شهر کپنهاگ در سال ۱۱۶۰ تأسیس شد که در آن زمان دو عملکرد مهم برای کشور دانمارک داشت، اولاً به‌عنوان یک مرکز تجاری در حال ظهور بود و همچنین به عنوان یک قلعه برای محافظت از تجارت دریایی و کشتیرانی دانمارک عمل می‌کرد. اکنون بعد از گذشت بیش از ۸۶۰ سال، این شهر به عنوان یک مدل پیشرو برای پایداری شهری معرفی می‌شود و بسیاری از کارشناسان آن را سبزترین شهر جهان می‌دانند.

کپنهاگ یک برنامه متمرکز بر انطباق فضاهای عمومی، تقویت انرژی‌های تجدیدپذیر و توجیه حمل‌ونقل پاک‌تر دارد و مدیران شهری قصد دارند تا سال ۲۰۲۵ انتشار آلاینده‌های شهر را به‌طور کامل به صفر برسانند.

دانمارک سبزترین کشور جهان

سیاست‌های زیست‌محیطی دانمارک یک عنصر کلیدی در رسیدن به جایگاه امروزی و دریافت عنوان سبزترین کشور جهان است. تا سال ۱۹۷۳ دانمارک یک کشور صددرصد وابسته به سوخت‌های فسیلی بود، تا اینکه با وقوع بحران نفت و در جست‌وجوی یک فرصت اقتصادی در بخش انرژی، اولویت‌های خود را تغییر داد. سازمان مشارکت عمومی و خصوصی دانمارک (PPP)، دستاورد این تغییر رویکرد را افزایش صددرصدی تولید ناخالص داخلی کشور از سال ۱۹۸۰ اعلام می‌کند. این در حالی است که مصرف انرژی فقط ۶ درصد افزایش یافته و مصرف آب ۴۰ درصد کاهش یافته است.

این ارقام از این نظریه حمایت می‌کنند که رشد اقتصادی از طریق تجارت سبز و با کاهش مصرف انرژی امکان‌پذیر است. امروزه بیش از ۳۰ درصد انرژی مورد نیاز دانمارک از انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین می‌شود و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰ به ۵۰ درصد برسد و تا سال ۲۰۵۰ به استقلال انرژی دست یابد. بخش قابل‌توجهی از این پایداری انرژی از سوخت‌های زیستی و مدیریت زباله به دست می‌آید.

کپنهاگ سبزترین شهر جهان

این تعهد به پایداری، به دلایل اقتصادی به پویایی شهری کپنهاگ منتقل شده است و در حوزه‌های مشخصی که با هم مرتبط هستند ظهور پیدا کرده است، برای مثال به دوستدار دوچرخه بودن این شهر می‌توان اشاره کرد، کپنهاگ بیش از ۷۰۰ هزار دوچرخه دارد که معادل بیش از یک دوچرخه به ازای هر ماشین است. این شهر، مانند خود دانمارک، سرمایه‌گذاری انبوهی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر انجام داده است. انرژی بادی و خورشیدی رکن اصلی در کربن‌زدایی شهر هستند و استفاده از زیست‌توده نیز قابل‌توجه است. کپنهاگ شبکه پیچیده‌ای از سنسورها را برای بهبود کارایی ساختمان‌ها اجرا کرده است که نرخ مصرف انرژی و آب را به صورت پیوسته بررسی می‌کند تا ضایعات و انتشار دی‌اکسیدکربن را به حداقل برساند. یک‌چهارم شهر را فضای سبز تشکیل داده است و آئین‌نامه شهری نیز با معرفی طرح نوآورانه بام سبز در ساختمان‌های تازه‌ساز، ایجاد باغ‌های روی پشت‌بام را ترویج می‌کند که آلودگی را کاهش می‌دهد و از آب باران برای حفظ خود استفاده مناسبی می‌کنند.

دوچرخه، رایج‌ترین روش حمل‌ونقل

دلیل اینکه فروش خودروهای برقی در دانمارک و به‌ویژه کپنهاگ نسبت به کشورهای همسایه پایین‌تر است، حمایت نکردن از حمل‌ونقل الکتریکی به عنوان یک راه‌حل پایدار نیست، بلکه دلیل این است که اکثریت قریب به اتفاق شهروندان به جای خودرو از دوچرخه استفاده می‌کنند و تقریباً یک‌سوم کل سفرهای شهری با این روش حمل‌ونقل انجام می‌شود. چشم‌انداز دانمارک استفاده از دوچرخه در ۵۰ درصد سفرهای شهری تا سال ۲۰۵۰ است. برای رسیدن به این هدف، مسئولان بر پارامترهای خاصی تمرکز کرده‌اند که مهم‌ترین آنها ایجاد امنیت در مسیرهای دوچرخه‌سواری شهر است. بیش از ۷۶ درصد دوچرخه‌سواران در مسیر رفت‌وآمد به مدرسه و محل کار احساس امنیت دارند.

استقرار و تأمین مالی زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری یکی دیگر از حوزه‌های تمرکز مدیران است. بر اساس داده‌های به دست آمده از دولت‌ها و منتشرشده توسط کمیسیون اروپا، از سال ۲۰۰۴ بیش از دو میلیارد کرون دانمارک (حدود ۲۷۰ میلیون یورو) در طرح‌ها و زیرساخت‌های مرتبط با دوچرخه سرمایه‌گذاری شده است که یک‌چهارم آن از بخش دولتی تأمین می‌شود

استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر

هرچند استفاده انبوه از دوچرخه بر بهبود کیفیت هوا تأثیر دارد اما، حمل‌ونقل تنها عامل انتشار گازهای گلخانه‌ای نیست، بلکه تخمین زده می‌شود که ۶۶ درصد از انتشار دی‌اکسیدکربن در شهر به دلیل مصرف انرژی باشد. کپنهاگ برای ادامه روند کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و رسیدن به چشم‌انداز ملی انتشار، یک طرح اقلیمی را با تمرکز بر چهار رکن مصرف انرژی، تولید انرژی، جابه‌جایی و ابتکارات مدیریت شهری تهیه کرده است.

هدف اصلی این طرح، سرمایه‌گذاری در انرژی بادی و خورشیدی است. انتظار می‌رود نیروگاه HOFOR که تأمین‌کننده عمده انرژی شهر است، تا سال ۲۰۲۵ ظرفیت خود را به ۴۶۰ مگاوات افزایش دهد. همکاری بین تامین‌کنندگان آب و برق نیز تأثیر بسزایی در کاهش مصرف انرژی دارد. علاوه بر این موارد، تأسیسات تصفیه شهر را قادر ساخته است تا از زباله برای تولید انرژی پاک استفاده کند و به ایجاد زیست‌توده کمک کند.

نظارت و ابرداده‌ها

در امتداد بهینه‌سازی انرژی، کپنهاگ به دنبال استفاده از آخرین فناوری‌های تجزیه‌وتحلیل داده در مقیاس بزرگ است تا بتواند همه اقشار و مسئولان را در مورد مسائل مربوط به مصرف بهینه و تولید انرژی پاک با دلایل منطقی توجیه کند. در سال‌های اخیر، مراکز توسعه شهری و انرژی شهر با همکاری یکدیگر ابزار کارآمد و متمرکزی را به‌منظور پایش انرژی در شهر ایجاد کرده‌اند که هدف آن صرفه‌جویی ۲۵ درصدی در مصرف انرژی و آب در تمام ساختمان‌های عمومی است. بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده، این پروژه پتانسیل خود را در کاهش تولید دی‌اکسیدکربن، دی‌اکسیدگوگرد و اکسیدهای نیتروژن ثابت کرده است.

بازطراحی فضاهای عمومی و شهرسازی هوشمند

یکی از مشهودترین وظایفی که کپنهاگ در آن به برتری دست یافته است، در زمینه طراحی شهری است. این شهر از سال ۲۰۱۰، تمام ساختمان‌ها را ملزم می‌کند که از بام سبز استفاده کنند. این سقف‌ها نه تنها از جلوه‌های مصنوعی آهن و آجر در شهر جلوگیری می‌کنند، بلکه به جذب آلودگی ذرات معلق در هوا نیز کمک می‌کنند و با سیستم‌های آبگیر باران ۸۰ درصد از آب بارندگی‌های فراوان را جذب می‌کنند. کپنهاگ به معنای واقعی کلمه سبزترین شهر جهان است که معتقد است فضاهای عمومی باید با اولویت دادن به نیازهای مردم طراحی شوند. حدود یک‌چهارم مساحت شهری کپنهاگ از فضاهای سبز شامل پارک‌ها، دریاچه‌ها، ساحل‌ها و محیط‌های طبیعی تشکیل شده است و به ازای هر شهروند به‌طور متوسط ۴۲.۴ مترمربع فضای سبز در شهر وجود دارد.