داغ شدن بازار لباس های دست دوم در شیراز

فاطمه ایزدی / اینجا شیراز است؛ حوالی پارامونت تا سینماسعدی. بازار، تکاپو ندارد و نبض پاساژها و بازارچه های پوشاک، کُند می زند. بیشتر کسانی که در این راسته، رفت و آمد می کنند برای پاساژگردی آمده اند. چشم هایشان، گرد اما دست هایشان خالیست و کمتر کسی، زورش به خرید لباس و پوشاک، قد می دهد. گرانی، رعشه به بازار پوشاک انداخته و چراغ کسب و کار فروشندگان این صنف را خاموش کرده است. در این محدوده تا دلتان بخواهد فروشگاه پوشاک از سر و کله خیابان، بالا رفته اما آن طور که کسبه می گویند بازار در رکود است و مردم توان خرید ندارند. نکته جالب اینکه در بلبشوی گرانی پوشاک، خیلی ها سر از خرید لباس استوک درآورده اند و طرح ها و قیمت های این نوع لباس ها آنقدر باکیفیت و مقرون به صرفه است که برخی ترجیح می دهند با پول یک دست لباس، چند نوع پوشاک تهیه کنند.

ولع پوشیدن لباس های دست دوم اما برند!

به گواه سعید نصیری، یکی از بازاریان محدوده مشیر فاطمی، قیمت پوشاک نسبت به سال گذشته 50 درصد افزایش داشته و عده ای از مصرف کننده ها توان خرید ندارند. نصیری که کسب و کارش به خرید و فروش مانتو شلوارهای اداری، گره خورده است به «خبرجنوب» می گوید اگرچه به تناسب سلیقه و جیب مشتریان، پوشاک با قیمت های مختلف در بازار موجود است اما مشکل اینجاست لباس هایی که با قیمت های متعادل به مشتری عرضه می شوند کیفیت و دوام کافی ندارد. او به انواع قیمت های فرم اداری اشاره می کند و یادآور می شود که در حال حاضر قیمت ارزان ترین مانتو شلوار اداری از 650 هزار تومان شروع شده و به بیش از 2 میلیون تومان در برخی پاساژهای شهر می رسد. او تاکید می کند که هر چند مانتو شلوارهای اداری در فصلی از سال، مشتری دارد اما در عین حال، بازار دست دوم این نوع پوشاک در سایت های تبلیغاتی، داغ است. او از اینکه عده ای از مردم به خرید لباس های دست دوم روی آورده اند تعجب نمی کند و معتقد است بسیاری از پارچه ها و حتی دکمه های لباس های نو، وارداتی هستند و چون قیمت آن ها گران است عده ای به ناچار، پوشاک استوک می خرند.

یگانه کشاورز، یکی از همشهریان شیرازی نیز معتقد است قیمت پوشاک آنقدر گران است که یک بانو برای نو نوار شدن حداقل باید دو میلیون تومان، هزینه کند تا بتواند یک مانتو، شلوار و روسری بخرد. قیمت چادر مشکی نیز سر به فلک کشیده و به قول کشاورز، بهای آن میلیونی شده است. از نظر او برخی پوشاک آن قدر بی کیفیت هستند که با دو سه بار شست و شو قابل پوشیدن نیستند و بر همین اساس، عده ای ترجیح می دهند به فروش اجناس استوک که بند و بساط آن در شبکه های مجازی پهن است پناه ببرند. او معتقد است لباس های شیک و با کیفیت در بازار، کم نیست اما قیمت ها به گونه ای است که کمتر کسی جرأت می کند به آن نزدیک شود. به باور او فقط گرانی نیست که عده ای را به سمت پوشاک دست دوم کشانده بلکه کیفیت، رنگ و لعاب این دسته لباس ها نیز برای مشتری، جذابیت دارد. کشاورز که خودش مشتری پر و پا قرص پوشاک استوک زمستانه است به «خبرجنوب» می گوید ولع پوشیدن لباس های مارک دار به جانش افتاده و پالتو، کفش برند و حتی کیف های خارجی باکیفیت را از استوک فروشی های سطح شهر تهیه می کند. به قول او از خیابان گودعربان که بورس کفش های استوک برند است تا دست فروش های خیابان عفیف آباد، زند و سینماسعدی، مرکز خرید و فروش لباس های دست دوم است.

تا چند سال پیش، بسیاری از فروشندگان پوشاک دست دوم به صورت غیر رسمی فعالیت می کردند و بستر فروش آن ها در فضای مجازی، داغ بود اما در حال حاضر آن ها با اجاره مغازه در برخی نقاط شهر، لباس های دست دوم اروپایی ها را به مردم می فروشند. نمونه ای از این فروشگاه ها، پوشاک فروشی های شهر جدید صدرا و برخی مغازه ها در محدوده سه راه نمازی تا پارامونت است. البته بساط پوشاک دست دوم، بیش از هر جا در بازارهای شبانه پهن است و اگر شب ها گذرتان به محدوده خیابان زند بیفتد از نزدیک خواهید دید که یک پالتو یا مانتو نهایتاً با قیمت 300 هزار تومان به مشتری عرضه می شود.

یکی از همین فروشندگان که شب ها حوالی سینما پرسیای قدیم، بساط لباس های دست دوم پهن می کند به «خبرجنوب» می گوید در حال حاضر قیمت یک مانتو یا پالتوی خوش رنگ و باکیفیت در بازار، کمتر از یکی دو میلیون تومان نیست و بسیاری از برندپوش ها ترجیح می دهند با همین مبلغ، چندین و چند مانتو و پالتوی دست دوم بخرند. او می گوید برای خیلی ها اهمیت ندارد که این لباس ها از نظر بهداشتی، چه وضعیتی دارند.

نکته اینجاست که کیفیت، طرح و قیمت های مقرون به صرفه این دسته از پوشاک، خیلی ها را از خرید لباس نو فراری داده و به سمت این بازار کشانده است. این دست فروش به این نکته نیز اشاره می کند که تعداد مشتری هایش به ویژه در فصل پاییز و زمستان، بسیار زیاد است و هر سه یا چهار شب در این محدوده، بار جدید خالی می کند.

تقویت ارزش پول ملی و کاهش قیمت مواد اولیه، آبی بر آتش گرانی پوشاک

اما این که دلیل گرانی پوشاک نو چیست و چرا برخی مردم، سر از بازار پوشاک دست دوم درآورده اند موضوعی است که یکی از فعالان صنفی به آن پاسخ می دهد. آن طور که صابر کاظمی، رئیس اتحادیه خیاطان و تولیدکنندگان پوشاک شیراز به «خبرجنوب» می گوید دلیل اصلی گرانی صنعت پوشاک به افت ارزش پول ملی ربط دارد. از دیدگاه این فعال صنفی، پوشاک در مقایسه با سایر کالاها و خدمات، افزایش چندانی نداشته و کافیست قیمت های این بخش را با بهای بلیط هواپیما، اجاره بهای املاک، مواد غذایی و سایر کالاها بسنجید تا متوجه شوید پوشاک، افزایش قیمت چندانی تجربه نکرده است. کاظمی با اشاره به انواع پوشاک داخلی و خارجی، علت گرانی لباس های خارجی را در افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی جست وجو می کند و می گوید علت رشد قیمت پوشاک داخلی از گرانی مواد اولیه همچون نخ، کتان، پلی استر و ... آب می خورد، ضمن اینکه تمام مراحل تکمیل پارچه مثل رنگرزی و قیمت حامل های انرژی کارگاه های تولیدی نیز در گرانی پوشاک نقش دارد.

بنا به تاکید رییس اتحادیه خیاطان و تولیدکنندگان پوشاک شیراز، افزایش دستمزد کارگران و همچنین افزایش اجاره بهای کارگاه های تولیدی نیز در گرانی پوشاک، اثرگذار بوده است. در عین حال به گفته کاظمی، افزایش لوازم جانبی و اجزای مختلف پوشاک همچون زیپ، خرج‌کار، لایی چسب، دکمه و غزن، دست به دست هم می دهد تا قیمت تمام شده یک پوشاک، گران از آب درآید.

هر چند این فعال صنفی معتقد است عده ای از مردم به دلیل کاهش قدرت خرید به سراغ پوشاک دست دوم می روند اما از دیدگاه او گرایش جامعه به استفاده از اجناس استوک به یک اپیدمی تبدیل شده است. از لوازم برقی گرفته تا سرویس خواب و حتی بخاری های دست دوم، مردم را به سمت خود کشانده و به قول کاظمی، وقتی مردم قدرت خرید کالاهای نو نداشته باشند به سمت استفاده از اجناس دست دوم گرایش پیدا می کنند که پوشاک نیز از این مقوله، مستثنی نیست. رییس اتحادیه خیاطان و تولیدکنندگان پوشاک شیراز می گوید آنچه عموم مردم به عنوان لباس های تاناکورا و استوک می شناسند، تازگی ندارد و بیش از 30 سال است که عده ای به دلیل کیفیت و مدل های خاص این لباس ها به سمت خرید آن می روند. به گفته او اگرچه چنین طرح ها و مدل هایی در کشور تولید نمی شود و کیفیت برخی از این پوشاک برای مشتریان، جذاب است اما از نظر بهداشتی و ریسک ابتلا به بیماری های پوستی، این اجناس ارزش خرید ندارند.

کاظمی به این نکته نیز اشاره می کند که بساط پوشاک دست دوم، شب ها در حاشیه فلکه ها و بازارهای شبانهِ کلانشهر شیراز پهن می شود و نکته قابل تامل اینکه برخی فروشگاه ها نیز رسما محل کسب و کار پوشاک دست دوم است.

او به دستمزد خیاطان نیز گریز می زند و می گوید از سال گذشته تاکنون هیچ گونه افزایش قیمتی در این بخش، اعمال نشده و نرخ ها بر اساس عرف و میزان عرضه و تقاضا تعیین می شود. به گفته کاظمی، خیاطانی که بیشتر از نرخ مصوب، دستمزد می گیرند به کساد شدن بازار خود کمک می کنند. البته به قول او بازار خیاطی و دوخت در کشور، آنچنان رونق و رواجی ندارد و از دو سال گذشته بحران کرونا نیز به این مسئله، دامن زده است.

او به قبضه بازار با پوشاک چینی نیز اشاره و تاکید می کند که بخش زیادی از پوشاکی که به مردم عرضه می شود لباس های بی کیفیت چینی است و تجار بدون توجه به کیفیت و دوام، این پوشاک ارزان را خریداری کرده و به کسب و کار خیاطان کشور نیز ضربه می زنند.

البته بنا به تاکید رییس اتحادیه خیاطان و تولیدکنندگان پوشاک شیراز، با در نظر گرفتن وضعیت فعلی نیز قیمت پوشاک در مقایسه با سایر اقلام، آن چنان رشدی تجربه نکرده است چنانچه یک پیراهن ساده مردانه را می توان با 250 هزار تومان تهیه کرد. این مقام صنفی معتقد است تقویت ارزش پول ملی و کاهش قیمت مواد اولیه می تواند آب بر آتش گرانی پوشاک بریزد. نکته مهم تر در این بخش، اهمیت حمایت از تولید ملی است که کاظمی با اشاره به آن به یارانه تولید که قرار بود سال ها پیش به تولیدکنندگان تعلق بگیرد گریز می زند و می گوید هنوز خبری از این یارانه نیست و چیزی عاید اعضای صنف تولیدکنندگان پوشاک نشده است. علاوه بر این به گفته این مقام صنفی، تسهیلات خاصی نیز به تولیدکنندگان ارائه نمی شود و در این میان تا زمانی که تحریم های ظالمانه برقرار باشد، چشم انداز مثبتی در حوزه کاهش قیمت ها وجود نخواهد داشت.

در عین حال اما او معتقد است یکی از راه های تعدیل قیمت پوشاک این است که برخی مصرف کنندگان در زمستان، لباس تابستانه و در تابستان، پوشاک زمستانه تهیه کنند، ضمن آنکه خرید از عمده فروشی هایی که فروش تک دارند نیز مقرون به صرفه است.

در هر حال اما این روزها دخل و خرج مردم، کفاف خرید پوشاک نو و باکیفیت را نمی دهد. تهیه لباس به اولویت چهارم و پنجم زندگی مردم تبدیل شده و معلوم نیست قصه گرانی و جیب های خالی چه بلایی بر سر بازار خواهد آورد.