مبلمان خیابانی به اشیا، وسایل و عناصر مختلفی اطلاق می‌شود که در پیاده‌روها، پارک‌ها و سایر فضاهای عمومی وجود دارد. از جمله این موارد می‌توان به نیمکت‌ها، ستون‌ها، سطل‌های زباله، باجه تلفن، چراغ‌های خیابانی و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.

نقش مبلمان خیابانی در برنامه‌ریزی شهری

مبلمان خیابانی یکی از جنبه‌های مهم برنامه‌ریزی شهری است، زیرا به تعریف شخصیت فضاهای عمومی و بهبود عملکرد آن‌ها کمک می‌کند. برنامه‌ریزان شهری هنگام انتخاب و قرار دادن مبلمان خیابانی باید طیف وسیعی از عوامل از جمله دسترسی، پایداری و فراگیر بودن را در نظر بگیرند.

هنگام طراحی فضاهای عمومی، برنامه‌ریزان شهری باید نیازهای جامعه را در نظر بگیرند و اطمینان حاصل کنند که مبلمان خیابانی به‌گونه‌ای جای‌گذاری شود که از اهداف تعیین‌شده برای استفاده از فضای مورد نظر پشتیبانی کند. به‌عنوان مثال، در یک منطقه تجاری شلوغ، باید نیمکت‌ها و سطل‌های زباله بیشتری قرار داده شوند، در حالی که در یک منطقه مسکونی، پارکینگ‌های دوچرخه رایج‌تر است.

برنامه‌ریزان شهری همچنین باید پایداری مبلمان خیابانی را در نظر بگیرند و اطمینان حاصل کنند که مواد به‌طور مسئولانه تهیه می‌شوند و فرآیند تولید کم‌ترین تأثیر را بر محیط زیست دارد. مبلمان خیابانی همچنین باید برای افراد دارای ناتوانی در دسترس باشد.

مبلمان خیابانی به این ترتیب نقش مهمی در طراحی فضاهای عمومی دارند. در ادامه با مزایای کلیدی آن‌ها در طراحی شهری و نقش آن‌ها در زیست‌پذیری و دسترسی به فضاهای عمومی آشنا می‌شویم.

ارتقای زیبایی‌شناسی فضاهای عمومی

مبلمان خیابانی به فضاهای عمومی جذابیت بصری اضافه و محیط را جذاب‌تر و دلپذیرتر می‌کند. نیمکت‌های تزئینی، ستون‌ها و چراغ‌های خیابانی می‌توانند حسی از سبک و پیچیدگی را به خیابان ارائه دهند و در عین حال کارکردهای عملی داشته باشند. افزودن مبلمان خیابانی همچنین می‌تواند یک نقطه کانونی در یک منطقه ایجاد، نگاه‌ها را به خود جلب و به تعریف شخصیت یک فضا کمک کند.

بهبود آسایش و راحتی فضاهای عمومی

مبلمان خیابانی راحتی فضاهای عمومی را افزایش می‌دهد و آن‌ها را در دسترس‌تر و کاربرپسندتر می‌کند. نیمکت‌ها و جایگاه‌های نشستن مکانی برای استراحت فراهم می‌آورند، سطل‌های زباله و باجه‌های تلفن به تمیز و مرتب نگه‌داشتن فضاهای عمومی منجر می‌شوند و لامپ‌های خیابانی و سایر وسایل روشنایی به بهبود دید و ایمنی به‌خصوص در طول شب کمک می‌کنند.

ترویج پایداری در طراحی شهری

مبلمان خیابانی با کاهش زباله و ترویج بازیافت به ارتقای پایداری در طراحی شهری کمک می‌کنند. برای مثال سطل‌های زباله با طراحی خلاق می‌تواند مردم را تشویق کند زباله‌های خود را به شیوه‌ای مسئولانه دفع کنند یا با کاهش میزان زباله‌های خود، محیطی پاک‌تر داشته باشند. علاوه بر این، استفاده از مواد پایدار مانند پلاستیک بازیافتی یا الوار در ساخت مبلمان خیابانی می‌تواند با کاهش اثرات زیست‌محیطی فضاهای عمومی همراه باشد.

حمایت از فراگیری در فضاهای عمومی

مبلمان خیابانی در حمایت از فراگیری در فضاهای عمومی نیز نقش دارد و می‌تواند به ایجاد محیطی دلپذیر و عادلانه برای همه کمک کند که در آن همه احساس راحتی و آرامش کنند. برای مثال گنجاندن صندلی‌های در دسترس مانند نیمکت‌های مناسب برای جای‌گیری ویلچر می‌تواند به در دسترس‌تر کردن فضاهای عمومی برای افراد دارای ناتوانی حرکتی کمک کند.

انواع مبلمان خیابانی و عملکرد آن‌ها

مبلمان خیابانی در اشکال، اندازه‌ها و با مواد مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام برای هدف خاصی طراحی شده است. در ادامه با رایج‌ترین انواع مبلمان خیابانی و عملکرد آن‌ها آشنا می‌شویم.

• نیمکت: نیمکت‌ها اجزای اصلی فضاهای عمومی هستند و مکانی را برای نشستن و استراحت افراد فراهم می‌کنند. آن‌ها از مدرن و مینیمالیستی تا سنتی و آراسته، در طیف وسیعی از سبک‌ها ساخته می‌شوند و می‌توانند از جنس‌های مختلفی همچون چوب، فلز، بتن و پلاستیک باشند.

• بولارد: بولاردها ستون‌های عمودی هستند که برای تعیین مرز یک فضای عمومی و محافظت از ساختمان‌ها، عابران پیاده و وسایل‌نقلیه در برابر برخورد استفاده می‌شوند. بولاردها از نظر طراحی تزئینی یا کاربردی هستند و می‌توان آن‌ها از مواد مختلفی از جمله فولاد، بتن و چوب ساخت.

• سطل زباله: سطل‌های زباله برای تمیز و مرتب نگه داشتن فضاهای عمومی ضروری است. سطل‌ها در طیف وسیعی از سبک‌ها و مواد مختلف از جمله فلز، پلاستیک و چوب ساخته و به‌صورت پایه‌دار روی زمین یا بر دیوار نصب می‌شوند.

• کیوسک تلفن: کیوسک‌های تلفن مکانی خصوصی برای برقراری تماس تلفنی برای افراد فراهم می‌کنند و به‌طور معمول از شیشه یا فلز ساخته می‌شوند. آن‌ها می‌توانند مستقل یا روی دیوار و حتی شامل صندلی باشند.

• چراغ خیابان: چراغ‌های خیابان نور موردنیاز برای فضاهای عمومی را فراهم می‌کنند و دید و ایمنی را به‌ویژه در طول شب بهبود می‌بخشند. آن‌ها از لامپ‌های گازی سنتی گرفته تا چراغ‌های LED مدرن، در طیف وسیعی از سبک‌ها عرضه می‌شوند.

• پارکینگ دوچرخه: پارکینگ‌های دوچرخه مکانی امن برای پارک دوچرخه‌ها را برای افراد فراهم می‌کنند و می‌توانند از مواد مختلفی از جمله فولاد، بتن و چوب و در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف تولید شوند. این پارکینگ‌ها می‌توانند روی زمین یا دیوار قرار داشته باشند.

علاوه بر این انواع رایج مبلمان خیابانی، بسیاری از موارد دیگر از جمله زیرسیگاری، سرویس‌های بهداشتی عمومی و موارد دیگر نیز وجود دارد که در فضاهای عمومی یافت می‌شود. ترکیب مناسب مبلمان خیابانی می‌تواند به ایجاد یک فضای عمومی کاربردی، جذاب و دلپذیر کمک کند که از نیازهای جامعه پشتیبانی می‌کند.

ایده‌هایی برای مبلمان عمومی از سراسر جهان

ایجاد مبلمان خیابانی نیازمند در نظر گرفتن عوامل بسیاری است. برنامه‌ریزان شهرها باید تاریخ اجتماعی-اقتصادی یک منطقه، همچنین دیدگاه‌های جامعه اطراف را برای آینده هر منطقه در نظر بگیرند. توانایی‌های بالقوه مبلمان خیابانی عالی و روحیه‌بخش برای الهام بخشیدن به نوآوری می‌تواند یک جامعه را ارتقا دهد و فضاهای عمومی را احیا کند. در ادامه با ایده‌هایی برای مبلمان عمومی از سراسر جهان آشنا می‌شویم.

نیویورک‌سیتی، ایالات متحده

نیویورک‌سیتی کلان شهری است که اغلب نمادهای سبک زندگی مدرن شهری را به نمایش می‌گذارد. این شهر دربردارنده جمعیتی عاشق خلاقیت و طراحی و در عین حال نیازمند پایداری زیست‌محیطی و ارتباط فرهنگی است. طی چند سال گذشته شهر شاهد تعداد فزاینده‌ای از فضاهای عمومی بیرونی خود بوده است که با استفاده از مبلمان شهری بازطراحی شده‌اند. این روندی زمانی مورد توجه قرار گرفت که شهر شروع به توسعه مجدد مناطق عمومی فراموش‌شده کرد و آن‌ها را به میدان‌هایی اسکله‌مانند تبدیل کرد.

تغییر عوامل اجتماعی مانند کاهش میزان جرم و جنایت و کاهش جمعیت بی‌خانمان، امکان رشد این روند را فراهم آورده است تا فضایی ایجاد شود که در آن مردم احساس راحتی کنند. نیویورک معتقد است باید در طراحی مبلمان شهری از این تصورات سنتی دور شود که باید صاف روی یک صندلی نشست یا در مسیر مشخص حرکت کرد.

ماستریخت، هلند

طراحان هلندی با چالش‌های ایجاد نیمکت‌های عمومی بیگانه نیستند که دلیل آن استفاده از لوله‌های پلی‌اتیلن انعطاف‌پذیر معروف مورد استفاده توسط آن‌ها (ساخته‌شده از ضایعات بطری‌های پلاستیکی) است. طراحان شهری فضاهای عمومی و کافه‌های متعددی را با این خلاقیت‌های آینده‌نگرانه مجهز به نورپردازی خود پر کرده‌اند؛ این ترکیب از هنر و مبلمان عمومی تمام دست‌اندرکاران و فعالان در این راستا را مجبور می‌کند برداشت‌های کنونی خود از مبلمان، هدر رفت و فضا را مورد ارزیابی مجدد قرار دهند.

آمستردام، هلند

آمستردام بدون استفاده از پیچ و چسب نیمکت می‌سازد و این اقدام ساده را با استفاده از بامبو و تکه‌های فولادی انجام می‌دهد. این قطعه از مبلمان عمومی نه‌تنها از نظر زیبایی‌شناسی فوق‌العاده دلپذیر است، بلکه نیمکت‌های ساخته‌شده در آن بسیار راحت هستند. برجسته‌ترین مزیت نیمکت بامبو توانایی ذاتی آن برای اتصال مناطق شهری با پوشش گیاهی اطراف است. این ارتباط محیط و تجربه شهروندان را با معرفی عناصری آرامش‌بخش بهبود می‌بخشد.

زوریخ، سوئیس

شورای شهر زوریخ به‌طور موقت در امتداد ساحل رودخانه لیمات خود ولوکافه نصب کرد. این حرکت بخشی از تلاش‌های شورای شهر برای کاهش ترافیک وسایل‌نقلیه با تشویق و ارائه خدمات به عابران پیاده و دوچرخه‌سواران بود. ولوکافه‌ها با دو تخته اتصال چوبی (برای کسانی که به دنبال اشتراک یک وعده غذایی / نوشیدنی هستند) و یک میز زیبا با اندازه متناسب ارائه می‌شود و به دوچرخه‌سواران این امکان را می‌دهد که بدون ترک زین دوچرخه خود از یک استراحت کوتاه با صرف قهوه لذت ببرند. آخرین آمار پیش‌بینی می‌کند که تا ۲۰۵۰ تعداد دوچرخه‌سواران در زوریخ دو برابر تعداد فعلی خواهد بود. این امر اهمیت ولوکافه‌ها را دوچندان می‌کند.