اهداف مربوط به شرایط اضطراری محیطی و اقلیمی در سطح جهانی به یک اولویت تبدیل شده است. اگرچه سطح آگاهی در این زمینه، از همیشه بالاتر است اما تبدیل ایده‌های خوب به طرح‌های کاربردی فرایند بسیار پیچیده‌ای است. شهرها می‌توانند کارهای زیادی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای (به‌طور عمده دی‌اکسید کربن و متان) انجام دهند. بر اساس مطالعه‌ای که توسط دفتر بهره‌وری انرژی و انرژی‌های تجدیدپذیر ایالات متحده آمریکا انجام شده است، استراتژی‌های آب‌وهوایی در سطح شهری می‌تواند انتشار گازهای گلخانه‌ای کشور را بین ۳ تا ۷ درصد کاهش دهد.

نقش شهرها در سازگاری با اقلیم

وقتی از استراتژی‌های کاهش خطرات تغییرات آب‌وهوایی صحبت می‌شود عباراتی مانند «سازگاری با اقلیم»، «کربن‌صفر»، «کاهش اثرات آب‎وهوایی» و دیگر اصطلاحات مرتبط به میان می‌آید که هدف همه آن‌ها کاهش کربن و ذرات آلاینده معلق در هوا است. خنثی‌سازی انتشار گازهای گلخانه‌ای مجموعه‌ای از فرآیندهای فعالیت شهری مانند کنترل و بهبود کیفیت هوا، استفاده بهتر از منابع، چالش ایجاد مدل‌های انرژی کارآمد بر اساس منابع تجدیدپذیر، ترویج پروژه‌های معماری پایدار با هدف جابه‌جایی بدون انتشار و مشارکت عمومی در سطح جامعه را در بر می‌گیرد که هر کدام چالش‌های خاص خود را دارند. در ادامه به چند نمونه طرح موفق در شهرهایی که به نتایج خوبی در این زمینه دست یافته‌اند و استراتژی‌هایی که آن‌ها اتخاذ می‌کنند اشاره می‌شود.

یوکوهاما

تاریخ ژاپن در مدیریت بلایا الهام‌بخش طرحی بود که انتشار گازهای گلخانه‌ای را بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ به میزان یک‌پنجم کاهش داد. شهر یوکوهاما، در سال ۲۰۱۷ تصمیم به اجرای طرح کاهش اثر و سازگاری با پدیده‌های آب‌وهوایی جهانی گرفت و آن را با همسایه خود، توکیو به اشتراک گذاشت. هدف طرح این است که تمام انرژی الکتریکی تا سال ۲۰۵۰ از منابع تجدیدپذیر تأمین شود و انتشار کربن را به صفر برساند. هدف ملی ژاپن برای سال ۲۰۳۰ کاهش انتشار دی‌اکسید کربن به میزان ۴۶ درصد نسبت به سال ۲۰۱۳ است. در میان پروژه‌های درخشان یوکوهاما، پروژه «کربن آبی» با هدف استفاده از طبیعت خاص اکوسیستم‌های ساحلی و دریایی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و طرح هیدروژن سبز اهمیت زیادی دارند. ژاپن همیشه بر استفاده از هیدروژن، هم در بخش‌های آزمایشگاهی و هم شرکت‌های درگیر در بخش حمل‌ونقل تاکید زیادی دارد.

کپنهاگ، در خط مقدم اهداف اقلیمی

پایتخت دانمارک بیش از یک دهه است که از نظر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای یک پیشروی جهانی است و حمل‌ونقل همیشه در مرکز برنامه‌ریزی‌های شهری آن است. ساکنان این شهر ۶.۶ برابر ماشین، دوچرخه دارند. با این حال، جدا از این سیاست نمادین، کپنهاگ یک هدف آرمانی دارد که تا سال ۲۰۲۵ یک شهر بدون کربن باشد. در هر صورت، کپنهاگ بر اساس اهداف هفده‌گانه دستورکار ۲۰۳۰ اقداماتی انجام داد و ثابت کرد که می‌توان بدون از دست دادن رشد اقتصادی، با انتشار گازهای گلخانه‌ای مقابله کرد. این شهر در سال ۲۰۱۹، موفق به جذب بیش از ۲۰۰ سرمایه‌گذار برای توسعه ۲۲ طرح تجاری در ۶۵ پروژه مرتبط با بهره‌وری انرژی و حمل‌ونقل پاک شد.

سان‌فرانسیسکو، رکورددار کاهش دی‌اکسید کربن

نقشه‌راه زیست‌محیطی سان‌فرانسیسکو بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰ توانست ردپای کربن در این شهر را تا ۴۸ درصد کاهش دهد، در حالی که جمعیت آن ۲۱ درصد رشد کرد و تولید ناخالص داخلی آن دو برابر شد. بخش قابل‌توجهی از استراتژی آن شامل اجرای اصول قانون پایداری است، به عنوان مثال، مقررات سال ۲۰۱۹ تمام ساختمان‌های تجاری بزرگ در مرکز شهر را ملزم می‌کند تا صددرصد از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کنند. اما اجرای مدل‌های بدون انتشار منجر به پیامدهای بالقوه و نبود تعادل در سطح جامعه می‌شود که باید برای مقابله با آن‌ها راهکارهای جدید ارائه دهد.

هلسینکی

هلسینکی در فنلاند، یکی دیگر از شهرهای موفقی است که امیدوار است تا سال ۲۰۳۰ بدون کربن باشد. شاخص‌های این شهر، بدون تغییر از سال ۱۹۹۰، کاهش ۳۳ درصدی در انتشار گازهای گلخانه‌ای را نشان می‌دهند. به گفته مقامات، این شهر مسئول ۵ درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای در فنلاند است. هلسینکی، جدای از کلان‌شهر بودن، در برنامه‌ریزی‌های شهری، بیشترین استفاده را از مساحت جغرافیایی خود می‌کند. میانگین دمای سالانه در این شهر حدود پنج درجه سانتیگراد است و تغییرات آب‌وهوایی ارتباط نزدیکی با افزایش سرما دارد. به همین دلیل، دولت منطقه‌ای بر اجرای سیستم‌های گرمایش وابسته به حرارت مرکزی زمین در ساختمان‌ها و افزایش دانش زیست‌محیطی در بخش ساخت‌وساز متمرکز شده است. طرح اقتصاد دایره‌ای این شهر شامل ۳۱ ابتکار خاص با هدف ترکیب پتانسیل بخش‌های دولتی و خصوصی در زمینه‌هایی مانند ساخت‌وساز، مدیریت زباله و حمل‌ونقل است. یکی از این موارد، برنامه‌ای است که برای خنثی کردن ردپای کربن ناشی از فعالیت شلوغ بندر آن طراحی شده است و بر اساس آن، تعداد مسافران و تعداد فرآیندهای جابه‌جایی هوایی در فرودگاه وانتا را افزایش داده است.