شوک میوه ای

فاطمه ایزدی/ این روزها کافیست گذرتان به سینی های هفت رنگ میوه فروشی های سطح شهر بیفتد تا متوجه شوید که قیمت میوه، چطور دمار از روزگار مردم درآورده است. ساده ترین میوه، کمتر از کیلویی 35 هزار تومان نیست و زور کمتر کسی به خرید گلابی، نارگیل و موز می رسد. اقلام پرمصرف همچون سیب زمینی و پیاز نیز قرار از کف داده اند و قیمت آن ها بین 22 تا 26 هزار تومان بازی می کند. پاییز است اما در تابستان که سر و کله میوه های خوشمزه و نوبرانه پیدا می شود دست و بال مردم برای خرید میوه، تنگ تر می شود. این روزها هم میوه، پوست مردم را کنده و بر اساس مشاهدات میدانی در میوه فروشی های سطح شهر هر کیلوگرم سیب 35 هزار تومان، موز و گلابی 55 هزار تومان و قیمت میوه هایی همچون پرتقال، کیوی و نارنگی نیز بین 30 تا 40 هزار تومان در نقاط مختلف شهر، متفاوت است.

قیمت گوجه فرنگی، خیارسبز، هویج و سبزیجات هم از قافله گرانی عقب نمانده و در این میان، برخی مردم معتقد هستند بازار میوه به حال خود رها شده و اغلب میوه فروش ها سودهای خود را مطابق با قیمت خرید و بر اساس فاکتور دریافتی از میدان میوه و تره بار اعمال نمی‌کنند.

یادم نمی آید آخرین باری که میوه خریده ام کی بوده است!

محدثه دانشمند، یکی از شهروندان شیرازی می گوید یادش نمی آید آخرین باری که میوه خریده، کی بوده است و دست و بال آن ها آنقدر در خرید میوه، تنگ شده که فقط وسعشان به خرید صیفی‌جاتی همچون گوجه، پیاز و سیب زمینی قد می دهد. او معتقد است گرانی، طعم میوه را از یاد مردم برده و قیمت آن با درآمد طبقه متوسط و ضعیف جامعه همخوانی ندارد. با این حال اما قدرت رحمان ستایش، یکی از میوه فروش های سطح شهر شیراز تاکید می کند که اجاره مغازه و دستمزد کارگران، مالیات و هزینه های جانبی افزایش یافته و افزایش قیمت در بازار میوه در مقایسه با گرانی سایر کالاها منطقی است! او با اشاره به اینکه قیمت میوه بر اساس عرضه و تقاضا مشخص می‌شود عواملی همچون مالیات، اجاره، عوارض، افزایش دستمزد کارگران و بیمه را در گرانی میوه و سبزیجات، دخیل می داند و اذعان می کند که برخی میوه فروش ها نیز این هزینه را به جای آنکه از جیب بپردازند بر روی قیمت میوه اعمال می کنند.

دلالان، میوه های درجه یک میدان میوه و تره بار را پاک سازی می کنند

فرزاد رضایی، رئیس اتحادیه بارفروشان میوه و تره بار شیراز اما دلیل گرانی میوه را در فاکتورهایی همچون ساعات کار میدان تره بار، جولان دست فروش ها و دلالان، فعالیت میوه فروش ها و وانت بارهای سیار و عدم سورتینگ میوه جست وجو می کند. او با اشاره به اینکه میوه نسبت به سال گذشته بین 30 تا 50 درصد گران تر شده شده، یادآور می شود که چند سالی است ساعات کاری غرفه های میدان تره بار، آنلاین است و دلالان در ساعات اولیه صبح و پیش از طلوع آفتاب، میوه های دست دوم را می خرند و سایر میوه فروش ها قادر نیستند در آن ساعات، کاسبی خود را رها کنند و در میدان، میوه بخرند. در واقع دلالان در نیمه های شب، میوه های درجه یک میدان میوه و تره بار را پاک سازی می کنند و میوه فروش ها نیز چاره ای ندارند جز آنکه میوه را با نرخ بیش از مصوب از غرفه دارهایی که میوه را از واسطه گران خریده اند بخرند.  

او با تاکید بر اینکه برای حل بخشی از افزایش قیمت میوه، واسطه گران و غرفه دارهای میدان باید فاکتور فروش ارائه دهند، به دو برابر شدن هزینه ورودی میدان میوه و تره بار نیز گریز می زند و تاکید می کند که برای وانت بارها، ساعت توقف لحاظ شده و در صورتی که بیش از مدت زمان تعیین شده، توقف داشته باشند باید مجددا ورودی پرداخت کنند.

رضایی به این نکته نیز اشاره می کند که تمام این موارد و هزینه های جانبی همچون حمل و نقل، خرید پلاستیک، مالیات و افزایش اجاره بها در گرانی و قیمت میوه، تاثیرگذار است و از میوه فروش ها نیز هیچ گونه حمایتی نمی شود. به قول او مالیات یک واحد میوه فروشی که سال گذشته 5 میلیون تومان بوده در سال جاری به یک میلیارد تومان رسیده و مصوباتی مبنی بر اینکه مالیات ها باید سه برابر سال قبل باشد اعمال نشده است. رئیس اتحادیه بارفروشان میوه و تره بار شیراز توضیح می دهد که اگرچه نوک پیکان گرانی میوه، متوجه واحدهای میوه فروشی است اما واقعیت این است که عوامل مختلفی در افزایش قیمت میوه نقش دارد. البته به گفته او از دو سه روز اخیر به منظور تعدیل قیمت میوه، 120 میوه فروش امین در سطح شهر برای حمایت از خانوار، فعال شده اند تا میوه را با سود اندک و با تخفیفات ویژه به همشهریان عرضه کنند.

یکی از معضلاتی که از دیدگاه این فعال صنفی بر فعالیت میوه فروش ها تاثیر گذاشته و کسب و کار آنها را تحت الشعاع قرار داده، جولان وانت بارها و میوه فروش های سیار در سطح شهر است. به قول او واحدهای میوه فروش، هزینه هایی همچون برق، آب، گاز، اجاره بها، مالیات و حقوق کارگران را به دوش می کشند اما در حال حاضر برخی از آنها به دلیل همین مسائل نتوانسته اند از پس مخارج خود برآیند و مجبور به ابطال پروانه خود شده اند. رضایی با تاکید بر اینکه وانت بارهای سیار و دست فروش ها در سطح بزرگراه ها نیز سد معبر هستند، یادآور می شود که علیرغم پیگیری های بسیار، ساماندهی این دسته از مشاغل به حاشیه رفته و همچنان از سطح شهر جمع آوری نشده اند.

رئیس اتحادیه بارفروشان میوه و تره بار شیراز به این نکته نیز اشاره می کند که 22 غرفه ای که شهرداری به میوه فروش ها سپرده است نتوانسته قیمت میوه را متعادل کند چرا که اجاره بها به حدی سنگین است که حتی ممکن است آنها را به آستانه ورشکستگی برساند. از دیدگاه او این غرفه ها در سطح شهر باید به صورت رایگان ارائه شود تا مردم بتوانند با قیمت متعادل تری میوه بخرند.

به قول این فعال صنفی هر چند مردم، میوه فروش ها را مقصر گرانی میوه می دانند اما در عین حال دستگاه های محتلف در این امر دخیل هستند. از ارائه غرفه های رایگان یا ارزان قیمت گرفته تا حذف دلالان از میدان میوه و تره بار و سورتینگ، عواملی است که به باور رضایی می تواند آب بر آتش گرانی میوه بریزد. او تاکید می کند که قصد میوه فروش ها گرانی نیست چرا که با این کار، میزان فروش خودشان کاهش می یابد. رضایی می گوید میوه فروش ها کشش بازار را در نظر می گیرند و اگر موانع و مشکلات این واحدهای صنفی برطرف شود آنان نیز با جان و دل و با قیمت های مصوب، کالاهای خود را عرضه خواهند کرد و حتی به سود 15 درصد نیز رضایت می دهند.

رئیس اتحادیه بارفروشان میوه و تره بار شیراز تاکید می کند که فاکتورهایی همچون نداشتن سورتینگ موجب شده میوه فروش ها حتی برای تامین اجاره بها، میوه های خود را زیر قیمت بفروشند و اگر چنین مشکلاتی حل شود این واحدهای صنفی حتی میوه را کمتر از نرخ مصوب عرضه خواهند کرد. از دیدگاه او طرح «از مزرعه تا سفره» و فعالیت 120 میوه فروش امین در سطح شهر برای عرضه میوه با سود اندک می تواند قیمت ها را تعدیل کند و تا حد زیادی ترمز افزایش قیمت در این بخش را بکشد.  

در هر حال این روزها برخی مردم به دلیل گرانی، چاره ای ندارند جز آنکه ضایعات و دورریزهای میوه بخرند و هر چند این موضوع آنچنان پررنگ نیست اما نباید از این رخداد به سادگی گذشت و اجازه داد که میوه از سبد خانوارها حذف شود.