روف گاردن چیست؟

سقف، بام یا تراس آپارتمان‌ هایی که به وسیله چمن‌ مصنوعی، گیاهان و درختچه‌های متنوع پوشیده شده است در اصطلاح، روف گاردن یا بام باغ نامیده می‌شود. فضای جذاب و دلنشینی که روف گاردن در اختیار شما می گذارد به شما این امکان را می‌دهد تا به جای اینکه با صرف زمان و هزینه به نقاط خوش آب و هوا سفر کنید، هر روز، ساعاتی را در بام باغ خود سپری کنید.

مزایای روف گاردن چیست؟

۱. اولین و مهم‌ترین مزیت روف گاردن، ایجاد فضایی دلنشین و مطبوع برای کلیه ساکنین ساختمان می‌باشد.

۲. افزایش بی‌رویه شهرنشینی، فعالیت‌های صنعتی و به تبع آن افزایش دمای شهرها سبب ایجاد پدیده‌ای به نام جزیره گرمایی شهری شده است. یکی از راه‌های مقابله با این پدیده بکارگیری روف گاردن می‌باشد.

۳. یکی دیگر از دلایل مهمی که افراد، به استفاده از روف گاردن ترغیب می‌شوند پرهزینه بودن ایجاد فضای سبز برای شهرداری‌ها و افزایش بی‌رویه قیمت زمین است.

۴. از بین بردن ذرات مضر، کاهش دی اکسید کربن و تولید اکسیژن.

۵. کاهش آلودگی هوا

۶.کاهش آلودگی‌های صوتی

۷. افزایش ضخامت بام آپارتمان‌ها و به تبع آن افزایش طول عمر سقف

معایب روف گاردن چیست؟

برای اجرای درست و بی نقص یک پروژه روف گاردن بهتر است از متخصصان این رشته اطلاعات کافی را دریافت کنید تا از وقوع مشکلات جبران ناپذیر جلوگیری نمایید در اینجا به تعدادی از این معایب و مشکلات می‌پردازیم.

۱. در روف گاردن‌ها، سیستم عایق آب وجود دارد اما برای جلوگیری از آسیب به این سیستم امکان استفاده از گیاهان و درختچه‌هایی که دارای ریشه‌های بلند هستند وجود ندارد.

۲. از دیگر معایب روف گاردن می‌توان به هزینه اشاره کرد. طبیعتا هزینه مصرفی احداث روف گاردن بسیار بیش از سقف‌های رایج است اما با توجه به مزایایی که برای این سقف‌ها برشمردیم این هزینه در طولانی مدت جبران می‌شود.

۳. مهم‌ترین عیب روف گاردن‌‌ها، وزن سازه‌هاست که سبب افزایش فشار، بر سقف می‌شود مسلما با دقت در انتخاب نوع پوشش گیاهی و جزئیات اجرای آن مشکلی در زمینه نخواهید داشت.

پیش از اینکه راجع به انواع روش‌های اجرای روف گاردن اطلاعاتی ارائه کنیم ذکر یک نکته در اینجا ضروری است که ویژگی لازم برای ساخت روف گاردن بررسی نور خورشید است. هریک از گیاهانی که در باغ خود استفاده می‌کنید به طور میانگین به ۷ ساعت نور خورشید نیاز دارد. بنابراین ابتدا ساعات تابش نور خورشید را محاسبه کنید.

انواع روش‌های اجرای روف گاردن چیست؟

انتخاب نوع روف گاردن از این جهت مهم است که امکان وقوع مشکلاتی از قبیل فشار زیاد بر سقف، مشکلات مربوط به سیل یا اجسام در حال سقوط کمتر شود. روف گاردن‌ها، براساس فرآیند اجرایی، عمق کشت و تجهیزات مورد استفاده سه شیوه را برای اجرای روف گاردن به وجود آوردند:

سیستم عریض یا گسترده (Extensive)

سیستم فشرده یا متمرکز (Intensive)

سیستم نیمه فشرده یا جعبه گیاه (Planter box) (Semi- intensive)

سیستم عریض یا گسترده

پرطرفدارترین روش برای اجرای روف گاردن، سیستم گسترده یا بام سبز (Green Roof) است. این روش عمدتا برای سطوح وسیع و سقف‌هایی که توان تحمل بالایی ندارند به کار گرفته می‌شود. در سیستم گسترده تنوع پوشش گیاهی کم بوده و از گیاهانی استفاده می‌شود که در محیط‌‌های کم عمق امکان رشد دارند.

• یکی از محاسن استفاده از این سیستم، آبیاری کم می‌باشد.

• مراقبت و نگهداری از این روف گاردن‌ها بسیار کم است.

• حداکثر عمق کاشت گیاه در این شیوه ۱۵ سانتی متر می‌باشد.

• برای جلوگیری از آسیب به سقف از حداقل تجهیزات استفاده می‌شود.

• حداکثر وزنی که در حالت خاک اشباع شده از آب در این سیستم، به بام اضافه می‌شود ۱۷۰ کیلوگرم می‌باشد.

• از آنجا که در اجرای این سیستم، مقاوم سازی سازه انجام نمی‌شود هزینه انجام آن بسیار پایین است.

سیستم فشرده یا متمرکز

سیستم متمرکز که با نام باغ بام Roof Garden)) نیز شناخته می‌شود. در ساخت این باغ بام از آلاچیق، نیمکت و... استفاده می‌شود بیشتر تداعی کننده پارک‌های سطح شهر است.

• در این روش، تنوع پوشش گیاهی بسیار زیاد است و به سادگی می‌توانید هرنوع درخت یا درختچه مورد علاقه خود را در روف گاردن داشته باشید.

• حداکثر وزنی که این باغ بام در حالت خاک اشباع از آب، به بام اضافه می‌کند ۹۷۰ کیلوگرم می‌باشد.

• هزینه اجرا و نگهداری این سیستم بیشتر از سیستم گسترده است. دلیل این مسئله، تنوع پوشش گیاهی سیستم متمرکز است که مستلزم آبیاری، مراقبت و نگهداری مستمر است.

• عمق کاشت درخت و درختچه در سیستم متمرکز از ۲۰ الی ۶۰ سانتی متر می‌باشد.

سیستم مدولار یا جعبه گیاه

در این سیستم گیاه، به صورت یکجا در جعبه و بدون اتصال به بام کاشته شده و به راحتی قابل حمل و نقل است.

• از آنجا که اجرای این سیستم نیز نیازی به مقاوم‌سازی بام ندارد هزینه اجرای آن کم بوده و تنوع پوشش گیاهی زیادی دارد.

• در این روش، وزن زیادی به بام منتقل نمی شود و دلیل آن این است که جعبه گیاهان تماما به صورت کاشته شده به ساختمان وارد می‌شود و نیازی به تاسیسات خاصی نیست.

• در این روش شما می‌توانید نیمکت یا آلاچیق را با طراحی دلخواه خود را روی بام قرار دهید.

• عمق کاشت درخت و درختچه در سیستم مدولار از ۱۰ الی ۸۰ سانتی متر است.

مراحل اجرای روف گاردن چیست؟

در وهله اول برای اجرای روف گاردن، شما به یک طراحی دقیق نیاز دارید. این طراحی دقیق مستلزم انجام ۳ مرحله است:

مرحله اول شامل نقشه برداری، بررسی تجهیزات لازم، ایده‌پردازی، طراحی اولیه و بررسی ظرفیت توان سقف، که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های لازم برای ساخت یک باغ زیبا می‌باشد. این ظرفیت، موارد زیادی از قبیل انواع گیاهان، بارندگی‌ و حتی برف، افراد، تجهیزات، مبلمان و... را در برمی‌گیرد.

مرحله دوم شامل فراهم کردن شرایط، اجرای کارهای‌تاسیساتی از قبیل لوله کشی، برق کشی، بکارگیری سیستم‌های مراقبت، زهکشی و نصب سیستم روف گاردن چند لایه.

مرحله سوم بخش پایانی، بررسی و رفع ایرادات جزئی.

جزئیات اجرا، ایزولاسیون یا عایق کاری روف گاردن چیست؟

اگر با دیدن تصاویر و مطالعه مزایای روف گاردن در فکر ایجاد این فضا روی بام یا تراس منزل خود هستید این بخش از مطلب روف گاردن چیست را مطالعه کنید.

برای داشتن یک باغ بام زیبا، ابتدا باید از نحوه عایق کاری سقف اطمینان حاصل کنید. ما در اینجا یکی از روش‌های ایزولاسیون را به طور مختصر به شما معرفی می‌کنیم. اجزاء اصلی عایق‌کاری روف گاردن، به ترتیب شامل ۵ لایه زیر می‌باشد:

۱. اولین طبقه، لایه ضد آب است. برای جلوگیری از نشت آب به داخل طبقات، شما به یک غشاء ضد آب نیاز دارید که توسط یک لایه، از جنس پلاستیک، عایق‌ کاری یا اصطلاحا Water proof می‌شود.

۲. دومین طبقه، لایه عایق یا محافظ است که در بردارنده مواد مختلفی، برای حفاظت از نشت آب به لایه زیرین است. موارد تشکیل دهنده این لایه عبارتند از یک لایه عایق مقاوم، بتن سبک، ورق مسی یا ورقه پلاستیکی می‌باشد.

۳. سومین طبقه روف گاردن، لایه زهکش است. این طبقه از سه لایه مجزا تشکیل شده است. اولین بخش آن لایه فیلتر(Filter layer) نام دارد. در این لایه برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه‌ها، فیلتری از جنس شن و ماسه یا پارچه استفاده می‌شود تا رطوبت اضافی را از ریشه گیاهان جدا کند. دومین بخش آن، مانع ریشه‌هاست (Root barrier). در این بخش, لایه‌ای تعبیه می‌شود تا از راهیابی ریشه‌ها و آسیب‌های احتمالی به عایق و سقف آپارتمان جلوگیری شود. در چهارمین بخش آن، صفحه زهکشی (Drain board) قرار دارد. این قسمت خود، شامل سه لایه است.

قسمت بالایی این لایه که وظیفه محافظت از ریشه‌ها را بر عهده دارد شامل نوعی فیلتر است که آب زائد را از ریشه گیاهان دور می‌کند.

قسمت وسط نیز دارای کاسه‌های مخروطی شکل است تا آب زائد را از ریشه‌های گیاه گرفته و در خود نگه دارد.

قسمت زیرین این لایه، با هدف جلوگیری از صدمه دیدن لایه محافظ و پوسته خارجی سقف، حاوی  یک فیلتر پارچه‌ای می‌باشد.

4. چهارمین قشر روف گاردن، محل کشت (Growing Medium) است. در اجرای عملیات روف گاردن باید به این نکته توجه شود که وزن این لایه باید بسیار سبک‌تر از کشتگاه‌های معمولی باشد. حداکثر وزنی که می‌توان برای یک متر مکعب خاک مرطوب در نظر گرفت ۹۰۰ کیلوگرم است. ترکیب مواد لازم برای این لایه، عبارتند از سنگ‌های متخلخل (سنگ‌های پر منفذ)، ماسه و گیاخاک مصنوعی که ترکیبی از کود نباتی و چوب پوسیده می‌باشد. میزان ترکیب همه مواد با یکدیگر به نسبت مساوی است.

5. پنجمین و زیباترین قشر روف گاردن پوشش گیاهی (Plant layer) می‌باشد. در توضیح این لایه تنها به ذکر این نکات بسنده می‌کنیم.

گیاهانی را برای روف گاردن انتخاب کنید که اولا امکان رشد در خاک کم عمق را داشته باشد.

دوم سبک وزن باشد.

سوم به مراقبت خاصی نیاز نداشته باشد.