پرهزینهترین ابرپروژههای شکستخورده جهان
ابرپروژهها معمولا به علت جذابیت وسوسهانگیزی که دارند مود توجه سرمایهگذاران قرار میگیرند، اما همه آنها سرنوشت خوبی ندارند و گاهی با وجود حمایتهای کلان محکوم به شکست میشوند؛ شهر ارواح میانمار، دفنگاه زبالههای هستهای نوادا و فاجعه کلانشهر جنگلی ناتمام مالزی از جمله طرحهای ناتمام جهان است.
طرحهای بسیار بزرگ که به آنها مگاپروژه گفته میشود، اغلب به عنوان شاهکارهای بلندپروازانه مهندسی و معماری در نظر گرفته میشوند که پتانسیل نبوغ انسانی را به نمایش میگذارند. با این حال، همه پروژههای بزرگ یکسان اجرا نمیشوند و بعضی از همان ابتدا محکوم به شکست هستند.
در ادامه، نگاهی به پنج مگاپروژه بینتیجه در جهان خواهیم داشت که با بحث و جدل، هزینههای بیش از حد و بدون استفاده بودن مواجه شدهاند.
کابوس هستهای نوادا
دولت آمریکا با توجه به حساسیت موضوع دفع زبالههای هستهای، در دهه ۱۹۸۰ اقدام به شناسایی مکان مناسب برای یک مخزن زیرزمینی عمیق برای زبالههای هستهای کرد و پس از تحقیق بسیار، کوه یوکا در نوادا را به عنوان بهترین گزینه موجود انتخاب کرد. این کوه که در نزدیکی پراستفادهترین سایت آزمایش هستهای ایالات متحده واقع شده است، دور از هرگونه مرکز جمعیتی است و از خاکستر آتشفشانی تشکیل شده است که به آن اجازه میدهد هر گونه زباله رادیواکتیو را بدون خرد شدن یا ترک خوردن جذب کند. از نظر تئوری، کوه یوکا مکان مناسبی برای مخزن زبالههای هستهای به نظر میرسید، اما این طرح با مخالفت شدید مردم نوادا مواجه شد که مدعی بودند آنها نباید به تنهایی بار ذخیرهسازی زبالههای هستهای را به دوش بکشد. علاوه بر این، با بررسیهای رسمی هیدرولوژیکی و زمینشناسی این کوه مشخص شد که این مکان خطر آلودگی یک منبع آبی را دارد که به دره امرگوسا میریزد و قرنها است مورد استفاده بومیان آمریکایی قرار دارد.
با وجود مخالفتها و مقاومتها، وزارت انرژی در سال ۲۰۰۲ ساختوساز را از سر گرفت ولی دولت اوباما در سال ۲۰۱۰ پس از تشخیص غیرقابل اجرا بودن این پروژه، تأمین مالی این پروژه را متوقف کرد. امروزه به گفته دولت بایدن، کوه یوکا دیگر بخشی از استراتژی کشور محسوب نمیشود. پس از دههها برنامهریزی، موانع قانونی و بیش از ۱۷ میلیارد دلار بودجه، پروژه کوه یوکا همچنان یک پروژه بزرگ بیفایده است که هرگز مورد استفاده قرار نگرفت.
فاجعه کلانشهر جنگلی ناتمام مالزی
شهر جنگلی مالزی، منطقهای سبز، هوشمند و آیندهنگر است که در زمینهای احیاشده از چهار جزیره و در نزدیکی سنگاپور، در اطراف یک اکوسیستم جنگلی مصنوعی ساخته شده است. با اینکه بسیاری از فناوریهای سازگار با محیط زیست در طراحی این شهر گنجانده شد، از جمله باغهای عمودی و ساختمانهایی با بامهای سبز که مفهوم جنگل را شبیهسازی میکنند اما این شهر با موانع سیاسی و اقتصادی متعددی روبهرو است که توسعه آن را کند کرده است.
در چند سال نخست ساخت این شهر، چینیها برای ورود به این شهر گذرنامه رایگان دریافت میکردند زیرا این پروژه بهطور عمده توسط چین حمایت میشد. سرمایهگذاران ثروتمند چینی که نمیتوانستند هزینههای سرسامآور آپارتمانها را در کشور خود بپردازند، تمایل به سرمایهگذاری در این شهر جنگلی پیدا کردند که خیلی طول نکشید و با تغییر رهبری در مالزی، مالکیت خارجیها در این شهر ممنوع شد. این قانون جدید و همچنین همهگیری ویروس کرونا و ممنوعیت سفرهای جهانی از جمله دلایل شکست این پروژه است که با وجود میلیاردها دلار سرمایهگذاری، یکی از پروژههای بزرگ بیفایده در جهان به حساب میآید.
شهر ارواح میانمار
نایپیداو پایتخت جدید میانمار است که توسط رهبر نظامی سابق بهطور مخفیانه در سال ۲۰۰۲ ساخته شد. با وجود مشخص نبودن دلایل این تغییر ناگهانی پایتخت از یانگون به میانمار، این پروژه به سرعت انجام شد و تا به امروز دولتهای متوالی چهار میلیارد دلار بابت آن پرداخت کردهاند. با این حال، این شهر در حال حاضر خانه کمتر از یک میلیون نفر است و اغلب از آن به عنوان شهر ارواح یاد میشود. بزرگراه ۲۰ خطی این شهر در عمل خالی است، مراکز خرید و لابی هتلها بهطور عمده خالی است و فرودگاه شهر به مسافران بسیار کمی خدمت میرساند، اما به هر حال این شهر به عنوان شهر آینده ساخته شد و هنوز زمان برای رسیدن به اهدافش وجود دارد.
رویاهای رهاشده در فرودگاه مرکزی سیوداد رئال
فرودگاه مرکزی سیوداد رئال در اسپانیا به عنوان جایگزینی برای فرودگاه اصلی پرجمعیت مادرید در نظر گرفته شد. انتظار میرفت این فرودگاه به دو میلیون مسافر در سال خدماترسانی کند و برنامههای توسعه برای افزایش ظرفیت به ۱۰ میلیون مسافر در سال در حال انجام بود. با این حال، هنگامی که این فرودگاه در سال ۲۰۰۹ به بهرهبرداری رسید، با مشکلات زیادی از جمله موقعیت دور آن در ۲۰۰ کیلومتری مادرید و نبود خطوط هوایی بزرگ در این فرودگاه مواجه شد.
این فرودگاه در سال اول افتتاح، ۳۵۰ میلیون دلار بدهی داشت و برای پرداخت این بدهیها در سال ۲۰۱۳ به حراج گذاشته شد و در سال ۲۰۱۴ توسط یک برنامه تلویزیونی انگلیسی به عنوان یک مکان متروکه محبوب شد و در نهایت به فروش رفت. در سال ۲۰۱۹ و به عنوان یک انبار برای هواپیماهای بیاستفاده در طول همهگیری کووید -۱۹ تغییر کاربری داد. بهرغم وعدههای اولیه و چشمانداز وسیع، فرودگاه مرکزی سیوداد رئال به یک داستان هشداردهنده از مشکلات پروژههای زیرساختی بزرگ تبدیل شد. این فرودگاه در مکان نامناسبی ساخته شده بود، دور از مرکز اصلی جمعیتی که قرار بود به آنها خدماترسانی کند و هیچ شرکت هواپیمایی بزرگی برای جذب مسافران نداشت. ورشکستگی شرکت پشتیبان این پروژه نشانه آشکاری از شکست پروژه بود
پروژه بزرگراه بین ایالتی H-3
پروژه بین ایالتی H-3 در هاوایی، بزرگراهی به طول ۲۶ کیلومتر است که از میان زیباترین مناظر جهان میگذرد. این بزرگراه برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ به دلایل دفاعی و برای اتصال پایگاه دریایی پرل هاربر به ایستگاه هوایی نیروی دریایی پیشنهاد شد. گروههای زیستمحیطی و بومیهای هاوایی نگران این بودند که با احداث این بزرگراه شهرنشینی به این منطقه بیاید و موضوعات زیستمحیطی را به خطر بیندازد، همین امر ساختوساز را برای مدت طولانی به تعویق انداخت. ۲۶ سال بعد، موانع محیطی برداشته شد و بالاخره ساخت این پروژه در سال ۱۹۸۹ آغاز شد و در سال ۱۹۹۷ افتتاح شد. به دلیل سختی زمین و فناوریهای پیشرفته به کار رفته برای ساخت، این بزرگراه یک شگفتی مهندسی محسوب میشود، اما با این حال، به دلیل اینکه مسیر مستقیمی به مرکز شهر هونولولو ندارد و مکانهای فرهنگی مهم برای بومیهای هاوایی را تخریب میکند، مورد انتقاد قرار گرفته است. هزینه ساخت ۱.۳ میلیارد دلار بود که آن را به بالاترین مبلغ به ازای هر کیلومتر در جهان تبدیل کرد.