پیشروترین شهرهای جهانی در سال ۲۰۲۳

جهان در سال ۲۰۲۳ به مرحله‌ای از جهانی شدن وارد شد که از یکنواختی فاصله داشت و بیشتر شبکه‌ای بود. انعطاف‌پذیری امتیازت کلی به‌دست‌آمده در رتبه‌بندی شهرهای جهانی این سال، اهمیت همیشگی شهرها را به‌عنوان قطب‌های ضروری انعطاف‌پذیر و متمرکز در یک چشم‌انداز ژئوپلیتیک جهانی در حال تغییر برجسته می‌کند. در این سال به‌ویژه مشخص شد که چگونه موقعیت‌های ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیک متوازن، مراکز نوظهور را برای سرمایه و مردم به‌طور فزاینده‌ای جذاب‌تر کرده و شکاف بین این شهرها و رهبران جهانی را کاهش داده است.

گزارش شهرهای جهانی ۲۰۲۳ نشان می‌دهد رهبران شهرهای جهانی با رقابت بزرگ‌تری از قطب‌های نوظهور روبه‌رو هستند که رویکردی احیاکننده در پیش می‌گیرند تا در جذب استعداد، نوآوری و سرمایه‌گذاری پیشرو باشند. در واقع دگرگونی‌های اجتماعی، ژئوپلیتیکی و فناورانه به‌طور فعال سلسله مراتب سنتی شهرهای جهانی را مختل و جغرافیای فرصت‌ها را با توزیع گسترده‌تری ایجاد می‌کند.

شاخص شهرهای جهانی

شاخص شهرهای جهانی (GCI) برای ردیابی نحوه عملکرد شهرها با افزایش جمعیت و ادامه کوچک شدن جهان طراحی شده و رتبه‌بندی جامعی از شهرهای پیشرو جهانی ارائه می‌دهد. این برنامه به‌دنبال تعیین میزانی است که یک شهر می‌تواند جریان‌های جهانی سرمایه، مردم و ایده‌ها را جذب، حفظ و تولید کند. در این گزارش شهرها بر اساس پنج بعد کلیدی سرمایه انسانی، تبادل اطلاعات، تجربه فرهنگی، مشارکت سیاسی و فعالیت تجاری سنجیده می‌شوند.

شاخص شهرهای جهانی وضعیت فعلی عملکرد جهانی شهرها را نشان می‌دهد و میانگین امتیازات آن پس از چندین سال کاهش، در سال ۲۰۲۳ برای همه شهرها ثابت باقی ماند. بعد سرمایه انسانی به دلیل بازگشت سطح جابه‌جایی‌های بین‌المللی مردم به سطوح قبل از همه‌گیری شاهد افزایش قابل‌توجهی بود که کاهش مداوم بعد فعالیت تجاری در نتیجه چالش‌های اقتصادی مداوم را متعادل کرد.

پیشروترین شهرهای جهانی

نیویورک آمریکا، لندن انگلستان، پاریس فرانسه، توکیو ژاپن و پکن چین به ترتیب پنج جایگاه اول لیست پیشروترین شهرهای جهانی را در سال ۲۰۲۳ حفظ کرده‌اند. در این لیست بروکسل بلژیک برای اولین بار وارد لیست ۱۰ شهر برتر در این زمینه شد و در رتبه ششم قرار گرفت. این شهر برای دستیابی به این جایگاه از موقعیت خود به‌عنوان قطب مرکزی اتحادیه اروپا و افزایش توجهات بخش خصوصی در بخش ابعاد مورد بررسی بهره برد.

رتبه‌بندی پیشروترین شهرها جهانی ۲۰۲۳ حاکی از سقوط شهرهایی در ایالات متحده و چین از فهرست برترین‌ها بوده‌اند که به‌طور سنتی به‌عنوان شهرهای پیشروی جهانی شناخته می‌شدند. با این حال شهرهای خاورمیانه به‌ویژه پایتخت‌های کشورهای حاشیه خلیج‌فارس پیشرفت‌های عمده‌ای در امتیازات کلی خود نشان دادند. میانگین امتیازات شاخص شهرهای جهانی برای شهرهای آفریقا نیز در سال گذشته افزایش را نشان داد که به‌طور عمده ناشی از بهبود فعالیت‌های تجاری و بعد عملکردی این قاره است. مشارکت سیاسی قوی‌ترین بعد عملکردی است که میانگین آفریقا را در این بعد به ۵۲ ارتقا داد.

چشم‌انداز شهرهای جهانی در سال ۲۰۲۳

چشم‌انداز شهرهای جهانی (GCO) با هدف شناسایی شهرهایی شکل گرفته است که احتمال دارد در آینده به شهرت جهانی دست پیدا کنند. این چشم‌انداز در سال ۲۰۲۳ نشان‌دهنده ظهور یک جغرافیای فرصت توزیع شده بود. شهرهای اروپایی حضور قوی خود را در ۳۰ رتبه‌بندی برتر این چشم‌انداز حفظ کردند، اما قطب‌های جهانی آسیا از جمله سئول، اوزاکا و چنای پیشرفت‌های چشمگیری در این زمینه از خود نشان دادند. در ایالات متحده نیز کلان‌شهرهای درجه دوم عملکرد بسیار خوبی داشتند و طی چند سال پرتلاطم گذشته با موفقیت توانستند استعدادها و سرمایه‌ها را جذب و خود را به‌عنوان رقبای سرسخت‌تر برای شهرهای جهانی معتبر امروزی معرفی کنند.

شهرهای جهانی برتر امروزی نباید در چشم‌انداز جهانی در حال تغییر از فرصت‌های توزیع‌شده آینده موقعیت‌های خود را بدیهی قلمداد کنند، چراکه سلسله مراتب سنتی شهرهای پیشرو امروزی در آینده روان‌تر می‌شود. دلیل این است که فرصت‌های رشد و بهره‌وری در آن زمان افزایش خواهد داشت که در این صورت در طول موج‌های نوآوری مبتنی بر هوش مصنوعی آینده تمرکز پایین‌تری را می‌طلبد. با این حال شهرهایی که یک مدل احیاکننده اتخاذ می‌کنند که فراتر از انعطاف‌پذیری حرکت و فعالانه فکر می‌کنند و دارای یک مزیت رقابتی خواهند بود.

از سوی دیگر با پیشرفت سریع هوش مصنوعی (AI) و فناوری‌های مرتبط، انتظار می‌رود این روند با تغییرات در حال انجام به سمت دورکاری باعث کاهش اهمیت نزدیکی فیزیکی در حوزه‌هایی شود که به‌طور سنتی به شهرهای بزرگ مرتبط هستند و حتی می‌تواند به‌طور بالقوه در این زمینه اختلال ایجاد کند.