خانه تاریخی و ثبت ملی آذرباد در بافت تاریخی دزفول زیر چرخ‌های فولادین دستگاه‌های سنگین شهرداری تخریب و تن این بافت کهن نحیف‌تر شد.

ریزش و تخریب سریالی خانه‌های تاریخی دزفول به یک موضوع تکراری تبدیل شده و هر بار ریزش یک سقف از این بناهای ارزشمند دل دغدغه مندان و شهروندان را به درد می‌آورد.

خانه‌های تاریخی زیبا و هویت بخش دزفول روزگاری میزبان اجداد ما بوده‌ و با معماری خاص خود ما را به دورانی رها از زندگی ماشینی می‌برند.

اگرچه حفاظت و حراست از این خانه‌های تاریخی ضرورتی انکارناپذیر است ولی اخیرا خانه تاریخی آذرباد در محله لوریان دزفول در اقدامی عجیب و بدون هماهنگی و مجوز تخریب شد.

تصاویر ویرانه‌های این خانه تاریخی که دوازدهم اسفندماه ۱۳۸۱ به شماره ۷۹۰۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، به یکباره فضای مجازی دزفول را در بر گرفت.

عباس چراغ چشم رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول در نخستین اظهارنظر در این رابطه عنوان کرد: این اثر ثبت ملی بنا به اظهارات هیأت امنای مسجد امیرالمومنین (ع) توسط مالک و یا شخصی دیگر به مسجد واگذار شده است.

اما آیا واگذاری و فروش یک اثر ثبت ملی بدون هماهنگی اداره میراث فرهنگی ممکن است؟ که چراغ چشم در این باره می‌گوید: مشکلی برای واگذاری و فروش خانه‌های تاریخی ثبت ملی وجود ندارد ولی هرگونه مرمت یا تخریب باید با هماهنگی اداره میراث فرهنگی انجام شود.

علاوه بر این، رئیس میراث فرهنگی دزفول عنوان کرده تخریب توسط هیات امنای مسجد انجام شده و با وجود اینکه نماینده میراث نیز در محل حاضر شده ولی توجهی به هشدارهای او نشده است.

یک موضوع دیگر این قصه را تلخ‌تر می‌کند و آن اینکه خانه آذرباد با ماشین آلات شهرداری دزفول تخریب شده و در تصاویر منتشر شده نیز به وضوح آرم شهرداری مشخص است.

برای پیگیری این موضوع هم با شهرداری تماس‌هایی گرفته شد که بی‌پاسخ ماندیم. 

به نظر می‌رسد بار دیگر باید قانون را متذکر شویم که تخریب خانه‌های ثبت ملی ممنوع است و فقط مجوز مرمت برای آنها صادر می‌شود که مرمت آن نیز باید با نظارت اداره میراث فرهنگی و کارشناسان مربوطه صورت گیرد.

یکی دیگر از مواردی که درخصوص تخریب خانه تاریخی آذرباد مطرح است، آسیب رسیدن به خانه تاریخی صنیعی است؛ متاسفانه این خانه هم که در سال ۱۳۹۴ با شماره ۳۱۲۹۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده با تخریب آذرباد در معرض ریزش قرار گرفته است.

این واقعه تلخ باعث شد مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان به دستور وزیر میراث فرهنگی برای بازدید از محل مامور شود؛ محمد حسین ارسطوزاده شب گذشته(شنبه) از خانه تخریب شده آذرباد بازدید کرد اما نوشدارو بعد از مرگ سهراب چه سود!

البته او قول پیگیری حقوقی موضوع را تا حصول نتیجه داده و عنوان کرده است: توجه به بافت تاریخی دزفول موجب شکوفایی اقتصادی و درآمدزایی برای مردم می‌شود و شهرداری و شورای شهر دزفول باید در زمینه حفظ این آثار ملی و تاریخی بیشتر تلاش کنند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول نیز درخصوص آخرین اقدامات قضایی انجام شده گفت: پرونده‌ای برای تخریب خانه آذرباد تشکیل و حکم جلب سه نفر مرتبط با این موضوع صادر شده است.

بافت قدیم دزفول دارای ۲۴۰ هکتار وسعت است که تعداد زیادی خانه و مسجد تاریخی در این بافت وجود دارد که در فهرست آثار ملی ثبت شده‌اند.

همواره برای بررسی مشکلات و مسایل بافت تاریخی دزفول در نشست‌های مربوطه مثال بافت‌های کهن شهرهایی نظیر کاشان، یزد و شیراز زده می‌شود اما آیا نحوه رسیدگی به این بافت از سوی مسوولان قابل قیاس با شهرهای یادشده است؟

حفظ آثار و خانه ه‌ای تاریخی مزایای فرهنگی و اجتماعی زیادی نظیر حمایت از رفاه اجتماعی و فرهنگی ساکنان منطقه، ارتقای غرور مدنی جوامع و دستیابی به اهداف اقتصادی بلندمدت دارد که امید است به درک جامعی از لزوم حفظ این آثار برسیم و بتوانیم این آثار ارزشمند را برای استفاده نسل‌های بعد حفظ و حراست کنیم.