کانسپت پروژه پاتوق مردانه | اینجا آقایان خود خود هستند! |
سلمانی های قدیم، پاتوق هایی محلی بوده اند با خدمات متنوعی از دندانپزشکی تا پیدا کردن مورد ازدواج. جایگاه رفقای چای و گپ و خبر. جایی که اصلاح موی سر، کم اهمیت ترین کار، بیشترین فعالیت رایج این فضا بوده است. کشف این ژنتیک رفتاری برای مجموعه ای چهارصد متری که به سبب بیست و چهارسال فعالیت مستمر و افزایش سرمایه اجتماعی، با انباشتی از تقاضای ارتباطی مواجه است، تعریف مجموعه را از آرایشگاه به یک کلاب ارتقاء داده است. مجموعه ای از خدمات زیبایی و مراقبت پوست در کنار بوتیک و گالری آکسسوار مردانه، کافه و فضای VIP در انطباق با یک تعریف جدید از این مجموعه، نتیجه گفتگوی معمار و کارفرما بود.
معمای طراحانه اما کشف همان ژنتیک در تصویر ذهنی از یک آرایشگاه بود. آئینه در کاربست های مختلف با تقاطع ها و بازنمایی های گوناگون از قاب های بزرگ و دیواره های یکپارچه تا نوارهای باریک منطبق با سنت آئینه کاری مشهد، اسانس اصلی فضا را رقم زده است. پیدا کردن استخوان بندی مناسبی که هم قاب آئینه را نمایندگی کند و هم یکتا بودن مجموعه را در کشور با ارجاع به مشهد بازنمایی کند، طاق هایی را تعریف می کند که ضمن تشخص بخشی نقطه ای که دغدغه اعضای منزلت جوی این کلاب است، به عنوان موتیفی تغییرپذیر در فضای معمولاً متکثر مجموعه، وحدتی خوانایی پذیر را ایجاد می کند.
انتخاب رنگی که در تباین با مفهوم معمول فضای آرایشی بر شان متمایز این فضا تاکید کند و همچنین صورت مساله بهداشت بصری محیط مو-آلود آرایشگاه را حل کند، طیفی از خاکستری روشن تا مشکی را نمایندگی می کند. تاکید بر نرینگی فضایی، استفاده حداکثری از یراق آلات فلزی حتی در حد پرده و آویز را باعث شده است.
سازماندهی کلی فضا، با توجه به نیاز به تنوع فضایی بالا و همچنین کنجکاوی برانگیزی مورد تقاضا باعث شده تا محورهای ارتباطی و ادراکی در تضارب با یکدیگر تعریف شده و هر نشیمنی زاویه دیدی جدید ازیک تالار مستطیل ساده ایجاد کند.
اجاره ای بودن فضا، مالک اصفهانی مجموعه را بر آن داشت تا عناصر دکوراتیو قابلیت جابجایی و انتقال به فضای دیگر را نیز داشته باشند. در شرایط تحریمی، ساخت تمام عناصر دکوراتیو حتی به مبلمان های مجموعه نیز سرایت کرد و می توان به تقریب تمام داشته های مجموعه را ایران ساخت مفروض داشت.
کانسپت و توضیحات به بیان معمار طرح – سفارش دهنده سال ۱۳۷۷ وارد حرفه آرایشگری شده است. از ابتدا تا کنون، ۸ سالن را تجربه کرده و کوله باری از تجربه برای دهه سوم فعالیت خود جمع نموده است. با توجه به محدودیت ها و تحلیل نیازهای کارفرما و مشتریان، تیم معماری پاسخی فراتر از یک سالن آرایشگاهی را پیشنهاد نمود. نیاز به وجود فضایی اختصاصی برای آقایان جهت ریلکس و ریکاوری خستگی ناشی از کار روزانه، پیشنهاد مطلوب ما برای ایجاد یک فضا با تمامی خدمات منحصر مردانه شد. طراحی یک کلوپ مختص آقایان نیاز به فضایی یکپارچه در نقطه ای از با کیفیت ترین محلات شهری بود؛ از این رو با هم فکری کارفرما یک سالن به مساحت ۴۰۰ مترمربع، در منطقه تجاری لوکس مشهد در طبقه چهارم از یک مجتمع نوساز تجاری اجاره شد.
در ابتدا یک بررسی دقیق از نیازهای مشتریان انجام شد و برخی از نکات دیگر را مستقیماً از پرسنل مجموعه دریافت کردیم. این بررسی ها نشان داد که راحتی نیروهای کار، در کنار راحتی مشتریان نیز حائز اهمیت است. سپس با تهیه جداول برنامه ریزی از نیازها و تحلیل و بررسی آن، به پاسخ های معمارانه در بخش های اقتصادی، عملکردی، خدماتی، بهره برداری و زیبایی رسیدیم. محدودیت مالی و نبود امنیت خاطر مبنی بر حضور بلند مدت در ساختمان جدید و عدم موافقت مالک مجتمع بر ایجاد تغییرات اساسی در فضا، پاسخ طراحی را به سمت تغییر حداقلی در ساختار فضا و طراحی دکورهای انعطاف پذیر با سیاست استفاده مجدد در فضاهای آینده جهت داد؛ طراحی و اجرا باید قابلت جابجایی راحت و آسیب حداقلی در زمان اسمبل کردن آینده را داشته باشد؛ از این رو با ترکیب چوب، فلز و شیشه ساختار کلی المان ها شکل گرفت. پیشنهاد برای حوزه هایی که مشمول هزینه قابل توجهی جهت تجهیز و بهره برداری می شد به سمت استفاده امانی و فروش درصدی مبلمان در فضا پیش رفت و بر این مبنا سناریوی طراحی تحت تاثیر مستقیم عناصر در دسترس قرار گرفت. بازیافت لوازم سالن های گذشته و استفاده مجدد در فضای جدید مثل آیینه های آرایشگاهی، سرشورها و ترالی های آرایشگران، فضای طراحی را تحت تاثیر قرار داد.
برنامه فیزیکی و سناریوی طراحی با توجه به محدودیت های عملکردی، خدماتی و تاکید بهره بردار به یکپارچه دیده شدن فضا، طراحی را به سمت ایجاد یک مفصل ارتباطی بین حوزه های عملکردی و خدماتی جهت. این پاسخ منجر به ایجاد یک کیفیت فضایی ویژه و منحصر بفرد تحت عنوان مسیر نمایش لباس آقایان بصورت ایونت محور گردید و نیاز کارفرما مبنی بر دید مستقیم در بدو ورود به منظر شهری، دسترسی راحت و سلسله مراتبی مراجعه کننده به خدمات های موجود در مجموعه را برطرف کرد.
مشتری در زمان انتظار بر روی یک مبلمان راحت جلوی یک صفحه نمایش ۸۰ اینچی نشسته و یا با سایر مراجعه کنندگان به بازی می پردازد و یا با سفارش نوشیدنی مورد علاقه به تماشای برنامه های تلویزیون یا گفتگو می پردازد. همچین می تواند با گرفتن سفارش از بار کافی شاپ در اتاق سیگار از منظر بیرونی شهر لذت ببرد. فضای انتظار در نقطه عطف پروژه طراحی شده که قابلیت آن را دارد که دید و تسلط به تمامی نقاط مجموعه را از درون آیینه های اطراف خود داشته باشد. این روند تلاشی بوده برای ایجاد حس تعلق به مکان با هدف مراجعه مجدد و به اشتراک گذاشتن این حس با دیگران.
یکی از اهداف اصلی، منطقه بندی هوشمند فضا بود و به گونه ای برنامه ریزی و طراحی شد که هم مشتریان و هم کارمندان در یک فضا احساس راحتی کنند و در عین حال خدمات با بهترین کیفیت و سهولت ارائه شود. از این رو پلان در شش بخش عملکردی و خدماتی طراحی و اجرا شد.
o اول: پذیرش در دو حوزه اختصاصی داماد در بدو ورود و فضای انتظار در نزدیکترین محل به مفصل ارتباطی فضا قرار گرفت.
o دوم: فروش اختصاصی لباس آقایان در مجاورت فضای انتظار و مشاوره و فروش محصولات بهداشتی آقایان در مجاورت فضای انتظار و سالن اصلی آرایشگاه قرارگرفت.
o سوم: سالن عمومی و اصلی آرایشگاه درمجاورت فضای فروش و در مقابل فضای خدماتی شستشو و خدمات مانیکور و پدیکور قرار گرفت.
o چهارم: گریم و پیرایش داماد در شاه نشین فضا و مجاورت منظر شهری با ورودی اختصاصی سالن قرارگرفت.
o پنجم: ماساژ و پاک سازی در بخش مجزا در ضلع جنوبی سالن به دلیل نیاز به آرامش و آسایش در این محل قرار گرفت.
o ششم: فضای اداری و مدیریت در بدو ورود و مجاور فضای پذیرش قرار گرفت.
انتخاب فرم آشنا در ذهن مخاطب، گسترش و تکرار طاق بود که در ابعاد و ساختار مختلف انسجام فرمی و ترکیب بندی فضا را شکل داده است. فرم های شاخص و المان های تاثیر گذار در فضا با تمرکز بر تناسبات طلایی در ترکیب بندی آن، زوایای دید مخاطب را در تمامی نقاط بدون مزاحمت شکل داده است. آیینه کاری در فضا جهت ارتباط بصری بین عناصر مختلف و ایجاد ارتباط محیط با یکدیگر و استفاده آگاهانه از اعداد پایه معماری سنتی ایران (۳-۵-۷) در فضا انجام شد. از رنگ طوسی برای از بین بردن سایه طبیعی، نشان دادن چهره و پوشش و دیده نشدن مو ریزه های فضا استفاده شد. خدمات آرایش و پیرایش همزمان به ۲۱ نفر در سالن امکان پزیر می باشد. طراحی نورهای فضا به نحوی است که سایه بر روی مشتری در حال اصلاح سر نیفتد تا خطای کار آرایشگر به حداقل ممکن برسد. تفکیک فضا با تغییر مصالح در کف و تغییر رنگ در سقف انجام شد و فضای سبز در بخش های مختلف سالن تعبیه گردید.
المان های شاخص فضا:
۲۴ قاب در ورودی به نشانه ۲۴ سال فعالیت و ۸ آیینه با الهام از ۸ فضای قبلی کار و یک تک قاب بزرگ در فضای انتظار به نشانه ورود به دور جدید از حرفه کاری خود تعبیه گردید.
استفاده از پرده دست بافت از مفتول گالوانیزه فلزی نرم، استعاره از زره جنگی مردان شرقی و تور لباس عروس و همچنین موهای بلند آقایان در گذشته.
المان شاخص ساباط در ورودی بخش ویژه مجموعه با آیینه کار خشت چین در ابعاد ۳ سانتی متر و طول ۲۱۰ سانتی متر با استعاره از دالان های قدیم معماری گذشته.
۷ طاق قوسی ماز گونه جداکننده فضای سالن آرایشگاه از فضای شاخص و شاه نشین با استعاره از پنج دری های شاه نشین معماری گذشته و طراحی فضاهای نیمه شفاف در معماری ایرانی.
تاج طاق معلق در مسیر ارتباطی فضاهای خدماتی با استعاره از گذار معماری گذشته و پیشرو و آینده.
شیشه های جداره انتظار برای انعکاس فضای تجاری در نشیمن استعاره از انعکاس و گسترش دید مخاطب.
مشخصات پروژه:
• طراح: دفتر معماری محمدتقی باقری و همکاران – ABMT Office
• معمار اصلی: محمد تقی باقری
• همکاران پروژه: ساره پورقربان، حسین علیزاده، محسن مولایی، محسن اکبرزاده، زهرا شمس آبادی، سمانه علیپور، محمد پزشکیان، محمدجواد موحد
• طراحی و معماری داخلی: محمد تقی باقری
• مجری: ABMT Build (گروه نظارت و ساخت ABMT)
• کارفرمایان: محمود عبدالهی- آرین محسنی
• مبلمان: ژوگلان
• رده: عمومی
• زیربنا: ۴۰۰ متر مربع
• محل پروژه: مشهد، مجتمع تجاری نیک فرجام
• سال: ۱۴۰۱
• جایزه:
برنده جایزه در مسابقه: ۲۰۲۳ Loop Design Award | عکاسی داخلی
• تصاویر: استودیو نیمکت – فرزاد باقرزاده