لبنیات در دهان شیر تورم

فاطمه مقدم- «خبرجنوب»/ قیمت لبنیات بعد از اصلاح نظام یارانه ‌‌‌‌‌‌‌ای افزایش ۱۰۰‌ درصدی را تجربه کرد. جز تأثیراتی که اصلاح ‏نظام یارانه ای گذاشت افزایش دستمزدها و افزایش سایر تعرفه ها و هزینه های جاری کارخانجات نیز بر قیمت تمام شده لبنیات تأثیر ‏چشمگیری گذاشته و باعث شد مصرف بخشی از اقلام لبنیات که جزو فرهنگ غذایی مردم نبوده اند بسیار کم یا حذف شود. با ‏گرانی لبنیات اولین قلم محصول لبنی که مصرف آن کمتر شد، شیر است چرا که شیر جزء فرهنگ غذایی ایرانی نیست در حالی که ‏در فرهنگ ایرانی مصرف پنیر همواره جای ثابتی در سفره های صبحانه و شام داشته و دارد و همچنان فروش خود را داشته باشد اما ‏مصرف چربی‌‌‌‌‌‌‌های لبنی مانند کره و خامه، نوشیدنی ‌‌‌‌‌‌‌ها لبنی مانند شیر و دوغ و ماست افت جدی کرده است؛ از آنجا ‌که قیمت دوغ ‏از نوشابه پیشی گرفته مردم ترجیح می ‌دهند به‌‌‌‌‌‌‌ جای دوغ، نوشابه که تنها افزایش 20 درصدی در قیمت داشته است را خریداری ‏کنند.‌ ‏

از سویی با وجود این که تنوع سازی در حوزه اقلام لبنی در یک دهه گذشته بسیار زیاد شد و اقلامی چون انواع ماست ها، ‏پنیرهایی که مردم اسم آن ها را هم نمی توانند درست تلفظ کنند و ... به چرخه تولید کارخانجات لبنی وارد شد اما با این همه تنوع ‏کالا روی فرهنگ سازی و اهمیت مصرف لبنیات به همان اندازه کار نشد و بالاخره آن قلم کالایی که با تنوره کشیدن تورم از سبد ‏غذایی مردم حذف یا به شدت کم شد لبنیات بود. ‏

کاهش مصرف لبنیات و افزایش شیر خشک مازاد در کارخانه های فارس

مدیرعامل شرکت تعاونی شیر و فرآورده‌های لبنی فارس در گفت و گو با «خبرجنوب» در باره کاهش آمار مصرف لبنیات در فارس ‏گفت: مصرف انواع لبنیات در فارس از ابتدای اجرای طرح اصلاح نظام یارانه ای کاهش 30 درصدی داشته است و چون ما در ‏فارس شیر مازاد داشتیم که کارخانه ها با تبدیل آن به شیر خشک در انبارها نگهداری کرده بودند شیر خشک های مازاد به چرخه ‏تولدی بازگشته است و کمبودی از نظر تامین نداشته ایم. ‏

ابراهیم معتمدی با اشاره به اینکه کارخانه های فارس نمی توانند شیر خشک مازاد خود را که به سبب کاهش مصرف افزایش یافته ‏است صادر کنند، افزود: دولت با برداشتن تعرفه های ارزی دولتی و آزاد شدن قیمت ها باعث بالا رفتن قیمت تولید شیر خشک در ‏کارخانه های لبنی استان شد اما از آن سو امکان رقابت و بازار فروش را در برابر کشورهای دیگر از کاخانجات گرفته است. شیر ‏خشک تولیدی در استان در حالی کیلویی 97 هزارتومان در می آید که قیمت آن در بازار آزاد چیزی در حدود 92 تا 93 هزار ‏تومان است و این تفاوت قیمت بازار صادرات و رقابت را از کارخانه های استان گرفته است و دولت هم که هیچگونه جایزه ‏صادراتی برای کارخانه های استان در نظر نگرفته است، تا به این طریق جبران هزینه های تولید و تفاوت قیمت شود. در نتیجه ‏کارخانه هایی که شیر مازاد را جمع کرده اند دچار ضرر می شوند. ‏

مدیرعامل شرکت تعاونی شیر و فرآورده‌های لبنی فارس ‏ با اشاره به اینکه کاهش توانایی خرید مردم منجر به افرایش شیر خشک ‏‏مازاد در کارخانه ها شده است اظهار داشت: دولت نیز قرار بود وام کم بهره ای به کارخانجات برای پرداخت هزینه شیر دامداران ‏‏دهد که بانکها زیر بار این وام نرفتند و پرداخت آن به طور کل منتفی شده است. ‏

قول دولت برای توزیع شیر در مدارس و قرار دادن لبنیات در بسته های حمایتی

معتمدی افزود: امیدواریم با قولی که دولت برای تهیه بسته های حمایتی از ابتدای مهر ماه داده است و پنیر و شیر هم جزو آن بسته ‏ها هست و همچنین تولید شیر برای مدارس بتوانیم مقدار زیادی جلوی افزایش میزان مازاد شیر در استان را بگیریم. این بسته ‏های حمایتی قرار است به دهک های پایین جامعه چون دهک چهار  و دیگر اقشار مستمند جامعه داده شود.

وی افزود: قرار است در این بسته حمایتی دولتی جز اقلام اساسی، شیر نایلونی و پنیر نیز قرار گیرد که این بسته در اختیار افراد ‏تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی قرار خواهد گرفته و حدود 4 هزار میلیارد تومان بودجه برای تهیه این بسته ها پیش بینی شده ‏و برای تامین شیر مدارس نیز حدود 1150 میلیارد تومان بودجه برای کل کشور پیش بینی شده است.‏

افزایش مصرف نان با کاهش قدرت خرید مردم

معتمدی با تاکید براینکه وقتی پول در جیب مردم نیست مردم کمتر مصرف می کنند، یادآورد شد: پس از اصلاح قیمت ها و تورم ‏ناشی از آن با کاهش قدرت خرید مردم مصرف نان و به تبع آن آرد افزایش یافته است؛ چون مردم به راحتی گذشته نمی توانند ‏برنج، مرغ و گوشت بخرند از این رو ناگزیرند شکم بچه های خود را با نان سیر کنند. در مورد لبنیات آن مصرف سه قلم اصلی ‏شیر، ماست (دو رقم) و پنیر نیز کمتر شده از این رو کارخانه‌ها نیز مجبور به کاهش تولید هستند با این وجود همچنان شیر را از ‏دامدار تحویل میگیرند چون ماندن شیر روی دست دامدار باعث ضرر جبران ناپذیری برای او می شود و خدا را خوش نمی آید. از ‏این رو کارخانجات با گرفتن شیر از دامدار به صورت نسیه شیر را به شیر خشک تبدیل می کند تا بتواند با نگهداری طولانی مدت ‏از هدر رفت شیر جلوگیری کنند. ‏

‏مصرف لبنیات از 98 لیتر به 55 لیتر کاهش یافته است

وی درپاسخ به این سوال که فرآورده هایی مثل انواع پنیرهایی که کاربرد در غذا دارد چون پنیر یپتزا و پارمزان و غیره چقدر ‏کاهش مصرف داشته است گفت: این فرآورده‌ها نیز به تبع دیگر فرآورد‌ه‌های لبنی افزایش قیمت و کاهش مصرف داشته است اما ‏نکته این است که چون مشتری این پنیرها طبقه متوسط رو به بالا بودند و درآمد خوبی داشتند گرانی چندان به آنها لطمه نزده است ‏و همچنان مشتری فست فودها و بیرون برها هستند که از این محصولات لبنی استفاده میکنند در نتیجه فروش این قلم پنیرها چندان ‏کاهشی نداشته است. اما آنها که اکثریت جامعه را تشکیل میدهند طبقه کارمندی و کارگری جامعه هستند که با حقوق ثابت باید تا آخر برج هزینه های خود را پوشش دهند و آسیب بیشتر به طبقه متوسط جامعه خورده که مشتری پنیرهای ساده صبحانه ای و شیر ‏بودند. ‏

این فعال حوزه لبنیات با اشاره به اینکه متاسفانه ما حرکت عکس از پیش بینی دولت برای افزایش مصرف لبنیات داشته ایم اضافه ‏کرد: مصرف لبنیات در کشور برای هر نفر برابر با  سالانه 98 لیتر شیر بود که بنا بود آن را به 180 لیتر در سال برسانیم اما ‏متاسفانه اکنون مصرف لبنیات به 55 لیتر در سال کاهش داشته است. این عدد فاجعه ای است که پوکی استخوان، کندی ذهن، ‏کوتاهی قد و ناراحتی های گوارشی در پی خواهد داشت. درحالی که هزینه ای که دولت با آزاد کردن نرخ لبنیات قصد صرفه ‏جویی در آن را داشت چند سال بعد باید صرف درمان کند و در حالیکه در همه دنیا به مصرف لبنیات یارانه می دهند در کشور ‏ما یارانه آن را برداشته اند.‏

وی در انتها با اشاره به اینکه ما از دولت بد قولی زیاد دیده ایم یادآور شد: خواهشم این است که دولت این قولی که برای خرید ‏لبنیات در بسته های حمایتی و شیر مدارس داده را جامه عمل بپوشاند و از آنجا که تا مهر ماه فرصتی نمانده، دولت با تصمیم گیری ‏قطعی تکلیف کارخانجات را روشن کند تا بتوانیم با برنامه ریزی برای تامین ظروف و تعیین کارخانه ها طرح شیر مدارس را به ‏اجرا در بیاوریم. همچنین دولت باید مشخص کند که چه مقدار میخواهد برای هزینه های درمان خرج کند و به جای آن ‏هزینه را صرف پیشگیری کند و با دادن یارانه به بخش لبنی کاری کند که این محصول حیاتی اساسی ارزان تر به دست مردم ‏برسد. ‏