سپری مقابل سیلی

سهیلا رفیعی نژاد/ وقتی زنی وارد یک زندگی مشترک می شود، توقع رسیدن به شرایطی را دارد که در خانه احساس امنیت کند و به عبارتی به دور از خشونت امور خانه را مدیریت نماید. اما گاهی نه تنها به نقش و جایگاه مورد نظر خود دست نمی یابد، بلکه دچار آسیب های ناشی از خشونت های خانگی هم می شود. این وضعیت گاهی به حدی نامطلوب است که نه تنها روان زن آسیب می بیند، بلکه جان او و حتی  فرزندش هم به خطر می افتد. در این خصوص حمایت نهادهایی مانند بهزیستی استان و دانشگاه علوم پزشکی شیراز می تواند نقش بسزایی در پیشگیری از عوارض جبران ناپذیر ناشی از خشونت های خانگی در فارس داشته باشد. یکی از این اماکن، خانه امن بهزیستی در شیراز است که نقش قابل توجهی در این مقوله دارد. مدیرکل بهزیستی فارس در این باره به «خبر جنوب» گفت: در حال حاضر یک خانه امن در شیراز فعال است؛ زنان استان در صورتی که احساس کنند بر اثر خشونت های خانگی جان شان در خطر است و جای دیگری ندارند می توانند با هماهنگی مراجع قضایی و یا اورژانس اجتماعی در این خانه بمانند و به عبارتی پناه بگیرند.

 محمدرضا هوشیار افزود: زنان در صورت اینکه به حدی مورد خشونت خانگی قرار بگیرند که جان شان در خطر  باشد، به صورت خودمعرف و یا از طریق اطلاع بستگان و یا همسایه ها و همچنین طی تماس با 123 به خانه امن در شیراز معرفی می شوند. علاوه بر تماس تلفنی آنها می توانند به صورت حضوری  به بهزیستی واقع در بلوار الزهرا مراجعه کنند. 

مدیر کل بهزیستی استان عنوان کرد: البته برای اسکان این زنان حتما بابد مجوز قضایی گرفته شود. مدت زمان حضور در خانه امن یکماه است و البته هدف ما بازگشت به خانه و خانواده است. اما در این باره اگر تیم تخصصی تشخیص دهد، زمینه بازگشت وی به خانه فراهم می شود و این  بستگی به نظر مددکار هم دارد و اگر وضعت نامطلوب باشد مدت زمان حضور در خانه امن افزایش می یابد.

هوشیار افزود: البته اگرهم زمینه برگشت زن به خانه فراهم شود، علاوه بر اینکه یک سری آموزش ها به او داده می شود، از همسرزن دچار خشونت هم تعهد  می گیرند. در این باره حتی اگر  فرد از خانه امن ترخیص شود، به منظور دریافت خدمات روانشناختی و مشاوره ای به مراکز بهزیستی ارجاع داده می شود. مدیر کل بهزیستی استان گفت: البته گاهی هم وضعیت پرونده این افراد آنقدر پیچیده است، که مددکار اجازه ترخیص زن را نمی دهد و تا وقتی که یک تصمیم مطلوب برای او گرفته شود در خانه امن می ماند.

هوشیار با بیان اینکه 123 به عنوان خط بحران ما فعال است، گفت: مردم فارس در صورت مشاهده زنانی که در معرض خشونت و یا دچار آن هستند می توانند با 123 تماس بگیرند تا در اسرع وقت بهزیستی پیگیری کند و حتی در صورت لزوم تیم سیاربه محل اعزام شود.

مدیر سلامت روان، اجتماعی واعتیاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیزدر این باره به «خبرجنوب» گفت: طبق آمارها بیشترین نوع خشونت های خانگی  که  بر زنان فارس وارد می شود، شامل غفلت و خشونت روانی است.

فریبا رضایی افزود: خشونت اقتصادی، جسمی و جنسی نیز از دیگرخشونت های خانگی بوده، که این میزان نیز کم نیست و البته از آنجا که افراد موضوع را از ترس پنهان می کنند، آمار  دقیقی از این معضل دراستان در دست نیست. مدیر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: عوارضی که این خشونت ها دارد ممکن است منجر به بروز آسیبهای اجتماعی نه تنها دربین زوج ها، بلکه برای فرزند نیز بشود. علاوه بر این احتمال ایجاد روابط خارج از چارچوب خانواده و یا بروز طلاق عاطفی هم بیشتر است و طبق پژوهشها باعث آسیب  برروی کودکان هم می شود.

رضایی عنوان کرد: حتی درخانواده هایی که دچار خشونت خانگی می شوند، رابطه معناداری بین خشونت خانگی و آسیب های اجتماعی مانند مصرف الکل، مواد ، رفتارهای جنسی پر خطر و طلاق  وجود دارد و  سایر آسیب ها نیز متاسفانه  در این خانواده ها شیوع بیشتری دارد.

 وی گفت: به منظور پیشگیری از خشونت های خانگی و عوارض آن  در فارس ، بر اساس برنامه دانشگاه علوم پزشکی شیراز، تیم پزشک خانواده بصورت فعال  غربالگری هایی را انجام می دهند تا ببینند چه افرادی در معرض خشونت خانگی هستند و در این باره در صورت لزوم افراد به سطوح بالات ارجاع داده می شوند. رضایی عنوان کرد: یکی از مشکلات بزرگی که با آن در استان مواجه ایم، این است که در جامعه ما بیان کردن خشونت انگ دارد و به همین دلیل مردم در شیرازو سایر شهرستانهای استان خشونت های را گزارش نمی کنند و این باعث می شود ارائه خدمات هم به خانواده های مربوطه و در معرض دچار مشکل شود.

مدیر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه عنوان کرد: تلفن 4030 خط مشاوره تلفنی وزارت بهداشت است و از 8 صبح  تا 20 پاسخگوی مردم استان است و مشاوران می توانند از این طریق  مشاوره های لازم را به افرادی که تحت خشونت هستند ارائه دهند. خدمات روانشناختی در مراکز خدمات جامع سلامت استان رایگان است، اما به دلیل میزان کم استفاده مردم از اینگونه خدمات توقع مراجعه بیشتری به منظور ارتقای سطح سلامت روان جامعه داریم. رضایی ادامه داد: طبق آنچه که ما به شکل خود ارزیابی در استان استخراج کرده ایم میزان شناسایی موارد خشونت خانگی در کودکان و بانوان 5 درصد است . اما  به دلیل مخفی کردن موارد خشونت از سوی زنان و خانواده ها ، تعداد افرادی که در معرض خشونت هستند بیش از این میزان  و بین 2 تا3 برابر است . وی گفت: اگر چه طبق آمار بهزیستی بین 20 درصد خانوارهای کشور خشونت خانگی دیده می شود، اما پژوهش دقیقی در این باره در فارس هنوز انجام نشده و پیش بینی می شود این میزان حداقل 15 درصد باشد. مدیر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی شیرازعنوان کرد: ما خدمات اولیه درمانی  وروانشناختی را  در حوزه خشونت های خانگی به مردم می دهیم، اما فعالیت خانه امن زیر نظر بهزیستی در مورد زنان در معرض خشونت جسمی نیز بسیار اهمیت دارد و می تواند برای افرادی که احتمال خطر جسمی و حتی مرگ  وجود دارد کمک کننده باشد.

رضایی تصریح کرد: با توجه به اینکه برخی زنان به دلیل مخالفت خانواده ، تمایلی ندارند دوره ای را در خانه امن بگذارنند، به زنان در معرض خشونت توصیه می کنیم تا با بستگان درجه  خود یک به نحوی ارتباط برقرار کنند، تا در صورت لزوم حتی در صورت لزوم نیمه شب بتوانند به آنجا بروند تا امنیت جانی شان فراهم گردد.

  وی آموزش به زنان در معرض خشونت به منظور پیشگیری از بروز اتفاقات ناگوار، تصریح کرد: از انجا که کنترل خشم در اوج آن سخت است،  این زنان باید علایم و نشانه های خشم را در فرد پرخاشگر بشناسند و موضوعاتی که برای ان فرد تابو است را شناسایی کنند و سعی کنند در چنین موقعیتی قرار نگیرند. علاوه بر این هنگام عصبانی شدن چنین همسرانی از محیط آشپزخانه  که چاقو دیگر چیزهای خطرناک وجود دارد فاصله بگیرند. علاوه بر این  مانتو، روسری  و یا چادر و   مدارک شناسایی خود و فرزند را  نزدیک  در ورودی قرار دهند تا در صورت لزوم از منزل خارج شوند.  

رضایی گفت: علت پرخاشگری در بسیاری از خانواده ها در استان ناشی از مصرف مواد، الکل و اختلالات روانشناختی مانند اختلال شخصیت است و زنان باید هوشیار باشند که پس از مصرف این مواد توسط همسر، کمتر در معرض فرد پرخاشگر باشند. مدیر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود:  به زنان در معرض خشونت های خانگی توصیه می کنیم که حتما با همسایه ها  در تعامل باشند و  نشانه های بین خودشان بگذارند تا اگر لازم شد، همسایه ها به پلیس 110 یا 123  اطلاع دهند.

رضایی عنوان کرد: مراجعه به مشاور و کمک گرفتن از او به منظور بهبود شرایط و علاوه بر این دریافت آموزش هایی به منظور توانمند سازی زنان در معرض خشونت نیز از برنامه های اصولی است که باید با آگاهسازی آنها افزایش یابد.