آنچه باید از ویروس نوظهور آبله میمون بدانیم

خبرنیوز/ در شرایطی که مبتلایان به بیماری همه گیر کووید-۱۹ در سراسر جهان روند کاهشی پیدا کرده و برخی از کشورها محدودیت‌های کرونایی خود از جمله زدن ماسک در فضاهای عمومی را برداشته‌اند، سر و کله ویروس دیگری به نام آبله میمون پیدا شده که نگرانی جهانیان را برانگیخته است. تاکنون حدود ۸۰ مورد ابتلا در ۱۱ کشور تایید شده که به طور معمول انتظار شیوع این بیماری در آنها وجود ندارد.

منشأ ویروس

این ویروس که عموما در مناطق دورافتاده مرکز و غرب آفریقا رخ می‌دهد، اولین بار در سال ۱۹۵۸ (۳۷-۱۳۳۶) در میمون‌های حبس شده در قفس مشاهده گردید و یک دهه پس از آن در سال ۱۹۷۰ (۴۹-۱۳۴۸) اولین مورد انسانی ثبت شد. از آن زمان مواردی به صورت پراکنده در ۱۱ کشور آفریقایی گزارش شده است. نیجریه در سال ۲۰۱۷ با ۱۷۲ مورد مشکوک و ۶۱ مورد تایید شده، گسترده‌ترین سطح شیوع را تجربه کرد که سه چهارم موارد ابتلا از مردان ۲۱ تا ۴۰ ساله بودند.

حال از آنجا که برخی موارد ابتلا به آبله میمون به سفرهای از مبدا آفریقا مربوط می‌شود، این تصور وجود دارد که عفونت‌های اخیر در جوامع آفریقایی گسترش یافته و خطر شیوع جهانی را افزایش می‌دهد.

شیوه انتقال ویروس

منشأ طبیعی آبله میمون هنوز به طور قطع شناسایی نشده است، اگرچه جوندگان محتمل‌ترین منشأ این ویروس هستند. فردی در جنگل‌های استوایی غرب و مرکز آفریقا با یک موجود آلوده تماس پیدا می‌کند و باعث می‌شود ویروس در بین گونه‌ها جهش یابد. بثورات پوستی ظاهر می‌شود سپس تاول می‌زند و پوسته پوسته می‌شود.

انتقال از حیوان به انسان (زئونوز) می‌تواند از تماس مستقیم با خون، مایعات بدن، ضایعات پوستی یا مخاطی حیوانات آلوده از طریق گاز گرفتن یا چنگ زدن رخ دهد. در آفریقا، شواهدی دال بر وجود ویروس آبله میمون در بسیاری از حیوانات از جمله سنجاب‌های درختی، موش‌های صحرایی گامبیایی و گونه‌های مختلف میمون‌ها یافت شده است.

خوردن گوشت نیمه‌پخته و سایر محصولات حیوانی آلوده نیز یک عامل خطر احتمالی دیگر است. افرادی که در مناطق جنگلی یا نزدیک آن زندگی می‌کنند ممکن است در معرض تماس غیرمستقیم با حیوانات آلوده قرار گیرند و مبتلا شوند.

همچنین انتقال انسان به انسان عموما از طریق ذرات تنفسی صورت می‌گیرد. آبله میمون به عنوان ویروس قابل انتقال از طریق تماس جنسی شناخته نشده است؛ با این وجود، این احتمال وجود دارد که ویروس از راه رابطه جنسی نیز منتقل شود. این مورد در میان مردان همجنسگرا بیشتر مشاهده شده است.

علائم و نشانه‌های آبله میمون

آبله میمون معمولاً یک بیماری خود محدود شونده است که علائم آن بین ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد. اولین نشانه‌های عفونت ویروس معمولاً علائمی شبیه آنفلوآنزا هستند: تب و لرز، درد عضلانی، خستگی و سردرد.

بیماران معمولاً یک تا سه روز پس از ظهور تب، دچار جوش و ضایعه‌های پوستی می‌شوند که اغلب از صورت شروع شده و به سایر قسمت‌های بدن مانند کف دست‌ها و کف پا گسترش می‌یابد و می‌تواند باعث خارش شدید شود. همچنین غشاهای مخاطی دهان (در ۷۰٪ موارد)، دستگاه تناسلی و ملتحمه [غشا مخاطی نازک و شفاف داخل پلک‌ها] و همچنین قرنیه چشم‌ها نیز ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند.

نسبت مرگ و میر

نسبت مرگ و میر آبله میمون از نظر تاریخی بین ۰ تا ۱۱ درصد در جمعیت عمومی بوده و در میان کودکان خردسال بیشتر بوده است. در حال حاضر، نسبت مرگ و میر موارد حدود ۳ تا ۶ درصد گزارش شده است.

واکسیناسیون آبله میمون

بیش از۴۰ سال از زمانی که همه کشورها واکسیناسیون معمول آبله را با واکسن‌های مبتنی بر واکسینیا متوقف کرده‌اند، می‌گذرد. از آنجایی که واکسیناسیون در غرب و مرکز آفریقا در برابر آبله میمون نیز یک راهکار محافظت‌کننده بود، اکنون جمعیت‌های واکسینه‌نشده بیشتر مستعد ابتلا به عفونت ویروس آبله میمون هستند.

طبق تحقیقات، بیماری آبله میمون، واکسن مخصوص خود را ندارد اما سازمان جهانی بهداشت می‌گوید که واکسن آبله تا ۸۵ درصد برای حفاظت در برابر آبله میمون کارآیی دارد. واکسیناسیون ممکن است از شما به گونه‌ای محافظت کند که در صورت ابتلا، درصد خفیف‌تری از بیماری را مبتلا شوید.

گفتنی است سازمان جهانی بهداشت به دنبال نگرانی‌ها و ابتلای بیش از ۱۰۰ نفر در اروپا، روز جمعه یک نشست اضطراری برای بررسی این موضوع برگزار کرد.همزمان با این جلسه، وزیر بهداشت انگلیس اعلام کرد که این کشور روند انبار کردن واکسن آبله را آغاز کرده است. بنابر گزارش‌ها، دولت انگلیس از روز پنج‌شنبه واکسیناسیون پرسنل خدمات درمانی را در برابر آبله آغاز کرده است.

آیا باید نگران بود؟

موارد آبله میمون در برخی موارد می‌تواند شدیدتر باشد و تعدادی مرگ و میر نیز در غرب آفریقا گزارش شده است. با این وجود، مقامات بهداشتی معتقدند که در آستانه شیوع جدی این بیماری قرار نداریم و خطرات برای عموم مردم بسیار کم است. در این شرایط، افزایش آگاهی از عوامل خطر و آموزش مردم در مورد اقداماتی که می‌توانند برای کاهش قرار گرفتن در معرض ویروس انجام دهند، استراتژی اصلی پیشگیری از آبله میمون است.