بازار گرم لیزر جیب‌تان را خالی نکند!

سهیلا رفیعی نژاد/ اگر چه استفاده از لیزر و دستگاه های مشابه در امور پزشکی و زیبایی به وفور مشاهده می شود، اما بازار گرم این روش ها و دیدی که عنوان «لیزر» برای مخاطب به همراه دارد، چند سالی است پا به پیج های برخی پزشکان در حوزه های مختلف گذاشته است. قبلاً تبلیغات فریبنده جراحی بینی با لیزر وبدون برش در شیراز دیده و شنیده می شد، در حالی که متخصصان این روش که در ذهن مراجعه کنندگان یک جراحی بدون برش و بخیه است را غیر قابل انجام می دانند و به نوعی تبلیغات این چنینی را غیر واقعی اعلام می کنند. در این باره اگر چه در درمان دیسک کمر روشی برای بیماران مبتلا به دیسک خفیف و متوسط در شیراز وجود دارد که از طریق فیبر نوری لیزر به داخل فرستاده می شود اما مردم باید مراقب باشند که فریب روش هایی که ادعای لیزر درمانی مشکلات دیسک کمر از روی پوست را دارند نخورند.

متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی ستون فقرات در این باره گفت: جراحی هایی که تحت عنوان استفاده از لیزر در ستون فقرات مطرح است، در واقع هیچ کدام لیزر نیست. لیزر در واقع یکی از روش های فیزیوتراپی محسوب می شود که تنها کار آن تسکین درد است.

دکتر سید امیر رضا مصباحی افزود: آن چیزی که به اسم لیزر در جراحی های دیسک کمر در کشور از جمله فارس معروف شده، یک سری اقدامات بدون برش جراحی و بسته های غیر تهاجمی است.

این فوق تخصص جراحی ستون فقرات عنوان کرد: این روش ها در موارد بسیار نادر و به نوعی در مورد مشکلات خفیف دیسک چه در ناحیه گردن و چه در کمر قابل انجام است اما در واقع جایگزین جراحی های باز، مانند خارج کردن دیسک، آزاد سازی کانال نخاع و یا پلاتین گذاری نیست.

مصباحی گفت: بلکه این روش ها در مورد افرادی می تواند کارساز باشد، که مشکلات شان هنوز به مرحله نیاز به جراحی باز نرسیده است.

وی افزود: تقریباً همه روش هایی که از لیزر در حوزه مشکلات دیسک استفاده می شود، در واقع روش هایی جایگزین درمان های دارویی، فیزیوتراپی، آب درمانی و سایر درمان های غیر جراحی است و بیشتر جنبه تسکین درد دارد و به نوعی اسماً لیزر است و ربطی به جراحی های درمان دیسک ندارد و صرفاً تبلیغات است.

مصباحی عنوان کرد: روش های لیزر درمانی برای افراد دچار دیسک چه خفیف و چه شدید، روش تسکین درد است و اصلاً جایگزین جراحی نیست.

این فوق تخصص جراحی ستون فقرات تصریح کرد: روش های معروف به  جراحی های لیزری در موارد شدید مشکلات دیسک، نه تنها کارایی و کاربرد ندارد بلکه استفاده از این ها خطرناک هم می تواند باشد.

مصباحی گفت: شایع ترین بیماری های کمر آسیب دیدگی و فتق دیسک بین مهره ای است که بین عوام معروف به دیسک کمر می باشد، که برای پیشگیری از آن بهترین کار رعایت اصول مربوطه و تغییرات اصولی در سبک زندگی است، مثلا به مدت طولانی نایستید و ننشینید، اجسام و اشیاء سنگین را به روش های اصولی بلند کنید، دخانیات و سیگار مصرف نکنید.

وی افزود: انجام ورزش های تقویت عضلات و ستون فقرات و از همه مهم تر راه رفتن در استخر می تواند از بروز دیسک کمر پیگشیری کند. هنگام بلند کردن اجسام سنگین از کمر خم نشوید، مثلاً برای بغل کردن بچه سرپا بنشینید او را در آغوش بگیرید و بعد روی پا بلند شوید جوری که کمر خم نشود.

این فوق تخصص جراحی ستون فقرات اظهار کرد: اولین و اصلی ترین روش درمان دیسک کمر، درمان های غیر جراحی مانند استراحت، دارو درمانی، ورزش درمانی، اقدامات توانبخشی و آب درمانی است و  در صورت عدم پاسخ به درمان، رفتن به سمت روش های جراحی در صورت تشخیص پزشک متخصص توصیه می شود.

مصباحی همچنین افزود: البته درمان های غیر جراحی مانند طب سوزنی هم به شرط این که توسط افراد دوره دیده و معتبر انجام شود، کاملاً مورد تأیید است.

وی گفت: برخی درمان های خانگی مثلاً توسط شکسته بندها و افرادی از این قبیل، کاملاً غیر علمی و غیر اصولی و به هیچ عنوان توصیه نمی شود چرا که این افراد نه تنها عوارض جبران ناپذیری وارد می کنند بلکه درمان را هم پیچیده تر می نمایند.

وی عنوان کرد: هیچ روش جراحی دیسک کمر با لیزر وجود ندارد و برخی روش ها به اسم لیزر است اما از فیبر نوری استفاده  می شود.

رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران نیز در خصوص کارهایی که برای تسکین برخی دردها انجام می شود، عنوان کرد: ما از لیزر در فیزیوتراپی برای درمان مشکلات ستون فقرات استفاده می کنیم. احمد مؤذن زاده افزود: هر بیماری که دچار مشکلات دیسک کمر می شود، الزاماً نیاز به عمل جراحی ندارد و حداقل 80 درصد بیمارانی که برای آن ها مشکلات دیسکی تشخیص داده می شود با درمان های محافظه کارانه مانند استراحت نسبی، مصرف دارو، فیزیوتراپی، تمرین درمانی و آب درمانی امکان بهبودی دارد. در صورتی که بیمار از درمان های محافظه کارانه جواب نگیرد و علائم اختصاصی مانند ضعف شدید عضلات پا که منجر به زمین گیر شدن  فرد شود، بی اختیاری  ادرار  و ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره وجود داشته باشد پس از بررسی از طریق یافته های ام آر ای و رادیولوژی نیاز به مداخله جراحی با تصمیم پزشک ممکن است صورت گیرد اما این که بیمار از همان ابتدا به سمت جراحی  رود توصیه نمی کنیم و همه جوانب باید در نظر گرفته شود.

عضو هیأت مدیره نظام پزشکی شیراز همچنین گفت: درمان های خانگی به منظور رفع مشکلات مربوط به دیسک را توصیه نمی کنیم و مردم نباید به هیچ وجه به افراد فاقد صلاحیت مراجعه کنند. در این باره نام فرد درمانگر باید در سامانه سازمان نظام پزشکی دیده شود، وگرنه  فرد هیچ صلاحیت درمانی ندارد.

مؤذن زاده افزود: هیچ فردی نه از گروه تربیت بدنی و نه از بین عطاران  اجازه دخالت برای درمان دیسک کمر را ندارد، این ها درمانگر نیستند و حتی فرصت طلایی درمان را از بیمار می گیرند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در خصوص  نقش لیزر در درمان دیسک کمر و روش های موجود در شیراز عنوان کرد: یک روش استفاده از لیزر در خصوص دردهای کمر وجود دارد که سطحی است و باعث کاهش اثر درد و التهاب در بیمار می شود اما نه جراحی است و نه سوزنی برای انتقال لیزر از طریق فیبر نوری در کار است و فقط جنبه تسکینی دارد و کاهش التهاب هم می دهد و البته ممکن است گرفتگی عضله را هم درمان کند.

دکتر افشین امینی افزود: این روش فقط لیزر روی پوست است و نمی توان مشکلات دیسک کمر را با آن درمان کرد.

وی گفت: اما یک نوع  روش درمانی دیسک کمر با لیزر وجود دارد که در حال حاضر هم در بیمارستان چمران قابل انجام می باشد و در این روش با سوزن به مرکز دیسک دست پیدا می کنیم و از طریق فیبر نوری لیزر را  به مرکز دیسک می فرستیم و بعد دستگاه را تنظیم و روشن می کنیم و مرکز دیسک را می سوزانیم و این باعث می شود که دیسک جمع شود (مانند کاغذی که می سوزانید) به طوری که آن قسمتی که به نخاع فشار می آورد سر جای خود بر می گردد.

امینی تصریح کرد: این روش درمانی برای درمان اختلالات دیسک خفیف و متوسط (نه شدید)، قابل انجام است، به شرطی که مرکز دیسک حالت ژله ای خود را حفظ کرده باشد. در غیر این صورت قابل استفاده نبوده و احتمال نتیجه گرفتن اندک است اما برخی روش ها که لیزر را صرفاً روی پوست می گذارند و می گویند کار درمانی کرده ایم به هیچ عنوان، درمان فتق دیسک را انجام نمی دهند و بیشتر به تسکین موقت دردها می پردازند و جراحی و یا درمان صورت نمی گیرد.