سعدی، شاعری که پزشک اخلاق بود
ادمین 3
سعدی شاعری که پزشک اخلاق بود و دارویی تلخ برای بیماران داشته، اما این دارو شکرآگین و شهدآمیز است.
اگر فردوسی زبان فارسی را زنده کرد می‌توان سعدی شیرازی را ققنوس ادبیات فارسی دانست که جان تازه‌ای به پارسی زبانان داد و شهد و شکر به آن افزود.
ابو محمد مشرف الدین مصلح ابن عبدالله بن شرف الدین شیرازی، ملقب به ملک الکلام و افصح المتکلمین در سال‌های اول سده هفتم هجری در حدود سال ۶۰۶ هجری قمری در شیراز متولد شد، خانواده او از عالمان دین و پدرش از کارکنان دربار اتابک بود و سعدی نیز از همان دوران کودکی تحت تعلیم و تربیت پدرش قرار گرفت و در همان دوران کودکی نیز پدرش را از دست داد و تحت تکفل جد مادری خود قرار گرفت.
سعدی علوم دینی خود را در شیراز آموخت و پس از آن به بغداد رفت، این سفر آغاز سفر‌های طولانی سعدی شیرازی بود که در بوستان و گلستان نیز از آن‌ها یاد کرده است.
۳۵ سال سفر کردن از سعدی انسانی وارسته ساخت، انسانی که آزادگی، خدمت به خلق و عشق‌ورزی را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داد و موجب شد سعدی حتی در زمان خودش نیز فردی مشهور در میان عالمان باشد این در حالی است که سعدی به مکه، روم، حجاز، شام و لبنان نیز سفر کرده بود و عالمی دنیا دیده شناخته می‌شد.
اشعار سعدی جلوه‌ای از ابعاد شخصیتی او است شخصی که خامی خود را در تکثر سفر از دست داده و با اقتباسی از شیوه اسلوبی انوری این سبک را به کمال رساند البته نوگرایی و ساختار نوینی که سعدی در اشعارش استفاده کرد موجب شد همچون ققنوس سر از میان آتش برآورده و جایگاه شعر پارسی را در میان پارسی زبانان جهان ارتقا دهد.
اخلاق در دیدگاه سعدی
سعدی که ۳۵ سال از عمر خود را به سفر گذرانده بود، ۳۰ سال پایانی عمر خویش را به طاعت و عبادت معبود گذراند آنچه در کتب تاریخی نقل شده است این بوده که شخصی که منکر سعدی بوده شبی در خواب دید که ملائکه با طبقه‌ای نور پایین می‌آیند، پرسید: «این کرامات از آن کیست؟»، گفتند: «برای سعدی است امروز بیتی سروده که مقبول خداوند قرار گرفته است» و آن بیت آن بوده که «برگ درختان سبز در نظر هوشیار / هر ورقش دفتری است معرفت کردگار».
شیخ به در خانه سعدی رفته که ماجرا را بگوید که می‌بیند سعدی چراغی روشن کرده و به آواز بلند این بیت را می‌خواند و می‌گرید.
سعدی استاد اخلاق است و در تمامی اشعارش کوشیده تا انسانی را به جامعه معرفی کند که دارای خصایص عرفانی و اخلاقی است و اصلاً نمی‌توان به جز این مسئله را برای سعدی متصور شد، چون آنچه از اشعارش برمی‌آید مبین این است که سعدی سعی خود را به کار بسته تا جامعه را اصلاح کند.
این شاعر شیرین سخن پارسی روش نوینی را بر آموزش پند‌های اخلاقی به کار بسته بود. سعدی نمی‌کوشید تا با موعظه شخصی را از کار بد خود آگاه کند بلکه مفاهیم و محتوای زیبای اخلاقی را با تکیه بر قدرت معنوی انسان‌ها مورد ارزیابی قرار می‌داد تا انسانی نمونه تربیت کند و حداقل اگر جامعه‌ای فاضله ندارد، به دور از ویژگی‌های نامناسب بشری و سالم باشد.
از طرف دیگر درویشان را می‌ستاید، اما نیرنگ برخی از آنان را نکوهش می‌کند، اسراف و پرخوری آنان هم گاهی به باد استهزا گرفته می‌شود. درس‌های اخلاقی او در قالب وعظ و خطابه به همین منوال رفتار‌های مناسب فردی و اجتماعی ادامه می‌یابد.
