالگی هستند و البته موارد خودکشی در زیر 15 سال و بالای 50 سال هم در استان رو به افزایش است.