جنب و جوش با پلاک های مخدوش

فاطمه ایزدی/  چند سالی است با ظهور دوربین های طرح ترافیک و ثبت پلاک، عده ای دست به کار شده اند تا با ترفندهای مختلف، پلاک خودروهای خود را مخدوش کنند یا تغییر دهند. آنها برای عبور از طرح ترافیک و دور زدن قانون، دست به دامان روش هایی همچون استفاده از اسپری مخفی کننده پلاک، برف شادی و حتی قاب پلاک ماشین ضد دوربین می شوند.

کافیست به فضای مجازی سر بزنید تا ببینید فروش انواع اسپری پنهان کننده پلاک چقدر سهل و آسان شده و عده ای چگونه بی محابا دل به تبلیغات پررنگ و لعاب این نوع اسپری ها داده اند. به گفته عرضه کنندگان، این کالا عکس فلاش رادار را انعکاس می دهد و تا طولانی مدت، اثر این اسپری روی پلاک باقی می ماند و در صورت رویت پلاک از نزدیک و یا لمس آن، وجود این ماده روی پلاک قابل تشخیص نیست. آن طور که فروشندگان گفته اند این اسپری نیروی مغناطیسی دارد و مامور راهنمایی و رانندگی اصلا متوجه ماده اسپری روی پلاک نمی شود. البته عده ای نیز به علت قیمت بالای این کالا، جایگزین های دیگری همچون اسپری تافت، آغشته کردن پلاک با روغن جلا و یا استفاده از لاتکس را پیشنهاد می کنند. در هر حال اما پلیس راهنمایی و رانندگی، جرم بودن استفاده از این محصولات را اعلام و تاکید کرده که این ترفندها و دست کاری کردن پلاک خودرو با توجه به توسعه سیستم های هوشمند، کاربردی نخواهد داشت.

آن طور که یکی از تعمیرکاران خودرو به «خبرجنوب» می گوید بارها مشاهده کرده که برخی افراد برای فرار از دوربین های طرح ترافیک از قاب پلاک ماشین ضد دوربین نیز استفاده می کنند. هر چند به قول محمد علیشاهی، به نظر می رسد این راهکار می تواند برای کور کردن دوربین طرح ترافیک مفید باشد اما در واقعیت اینطور نیست و قدرت دوربین کنترل سرعت به حدی است که می تواند پلاک را به درستی بخواند و ثبت کند. عده ای نیز با برف شادی یا دستمال کاغذی خیس، پلاک های خود را تغییر می دهند و برخی هم روی پلاک خود ماسک می زنند، پلاستیک می چسبانند و یا حتی روی وسیله نقلیه پتو می کشند تا بخشی از پلاک را پنهان کنند.

تغییر در اعداد پلاک با حذف و یا اضافه کردن دندانه اعداد، کمک گرفتن از گل و چیزی مشابه آن نیز راهکار دیگری است که این تعمیرکار شیرازی، بارها دیده یا شنیده و جالب اینجاست که برخی هم با چسباندن آدامس جویده شده، تکه ای کاغذ، دستمال و یا چسب و حتی آغشته کردن پلاک به روغن های تیره و گریس زدن، قسمتی از پلاک را مخدوش می کنند. البته خم کردن پلاک و خدشه دار کردن آن با شاخه درختان و استفاده از لاک غلط گیر نیز کاربرد دارد و تمام این ترفندهای عبور از دوربین طرح ترافیک و سرعت از نظر قانون، جرم تلقی می شوند.

در دوران کرونا، آمار استفاده از پلاک های مخدوش افزایش یافت

آن طور که رئیس مرکز کنترل نامحسوس پلیس راهور فارس نیز در همین رابطه به «خبرجنوب» می گوید از دورانی که بحران کرونا شدت گرفت، استفاده از پلاک های مخدوش و ناخوانا برای سهولت در تردد رواج یافت. به گفته سرهنگ مسعود زارعی، برخی رانندگان به صورت عمدی دست به مخدوش یا ناخوانا کردن پلاک های خود می زنند و اعداد را تغییر می دهند و همه این اقدامات جرم است. البته وانت ها یا خودروهایی نیز هستند که مصالح ساختمانی یا ضایعات آهن، گوشت و ماهی جابجا می کنند و بر همین اصل، پلاک آنها فرسوده می شود. پلاک برخی خودروها نیز بر اثر آفتاب سوختگی، مستهلک می گردد که به قول سرهنگ زارعی، همه چیز بستگی به تشخیص مامور دارد و مدارک فرد، اخذ شده و پس از مراجعه به مراکز تعویض پلاک، مدارک به آنها پس داده می شود. البته رئیس مرکز کنترل نامحسوس پليس راهورفارس توضیح می دهد که تاکنون مرکز یا کارگاهی که در کلانشهر شیراز، اقدام به مخدوش کردن پلاک کند وجود نداشته اما در اصفهان، چنین واحدی توسط پلیس نامحسوس راهور فارس، کشف شده و با اطلاع به پلیس اصفهان، با آنها برخورد شده است.

رئیس مرکز کنترل نامحسوس پلیس راهور فارس به قصه یکی از متخلفانی که با یک ترفند خاص، پلاک خود را در یکی از واحدهای تزییناتی اصفهان، مخدوش کرده بود گریز می زند و توضیح می دهد که این واحد با گرفتن مبلغی پول، پلاک مشابه خودروهای مختلف را ساخته و به مراجعه کنندگان تحویل می داده است. به گفته او ماموران مرکز کنترل نامحسوس پلیس راهور فارس اما این مورد را شناسایی کرده اند و با توجه به انعکاس عددهای پلاک در شب، متوجه شده اند که یک پلاک روی پلاک اصلی، نصب شده است. زارعی تاکید می کند که در دوران کرونا، آمار استفاده از پلاک های مخدوش افزایش یافت و اگرچه در این مدت آمارها تقلیل یافته اما همچنان به صفر نرسیده است. او با اشاره به ماده 720 قانون مجازات اسلامی، یادآور می شود که هر شخصی، ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه را تغییر دهد و یا چنین وسایلی را با علم  و آگاهی به تغییر و یا تعویض پلاک تقلبی استفاده کند، به حبس از شش ماه تا یک ‌سال محکوم می شود. رئیس مرکز کنترل نامحسوس پلیس راهور فارس به این نکته نیز اشاره می کند که علاوه بر اعمال جریمه و توقیف خودرو در پارکینگ، راننده به دستگاه قضایی معرفی خواهد شد و بر اساس ماده 720 قانون مجازات اسلامی با آنان برخورد می شود.

این مسئول انتظامی با اشاره به تعدد خودروها در سطح شهر، تاکید می کند که بخش زیادی از کنترل تخلفات، مکانیزه است و از طریق دوربین ها نظارت می شود و بر همین اصل، عده ای تلاش می کنند تا با اقداماتی همچون مخدوش کردن پلاک خودرو، راه گریزی از این نظارت ها داشته باشند.

به گفته زارعی، بیش از 90 درصد از کسانی که در شیراز، پلاک های خود را مخدوش می کنند می خواهند با سرعت بالا از معابر عبور کنند. نکته قابل تامل اینکه چنین افرادی آگاهی ندارند که اگر با سرعت غیرمجاز، رانندگی کنند تخلف کرده اند اما پوشاندن، دست کاری یا مخدوش کردن پلاک، جرم است و با ارتکاب به آن، نه تنها جریمه خواهند شد بلکه زندانی هم خواهند شد. زارعی تاکید می کند که افراد نباید برای فرار از تخلف، دست به ارتکاب جرم بزنند چرا که این مسئله، سوء پیشینه محسوب می شود و مجازات نیز در پی دارد. رئیس مرکز کنترل نامحسوس پلیس راهور فارس به داستانی فراتر از مخدوش کردن پلاک نیز گریز می زند و یادآور می شود که برخی افراد با سرقت پلاک خودروهایی که در معابر یا محیط های امن پارک شده اند، دست به تخلف می زنند و با نصب آن پلاک بر روی خودروهای دیگر مرتکب سایر جرائم می شوند.

در هر حال، پلاک هر خودرو مثل کد ملی و شناسنامه هر فرد است و به همین دلیل هیچ کس حق تغییر و دستکاری آن را ندارد. دستکاری پلاک خودرو ممکن است به دلیل انجام عملیات مجرمانه همچون  سرقت، آدم ربایی و حتی فرار از طرح زوج و فرد در کلانشهرهای دیگر باشد که در هر صورت جرم محسوب می شود و قانونگذار برای آن مجازات تعیین کرده است. آن طور که در قانون مشخص شده است تغییر در ارقام و مشخصات وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی یا کشاورزی نیز جرم است و دستکاری، تغییر و پنهان کردن پلاک و مخدوش کردن ارقام آن احراز شده و افراد باید بدانند در صورت ارتکاب این اعمال، مجرم محسوب می شوند. شاید عده ای ندانند که با تغییر عمدی پلاک خودرو و مخدوش کردن آن، حبس در انتظارشان خواهد بود اما قصه این است که مخدوش‌کنندگان پلاک خودروها، هم توسط پلیس و هم از طریق دوربین‌های واقع شده در نقاط مختلف شهر، شناسایی شده و سپس احضار خواهند شد. خودروی این افراد خاطی، توقیف و آن‌ها نیز برای اجرای قانون به دستگاه قضا سپرده می شوند.