بهزاد عمران‌زاده در رابطه با تاسیس شهر هنر در پرند به پیامدهای ناگزیر جدایی‌گزینی جغرافیایی اشاره کرد و اظهار داشت: شهر هنر، اسم قشنگی است اما به نظر می‌رسد ایجاد چنین شهری کاملا بی‌هنری است. در خصوص این شهر علاوه بر اینکه تمام نقدهای وارده به شهرهای حاصل از توسعه منفصل وارد است؛ اشکال اساسی دیگری نیز وجود دارد و آن جدایی گزینی جغرافیایی و فضایی است.

رئیس اندیشکده شهر ایرانی-اسلامی گفت: جدا کردن برخی اصناف یا طبقات خاص از بدنه اصلی جامعه و متمرکز کردن‌ آن‌ها در جغرافیایی خاص، به مرور باعث جدایی‌گزینی اجتماعی می‌شود؛ جدایی‌گزینی اجتماعی هم باعث شکل‌گیری الگوهای رفتاری متفاوت توسط این افراد می‌شود و این الگوهای رفتاری نهایتا شکاف‌های اجتماعی موجود در جامعه را تعمیق می‌کند.

وی افزود: اگر قرار باشد روزنامه‌نگارها، بازیگرها، ورزشکارها و سیاستمدارها هر کدام محدوده جغرافیایی و فضایی اختصاصی خودشان را داشته باشند، به مرور الگوهای رفتاری خاصی در آن منطقه شکل می‌گیرد که همبستگی و انسجام اجتماعی را از بین می‌برد.

جدایی‌گزینی اجتماعی نباید تشدید شود

این کارشناس حوزه شهرسازی بیان کرد: همین‌حالا هم یکی از آسیب‌های فرهنگی اجتماعی در شهرهای بزرگ، وجود دوگانه‌های شهریِ شمال‌نشین-جنوب‌نشین است که اساسا شکاف بین دارا و ندار را بازنمایی می‌کند؛ اگر سیاستگذاران هم به صورت برنامه‌ریزی شده با اجرای چنین طرح‌هایی جدایی‌گزینی اجتماعی را تشدید و آسیب‌ها را دوبرابر کنند، دیگر حرفی برای گفتن باقی نمی‌ماند.

عمران‌زاده با تاکید بر اینکه یکی از شاخصه های اصلی معماری و شهرسازی سنتی ایران در طی تاریخ محله‌محور بودن بوده است، گفت: در این محله‌ها چیزی به شکل جدایی‌گزینی طبقاتی و اجتماعی به هیچ وجه وجود نداشت. ساکنین شهرها از طبقات اجتماعی و اقتصادی متفاوت در کنار هم زندگی می‌کردند و این عاملی برای تقویت همبستگی اجتماعی و حفظ احساس تعلق به محل زندگی می‌شد.

رئیس اندیشکده شهر ایرانی-اسلامی تاکید کرد: اینکه دولت بخواهد مشکل مسکن اصناف مختلف را پیگیری و حل کند خیلی خوب است. حتی دغدغه وزارت فرهنگ و ارشاد برای هنرمندان هم دغدغه مبارکی است اما باید توجه داشت که از طریق مسیر درستی‌ پیگیری شود نه مسیر فعلی پیشنهادی که عواقبش به مراتب بیشتر از منافعش برای این اصناف است. با این تفاسیر تاسیس شهر هنر با روند فعلی سیاست چندان درستی به نظر نمی‌رسد.

تکرار تجربه شکست خورده با توسعه منفصل شهرها

عمران زده ضمن اشاره به این موضوع که اساسا تجربه توسعه منفصل شهرهای جدید در کشور تجربه‌ای شکست خورده است، گفت: اساسا تا زمانی که در حریم شهر زمین برای الحاق به محدوده وجود دارد رفتن به سراغ توسعه منفصل یک خطای فاحش است. تجربه صد ساله ما در حوزه شهرهای جدید نشان می‌دهد که عموما این شهرها مبتنی بر پایگاه اقتصادی و هویتی و اجتماعی درستی بنا نشده‌اند و به جز موارد انگشت شماری موفق عمل نکرده‌ و تجربه‌های شکست خورده محسوب می‌شوند. یکی از مشکلات اساسی شهرهای جدید مثل پردیس، هشتگرد، اندیشه و پرند نیز این است که به شهرهای خوابگاهی تبدیل شده‌اند.

این کارشناس شهرسازی با اشاره به اینکه توسعه منفصل سیاستی‌ است که تنها برای کلانشهرهای ما اتفاق می‌افتد، گفت: این قضیه  اصلا مشابه و نمونه خارجی ندارد؛ در هیچ‌ کجای دنیا با یک محدوده فرضی جلوی توسعه شهر را نمی‌گیرند که نهایتا بتوانند در داخل محدوده تراکم‌فروشی کنند. در اغلب کشورهای جهان نظام فضایی و برنامه‌ریزی شهری به نوعی است که شهر از مرکز تا حومه‌،‌ به صورت ارگانیک در حال رشد است.

اخیرا وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از تاسیس «شهر هنر» جهت اسکان هنرمندان، نویسندگان و روزنامه‌نگاران در شهر جدید پرند خبر داد. تاسیس شهر هنر برای هنرمندان آن هم در شهری که جزو شهرهای اقماری جدید است و در مسافت 30 تا 35 کیلومتری غرب تهران ساخته شده محل بحث و نقد است.