پدیده شهرنشینی در ایران موضوعی دارای قدمت تاریخی بوده که پژوهشگران آغاز آن را به پدیده‌هایی مانند «تقسیم اجتماعی کار» و «اضافه محصول اقتصادی» نسبت می‌دهند. هرچند روستا در مقیاس خود دارای خصوصیت‌های اقتصادی مهمی است اما پدیده شهرنشینی را هیچ‌گاه نمی‌توان بدون تفسیر مسائل اقتصادی و اجتماعی پیش‌آمده در طول آن بررسی کرد.

اقتصاد شهری امروزه نیز یک پدیده بسیار مهم در مدیریت شهری محسوب شده که زندگی بیش از ۷۰ درصد جمعیت کشورمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. نگاهی اجمالی به وضعیت بودجه کلان‌شهرهای ایران، دو معضل تک‌محصولی بودن و ناپایداری را به‌عنوان بزرگ‌ترین پاشنه آشیل‌های اقتصاد شهری معرفی می‌کند. در عین حال پویایی در عملکرد، تنوع عناوین هزینه‌ای، برنامه محوری و مردم محوری از مهم‌ترین نقاط مثبت بودجه در کلانشهرهای بزرگ کشور محسوب می‌شود.

برنامه‌ریزی از انتخاب هدف‌ها سخن می‌گوید و بودجه‌ریزی از تخصیص منابع برای آن‌ها. این دو فعالیت مستقل بوده اما با یکدیگر در حال کنش و واکنش هستند. هر چند برنامه‌های توسعه کشور و قوانین بودجه سالانه کمتر توانسته‌اند توقعات کلان‌شهرها را در حیطه حمایت از مدیریت شهری برآورده کنند اما تدوین چشم اندازهای بلندمدت و میان‌مدت و تدوین برنامه‌های راهبردی عملیاتی که در سال‌های اخیر در شهرداری‌ها قوت گرفته، در حال تبدیل شدن به نقطه قوت بودجه‌ریزی در نظام مدیریت شهری است.

بودجه در شهرداری‌ها یک منبع تأمل و مطالعه مفید در نقاط قوت و ضعف اقتصاد شهری است. بودجه‌ریزی به ما می‌گوید تصمیم داریم منابع خود را کجا و چگونه ایجاد و هزینه کنیم. این تصمیم گاهی از دل برنامه‌های راهبردی که بر اساس اهداف چشم‌انداز طراحی شده‌اند، استخراج می‌شود و گاهی محصول محدودیت و نوسان است. درواقع بودجه شهرداری تنها یک محصول ایجادشده پس از برنامه‌ریزی نیست بلکه از استراتژی و راهبرد پس از تصمیم‌های مکرر در انتخاب گزینه‌های تخصیص و کسب منابع ظهور می‌کند. هر چند ضعف‌های این موضوع این موضوع هم به دلیل جوان بودن نظام برنامه‌ریزی شهری در کشور و هم به دلیل ناپایداری شرایط اجتماعی و اقتصادی، مسئله‌ای انکارناشدنی است، اما همین ویژگی یگانه نظام اقتصاد شهری امروز موجب پویایی شهرها در امر آبادانی شده و اثرات چشمگیری برای توسعه کشور داشته است.

نگاهی به وضعیت بودجه کلان‌شهرهای کشور در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که مهم‌ترین ساختارهای جمعیتی، اجتماعی، عمرانی و اقتصادی کشور چه وضعیتی ازنظر منابع و مصارف هزینه‌ای داشته و تا چه اهدافی را در فرایند بودجه‌ریزی دنبال کرده‌اند. کلان‌شهرهای ایران با وسعت، جمعیت، وضعیت اجتماعی و اقلیمی متفاوت، ارقام متفاوتی در بودجه‌های سالانه خود دارند.

بودجه ۱۰۴ همتی برای پایتخت

شهر تهران به‌عنوان پایتخت سیاسی و اقتصادی ایران، در حوزه بودجه مدیریت شهری نیز سرآمد دیگر شهرهای کشور است. ابتدای بهمن سال جاری بود که در جلسه رسمی و علنی شورای اسلامی شهر تهران با اضافه شدن سه همت، متمم بودجه ۱۰۴ همتی شهرداری تهران تصویب شد.

از مجموع بودجه شهرداری تهران در سال جاری، ۲۱ همت برای تملک دارایی و اراضی، ۶.۶ همت برای بزرگراه یادگار امام و تقاطع‌های غیرهمسطح آن و ۲.۸ همت برای آسفالت هزینه شده است.

میثم مظفر، رئیس کمیته بودجه شورای اسلامی شهر تهران درباره جزئیات متمم بودجه شهرداری تهران با اشاره به جزئیات لایحه متمم بودجه شهرداری در سال ۱۴۰۲، اظهار کرد: بودجه مصوب سال جاری ۷۵ هزار و ۹۹۰ میلیارد تومان بود که شهرداری در لایحه متمم بودجه، درخواست افزایش آن را به ۱۰۷ هزار میلیارد تومان معادل ۴۱ درصد و با افزایش ۳۱ هزار میلیارد تومان مطرح کرد که ۳ همت در شورای اسلامی شهر به این عدد اضافه شد.

وی با بیان اینکه بودجه مصوب فعلی در حوزه شهرسازی ۳۹.۶ همت است، یادآور شد: تاکنون بیش از ۳۶ همت معادل ۹۰ درصد رقم مصوب، محقق شده و در متمم به میزان ۱۷.۳ همت افزایش درآمد مازاد معادل ۴۴ درصد افزایش نسبت به رقم بودجه مصوب فعلی پیشنهاد شده است.

رئیس کمیته بودجه شورای اسلامی شهر تهران در خصوص درآمدهای پایدار بودجه سال جاری نیز گفت: در این حوزه که شامل مالیات بر ارزش‌افزوده، دریافت اجاره از املاک و سایر عوارض شهری است، در بودجه فعلی و مصوب سال جاری ۱۹.۶ همت درآمد پیش‌بینی‌شده که تاکنون بالغ‌بر ۱۶.۶ همت درآمد معادل ۸۴ درصدش محقق شده و شهرداری در متمم بودجه ۴.۸ همت دیگر را نیز از این محل پیش‌بینی کرده است.

وی همچنین تصریح کرد: در حوزه فروش املاک و پروژه‌های مشارکتی نیز در بودجه مصوب ۶.۴ همت درآمد کسب شده بود که شهرداری در لایحه متمم درخواست کرده است تا با مجوز شورا این رقم را به ۱۵ همت برساند.

عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به بخش مصارف و هزینه‌های لایحه متمم بودجه افزود: در سرفصل تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در بودجه سال جاری بیش از ۳۵.۷ همت پروژه پیش‌بینی‌شده که شهرداری در لایحه متمم درخواست کرده است تا بتواند ۲۱.۵ همت دیگر یعنی درمجموع بالغ‌بر ۵۷.۲ همت پروژه سرمایه‌ای اجرا کند.

وی در رابطه با متمم پیشنهادی برای توسعه و تجهیز زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ترافیک، اظهار کرد: این بخش شامل تکمیل احداث خط ۱۰ مترو بااعتبار درخواستی به میزان چهار همت، ایجاد زیرساخت‌های شارژ برقی وسایل نقلیه با حدود ۱.۵ همت اعتبار مازاد درخواستی و تکمیل بزرگراه‌ها و تقاطع‌های غیرهمسطح اصلی شهر شامل تکمیل بزرگراه شهید بروجردی، بزرگراه شهید شوشتری و یادگار امام (ره) بااعتبار درخواستی ۶.۶ همت است.

مظفر ادامه داد: برای توسعه و تجهیز مترو ۵.۹ همت، تهیه و توزیع و اجرای آسفالت ۲.۸ همت، افزایش ایمنی در سطح شهر ۱.۳ همت، توسعه و تجهیز زیرساخت‌های فرهنگی شهر بالغ‌بر یک همت، توسعه و تجهیز زیرساخت‌های فضای سبز بالغ‌بر یک همت دیگر و سایر رقم در این بخش نیز برای بهبود پیاده‌راه‌ها، شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی و توسعه و تجهیز زیرساخت‌های ورزشی در شهر تهران در لایحه متمم پیش‌بینی‌شده است.

بودجه ۴۰ هزار میلیارد تومانی شهرداری مشهد

مشهد از جمله کلان‌شهرهای بزرگ و مهم کشور است که با بودجه ۴۰ هزار میلیارد تومانی در سال ۱۴۰۲ اداره می‌شود. درمجموع درآمدهای محقق شده برای سال جاری شهرداری مشهد، عوارض ساختمانی سهمی ۲۵ درصد دارند. تخلفات ساختمانی ۸ درصد، درآمد سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه ۶ درصد، سایر درآمدها ۳۷ درصد، مالیات بر ارزش‌افزوده ۲۰ درصد، کمک دولتی در اتوبوس و مترو ۳ درصد، عوارض خودرو ۱ درصد و عوارض نوسازی ۱ درصد از کل درآمد شهرداری مشهد را تشکیل می‌دهند.

فاطمه سلیمی، رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه شورای اسلامی شهر مشهد مقدس در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به بودجه سال ۱۴۰۲ شهرداری مشهد مقدس، اظهار کرد: یکی از اهداف مهم بودجه سال جاری مسئله حاشیه‌نشینی بود. از دیگر موضوعات مهم و موردتوجه در این بودجه، پروژه‌های زودبازده شوراهای اجتماعی محلات شهر مشهد بود که باهدف اعتمادسازی و مدیریت شهروند مدار برای نخستین بار در کشور رخ داد.

وی افزود: همچنین توجه به انجام پروژه‌های شهری با رویکرد خانواده‌محوری که در دو بخش سخت‌افزاری که مربوط به ایجاد فضاهای مناسب‌سازی شده برای بانوان و خانواده است و نرم‌افزاری که به اقدامات فرهنگی و ترویجی اشاره دارد؛ در بودجه ۱۴۰۲ مورد توجه قرار گرفت.

رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه شورای اسلامی شهر مشهد مقدس گفت: از دیگر سیاست‌ها و رویکردهای شورای شهر در بودجه سال ۱۴۰۲ شهرداری مشهد، می‌توان به مهندسی ارزش و کاهش هزینه‌ها، افزایش منابع پایدار درآمدی، شفافیت در ارائه بودجه به‌ویژه در بخش منابع و مصارف، توجه ویژه به دارایی‌های سرمایه‌ای شهرداری و جلوگیری از واگذاری آن‌ها، اشاره داشت.

سهم پررنگ فرهنگ و حمل‌ونقل در بودجه شهرداری اصفهان

کلان‌شهر اصفهان با بودجه ۲۰ هزار میلیارد تومانی، سهم بزرگی از این مبلغ را به مقوله حمل‌ونقل به‌ویژه مسئله قطار شهری اختصاص داده است. همچنین اصفهان برای حوزه اختصاص بودجه فرهنگی و رسیدگی به موضوعات نشاط اجتماعی اولویت خاصی در بودجه‌بندی قائل شده است و می‌توان اعداد شاخصی در این حوزه‌ها در کتابچه بودجه شهرداری اصفهان در سال ۱۴۰۲ دید.

سعید ابراهیمی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: بودجه سال جاری شهرداری این کلان‌شهر ۲۰ هزار میلیارد تومان است که ازنظر گستره عمل شامل ۱۵ منطقه، ناژوان و شهرداری مرکزی است.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه ۴۱ درصد بودجه سال جاری معادل ۸,۱۰۰ میلیارد تومان به موضوعات حمل‌ونقلی اختصاص دارد اظهار کرد: ۱۹ درصد معادل ۳,۸۰۰ میلیارد تومان در حوزه خدمات شهری و محیط زیست، ۲ درصد در حوزه معاونت عمران شهری است .۱۰ درصد بودجه ۱۴۰۲ معادل ۲,۰۶۰ میلیارد تومان به حوزه فرهنگی اجتماعی، ۱۱ درصد معادل ۲,۲۷۸ میلیارد تومان به حوزه مالی و اقتصادی، ۴ درصد معادل ۷۷۶ میلیارد تومان به حوزه شهرسازی و معماری، یک درصد به ادارات کل زیرمجموعه شهرداری اصفهان و ۱۱ درصد معادل ۲,۲۴۸ میلیارد تومان نیز به حوزه برنامه‌ریزی تخصیص‌یافته که به‌نوعی تفکیک مصارف حوزه‌ای در بودجه سال جاری است.

ابراهیمی افزود: به‌طورمعمول روال این است که تخصیص ملاک عمل است؛ بر این اساس از ۲۰ هزار میلیارد تومان تاکنون ۱۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان تخصیص بازشده است، یعنی الزامات آن، ردیف اعتباری، طراحی، مقدمات، مطالعات و بررسی‌های اولیه فراهم‌شده است و می‌تواند عملیات اجرایی پروژه‌ها آغاز شود.

وی خاطرنشان کرد: از مجموع ۱۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان حدود ۱۲ میلیارد تومان به مرحله قرارداد رسیده است.

معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری اصفهان در خصوص بودجه‌های فرهنگی و اجتماعی ادامه داد: سال‌های گذشته افزایش بودجه حوزه فرهنگی و اجتماعی کمتر از ۳ درصد بوده است، اما سال جاری به ۱۰ درصد رسیده، یعنی دو برابر شده است.

ابراهیمی گفت: بودجه حوزه فرهنگی اجتماعی دو بار، دو برابر شده است، چراکه یک‌بار سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ حدود دو برابر و باز هم سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ حدود دو برابر شده است.

بودجه شهرداری قم به ۹,۸۰۰ میلیارد تومان رسید

شهرداری قم در طول سال‌های اخیر تلاش کرده تا سهم بودجه عمرانی را در مجموع بودجه‌های سالانه رقمی نزدیک به ۸۰ درصد کل بودجه حفظ کند تا زیرساخت‌های توسعه شهری به‌طور کامل شهر گرفته و شهر به مرور به امور نرم‌افزاری نزدیک شود.

معاون برنامه‌ریزی و سرمایه منابع انسانی شهرداری قم در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا از تصویب رقم ۹۸۰۰ میلیارد تومانی اصلاحیه بودجه ۱۴۰۲ شهرداری قم با افزایش ۲۱ درصدی نسبت به بودجه مصوب خبر داد.

مجید محمدرضاخانی، معاون برنامه‌ریزی و سرمایه انسانی شهرداری قم اظهار کرد: لایحه ارائه‌شده از سوی شهرداری بیشتر مشمول افزایش هزینه‌های عمرانی است، به‌طوری‌که رقم قابل‌توجهی از افزایش ۱۶ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال به این موضوع اختصاص‌یافته است.

وی ادامه داد: طی بررسی‌های صورت گرفته و جمع‌بندی نظرات کمیسیون‌های تخصصی، با افزایش ۱۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریالی نسبت به بودجه مصوب سال ۱۴۰۲، رقم ۹۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال در اصلاحیه بودجه مصوب و به‌صورت لایحه به شورای اسلامی شهر قم تقدیم شد.

معاون برنامه‌ریزی و سرمایه انسانی شهرداری قم ابراز کرد: پس از بحث و بررسی‌های لازم در کمیسیون‌های تخصصی شورای اسلامی شهر در نهایت در صدودوازدهمین جلسه رسمی شورای اسلامی شهر، لایحه اصلاح بودجه ۱۴۰۲ شهرداری قم با ۱۵ درصد افزایش در بخش منابع و مصارف موردبررسی قرار گرفت و با افزایش ۲۱ درصدی تصویب شد.

محمدرضاخانی خاطرنشان کرد: بر همین اساس منابع و مصارف بودجه سال ۱۴۰۲ شهرداری مبلغ ۸۱ هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال بود که در اصلاح بودجه این رقم با افزایش ۲۱ درصدی به ۹۸ هزار میلیارد ریال رسید.

معاون برنامه‌ریزی و سرمایه انسانی شهرداری قم گفت: در اصلاحیه، بودجه جاری به میزان ۶ درصد و بودجه عمرانی به میزان ۱۵ درصد رشد داشته است؛ لازم به ذکر است نسبت بودجه جاری شهرداری به‌کل بودجه ۲۱ درصد است.

سهم ۵۹ درصدی بودجه عمرانی در شهرداری رشت

رشت، شهری سرسبز و زیبا و رو به توسعه است که در سال جاری توانسته است بودجه خود را ۸۵ درصد افزایش دهد. موضوعی که اختلاف نسبتاً قابل قبولی با نرخ تورم دارد و می‌تواند محرک توسعه شهری محسوب شود.

واثق کارگرنیا، رئیس شورای اسلامی شهر رشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه بودجه سال ۱۴۰۲ شهرداری نسبت به سال جاری ۸۵ درصد افزایش داشته است، اظهار کرد: بودجه مصوب سال جاری شهرداری رشت ۳،۷۴۰ میلیارد تومان بود که تا ۶۳ درصد بودجه تحقق یافته است.

وی بابیان اینکه ۴۱ درصد بودجه سال جاری به هزینه‌های جاری و ۵۹ درصد به پروژه‌های عمرانی اختصاص داشت، افزود: ۵۵ درصد بودجه شهرداری رشت به مباحث توسعه حمل‌ونقل و ترافیک شهری از جمله بازگشایی معابر، رینگ دور شهر و سایر پروژه‌های عمرانی اختصاص یافت.

رئیس شورای اسلامی شهر رشت بابیان اینکه شهرداری درآمد پایداری ندارد و بودجه این نهاد از محل درآمدهای عمومی شهرداری از جمله صدور پروانه ساختمانی و دریافت عوارض از شهروندان محقق می‌شود، گفت: با توجه به اینکه دولت در سال ۱۴۰۲ افزایش ۲۵ درصدی حقوق کارگران را اعلام کرد، ۴۷ درصد حقوق کارکنان شهرداری در بودجه پیش‌بینی‌شده شد تا مدیریت شهری سال جاری برای پرداخت حقوق با مشکل مواجه نشود. بودجه مصوب سال ۱۴۰۲ شهرداری رشت ۳،۷۴۰ میلیارد تومان بود که تا تاکنون، ۶۳ درصد بودجه تحقق‌یافته است.

تحقق ۷۶ درصدی بودجه شهرداری اراک

اراک از جمله شهرهای صنعتی ایران است که در سال‌های اخیر با پدید آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند. شهرداری اراک به دنبال تحقق کامل درآمد این شهر از محل عوارض آلایندگی است تا بتواند اثرات منفی این مسئله را کنترل کند.

عباس خسروانی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی اراک در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به تحقق ۷۶ درصدی بودجه شهرداری اراک در ۱۰ ماه سال اظهار کرد: مهم‌ترین منبع درآمدی شهرداری از محل عوارض ارزش افزوده است که پیش‌بینی می‌شود در بودجه سال جاری هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان از این محل تأمین شود.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی کلان‌شهر اراک تصریح کرد: این منبع درآمدی ۴۲ درصد از کل بودجه شهرداری را تشکیل می‌دهد، بنابراین این مهم برای ما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و هر نوع تغییر و نوسان در پرداخت این عوارض از سوی دولت، شهرداری اراک را دچار چالش خواهد کرد.

وی ادامه داد: منبع دیگر درآمد شهرداری اراک در سال جاری فروش اموال غیر منقول در راستای سیاست مولد سازی است که از این محل هم حدود هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرده بودیم، اما تاکنون درآمد قابل توجهی از این محل نداشته‌ایم.

وی با بیان اینکه در حوزه عوارض آلایندگی هم به عنوان یکی از منابع درآمدی شهرداری اراک دچار کسری هستیم گفت: حق شهرداری از این محل به‌درستی پرداخت نمی‌شود و شورا پیگیری تحقق این درآمد است.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی کلان‌شهر اراک خاطر نشان کرد: در بخش هزینه‌های جاری میزان هزینه‌کرد ما ۷۸ درصد است و احتمالاً تا پایان سال با توجه به مضاعف شدن برخی پرداختی‌ها این درصد افزایش پیدا کند، اما بدون شک از بودجه پیش‌بینی شده تجاوز نخواهد کرد.

وی افزود: در بخش هزینه‌های عمرانی هم عملکرد شهرداری ۵۷ درصد است که در صورت وصول برخی صورت وضعیت‌ها و انجام برخی پرداختی‌ها این عدد افزایش خواهد یافت، اما به احتمال زیاد ما در این حوزه با توجه به کاهش بخشی از درآمدها دچار کسری عملکرد می‌شویم.

تحقق بودجه ۴ برابری شهرداری شیراز نسبت به دوره گذشته

بودجه سال ۱۴۰۲ شهرداری شیراز با رقم ۲۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان توسط شورای اسلامی شهر تصویب شده است.

پیشنهاد شهرداری شیراز برای بودجه ابتدا ۲۱ هزار و یکصد میلیارد تومان بود که با توافق شورای اسلامی شهر شیراز این بودجه با افزایش ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومانی روبه‌رو و با رقم ۲۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان مصوب شد که این مبلغ نشان از افزایش ۴۰۰ درصدی بودجه شهرداری شیراز نسبت به سال‌های گذشته بود که منجر به رونق و اجرای پروژه‌های عمرانی شهری شد.

محمدحسن اسدی، شهردار شیراز در این خصوص گفت: بیش از ۸۰ درصد از بودجه ۲۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی سال جاری شهرداری شیراز مربوط به حوزه عمرانی است.

وی افزود: همزمان با شروع به کار دوره ششم شورای شهر شیراز کمتر از ۶۰ درصد بودجه عمرانی و بیش از ۴۰ درصد بودجه جاری بود، اما در سال جاری تنها ۲۰ هزار میلیارد تومان فعالیت عمرانی در این کلان‌شهر اجرایی شده است.

تحقق بودجه ۴ برابری شهرداری شیراز نسبت به دوره گذشته حکایت از یک حرکت بزرگ انقلابی دارد. چرا که تنها در بخش سرمایه‌گذاری، افزون بر ۱۵ هزار میلیارد تومان نیز بودجه تعریف شد که این اقدام در بخش سرمایه گذاری جذب شده حرکت بزرگ و ارزشمندی بوده است و به معنای واقعی کلان‌شهر شیراز به یک کارگاه بزرگ عمرانی تبدیل شده است. این در حالی است که با برنامه‌ریزی لازم یکی از استثنایی‌ترین دوران اجرای پروژ ه‌های بزرگ عمرانی را این کلان شهر تجربه می‌کند و پروژه توسعه خطوط مترو و احداث ایستگاه‌ها از جمله این پروژه‌های بزرگ عمرانی است.

در بودجه مصوب ۲۳ هزار و ۵۰۰ میلیاردی سال جاری، یازده هزار میلیارد از دریافت عوارض مردم به شهرداری تأمین می‌شود و ۱۳ هزار میلیارد تومان آن از منابع دیگری تأمین می‌شود که این منابع شامل صدور اوراق مشارکت، وام، تسهیلات و همچنین فروش املاک و مستغلات با ارزش افزوده‌ای که شهرداری روی املاک خود ایجاد می‌کند، همچنین روش‌هایی که شهرداری از بازار سرمایه‌گذاری تأمین مالی می‌کند.

در سال ۱۴۰۰ بودجه شهرداری شیراز معادل ۶,۱۶۰ میلیارد تومان بود که این رقم در سال ۱۴۰۱ به ۱۵ هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان افزایش یافت و در سال ۱۴۰۲ بودجه ۲۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان شد و در در سال ۱۴۰۳ شهرداری شیراز بودجه پیشنهادی ۲۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی را به شورای اسلامی شهر شیراز ارائه کرد.

با روی کار آمدن شورای ششم ۶۰ درصد بودجه به حوزه عمرانی و بیش از ۴۰ درصد بودجه به حوزه جاری تخصیص یافت که سهم درآمدهای پایدار در سال جاری نسبت به سال قبل ۱.۲ درصد افزایش یافت که این افزایش نسبت به متمم بودجه است و نسبت به اصل بودجه بیشتر از ۳ درصد افزایش دارد. در افزایش بودجه شهرداری شیراز در سال ۱۴۰۲ بودجه فرهنگی با ۲۴۹ درصد رشد، بیشترین درصد را در میان ردیف‌های بودجه به خود اختصاص داد.

شهرها محرک توسعه و کانون فعال و خلاق زیست در دنیای امروزی هستند. کمک به پویایی و رشد شهرها بدون خارج شدن از تک محصولی، توسعه درآمدهای پایدار و توجه ویژه به ظرفیت‌های مردمی امکان‌پذیر نیست. مرور سرفصل‌های بودجه در شهرداری‌ها به ما کمک می‌کند فهم بهتری از نیاز فزاینده کشور به پالایش قوانین اثرگذار بر اقتصاد شهری و تمرکززدایی در حیطه مدیریت شهری داشته باشیم.