برای پیر ادب

زینب دانشور/ همزمان با تولد استاد عبدالعلی دستغیب منتقد ادبی، نویسنده و مترجم شیرازی، برنامه ای برای نکوداشت این شخصیت ادبی در باغ شاعران شیراز برگزار شد. در این گردهمایی صمیمانه که به همت دکتر اشرف السادات کمانی، مدیر انجمن بانوی غزل شیراز و محسن مجیدی مدیر انجمن باغ شاعران صورت گرفت، شاعران و دوستداران ادب و علاقه مندان به استاد عبدالعلی دستغیب از جمله استاد باغبان از ساری، استاد ریاحی از شهرستان اوز لارستان و استاد مباشر حضور داشتند.

در این مراسم پس از ایراد بیوگرافی توسط لیلا عبیری، برخی شاعران اشعار خود را در رثای این چهره برتر کشوری قرائت کردند افرادی همچون آقای الوندی دبیر انجمن باغ جنت، خانم فدایی و ... .

دکتر فیصلی از منتقدان و سخنرانان حاضر در این دورهمی ادبی،  ضمن اشاراتی به نقد ادبی عنوان کرد: استاد دستغیب چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن در امور سیاسی نقد داشتند اما اساسا ایشان متاثر از هیچ جریانی در هیچ دوره ای نبوده و نیست.

وی با تاکید بر این که تنها حقایق عریان در نگاه، قلم و کتاب ایشان منتشر شده است افزود: استاد دستغیب و همتایان ایشان در زمانه خود کارشان را انجام داده اند و اکنون نوبت ماست که در شرایط موجود رسالت هنری خود را ادا کنیم.

این منتقد ادبی با بیان این که «شعر، آینه تمام نمای جامعه است» گفت: این شاعران هستند که با هنر خود می توانند در جامعه اثرگذار باشند. وقت آن رسیده کسانی که در شعر دستی دارند، دغدغه های مردم را به تصویر بکشند.

استاد عبدالعلی دستغیب نیز در این مراسم از خاطراتی گفت که در زندگی وی اثرگذار بوده است و در ادامه شمع 91 سالگی خویش را فوت کرد.

در پایان این گردهمایی کتاب «گفتارهای فلسفی» عبدالعلی دستغیب -که توسط انتشارات سیب سرخ به چاپ دوم رسیده است- به سه نفر از مهمانان هدیه داده شد.

*نگاهی به زندگینامه عبدالعلی دستغیب

 عبدالعلی دستغیب منتقد ادبی، نویسنده و مترجم ایرانی، کارشناس ارشد فلسفه، با سابقه تدریس در مدارس عالی و دانشسراهاست که بیش از 70 عنوان کتاب ترجمه یا تألیف در زمینه‌های نقد ادبی و فلسفی، شعر نو و ادبیات فارسی و ترجمه‌های متعددی از فلاسفه غربی؛ هگل، نیچه، راسل و دیگران را در کارنامه خود دارد.

وی در ۱۶ آبان ۱۳۱۰ خورشیدی در شیراز به دنیا آمد. پدرش جواد، کارمند وزارت معارف (فرهنگ و آموزش و پرورش بعدی) در شهرستان‌های فیروزآباد و جهرم بود. عبدالعلی دستغیب تحصیلات ابتدایی و دوره اول متوسطه را در فیروزآباد و جهرم انجام داد. سپس وارد دانشسرای مقدماتی شیراز شد و پس از فراغت از تحصیل، به تدریس در دبستان‌های کازرون و نورآباد ممسنی پرداخت. وی پس از ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ به دلیل فعالیت سیاسی بازداشت شد و یک‌سال را در زندان شیراز گذراند. دستغیب پس از آزادی از زندان، به علت ممنوعیت از مشاغل دولتی، به کار در دفتر اسناد رسمی و روزنامه‌های محلی شیراز پرداخت و مدت سه سال نیز کارمند غیررسمی اداره بهداشت بود.

وی در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل به تهران رفت و وارد دانشسرای عالی شد. بعد از گذراندن دوره سه ساله دانشسرای عالی در رشته فلسفه و علوم تربیتی، فوق لیسانس همین رشته را ادامه داد، اما به دلیل موانعی درس را رها کرد. از آن پس تا سال ۱۳۵۹ به تدریس ادبیات، نقد ادبی و جامعه‌شناسی هنر در دبیرستان‌ها، مدارس عالی و دانشسراهای مقدماتی در شیراز و تهران پرداخت. وی در سال ۱۳۵۹ به درخواست خود بازنشسته شد و از آن پس توانست وقت بیشتری را به مطالعه و نگارش اختصاص دهد.

عبدالعلی دستغیب از سال ۱۳۲۶ در روزنامه‌های شیراز همچون پارس و بهار ایران و سپس در مجله‌ها و روزنامه‌های تهران همچون اطلاعات، کیهان، سخن، فردوسی، نگین، روشنفکر، امید ایران، پیام نوین، راهنمای کتاب، آینده، آدینه، کلک، کیهان فرهنگی، نیستان و ادبیات داستانی، مقاله‌ها و مطالب متعددی در زمینه‌های تاریخ، فلسفه، جامعه‌شناسی و هنر نوشته‌است.

وی در سال ۱۳۷۴ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان منتقد نمونه برگزیده شد و لوح سپاس خدمات فرهنگی دریافت کرد. همچنین، در سال ۱۳۸۲ طی مراسمی در صدا و سیما، دستغیب به عنوان چهره ماندگار در رشته نقد ادبی شناخته شد و موفق به دریافت لوح تقدیر و جایزه گردید. در مراسم نکوداشتی که از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان فارس برگزار شد، سومین نشان مفاخر این استان در دی ماه ۱۳۹۵ در مراسمی با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به وی اهدا شد.

در سال ۱۳۹۴ مستندی با نام «این مرد نیچه نیست» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی سعید کشاورز از زندگی عبدالعلی دستغیب ساخته و در شیراز اکران عمومی شد.