با گسترش فزاینده شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرنشینان و مشکلات ناشی از آن، فراهم آوردن امکاناتی برای رفاه حال شهروندان، بیش از پیش ضروری است. امروزه اهمیت و نقش مبلمان شهری در خدمات رسانی و زیباسازی شهری بر هیچ‌کس پوشیده نیست و این ابزار از اجزای ضروری و جدایی‌ناپذیر شهرها محسوب می‌شود.

در فضای میان ساختمان‌ها و بناها، عناصر مکملی نیاز است تا زندگی شهری را سامان بخشد، تجهیزاتی که همچون اثاثیه یک خانه، امکان زندگی در فضای محصور میان سنگ، بتن و شیشه را فراهم آورد. این اجزا جریان حرکت، سکون، تفریح و تحرک و فعالیت را در شهر تنظیم می‌کند و به آن روح می‌بخشد.

فضاسازی، محوطه‌سازی، کف‌سازی، پیاده‌راه‌سازی، نقاشی دیواری، مرمت، نورپردازی، پاک‌سازی جداره‌های شهری و نماسازی، احیای بافت‌های باارزش تاریخی، فرهنگی، معماری و کاربردهای شهری و آرام‌سازی از یک‌سو و نصب ملزومات و اثاثیه شهری در سطح شهر از ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی گرفته تا نیمکت‌های داخل پارک‌ها و در سطح پیاده‌راه‌ها، سرویس‌های بهداشتی، تابلوها و بیلبوردهای تبلیغاتی، مخازن زباله و پل‌های عابرپیاده از سوی دیگر مفهوم وسیعی از مبلمان شهری را در بر می‌گیرد.

مقوله مبلمان شهری و نقش آن در شهر از هر منظر درخور اهمیت و قابل بررسی است و به عبارتی می‌توان گفت نقش آن را از زوایای مختلفی می‌توان مورد کنکاش قرار داد، زیرا نه‌تنها یک رویکرد زیباسازی است، بلکه در کنار آن کیفیت در محیط شهری و رضایتمندی شهروندان نیز ارتقا داده می‌شود.

مبلمان شهری و توجه به کیفیت محیطی در شهرهای امروز به‌عنوان عنصری تحول‌آفرین و درآمدزا که می‌تواند چهره شهر را نیز به‌عنوان یک نماد داخلی و بین‌المللی به همه معرفی کند، شناخته می‌شود و مورد توجه برنامه‌ریزان و صاحب‌نظران حوزه زیباسازی شهری قرار می‌گیرد؛ در شهر اصفهان نیز توجه به هویت تاریخی‌فرهنگی شهر از سیاست‌های شهرداری اصفهان در حوزه طراحی مبلمان شهری بوده است.

استفاده از ایده افراد خلاق برای طراحی مبلمان شهری اصفهان

علیرضا سهرابی، معاون فنی و اجرایی سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه نورپردازی‌های سطح شهر، محوطه‌های بازی و مبلمان شهری از وظایف معاونت فنی و اجرایی این سازمان است، اظهار می‌کند: مبلمان شهری شامل نیمکت‌ها، سطل زباله‌ها و تابلوهای نشانه المان است که در حوزه مبلمان طراحی، نمونه‌سازی و ساخته می‌شود.

وی اضافه می‌کند: در اصفهان انواع مبلمان فضای تاریخی، پشتی‌دار، بدون پشتی و مبلمان معابر کم‌عرض وجود دارد و با توجه به اقلیم، شرایط فرهنگی و مصوباتی که در کمیته فنی صورت می‌گیرد، از مواد اولیه ویژه‌ای برای این مبلمان شهری استفاده می‌شود.

معاون فنی و اجرایی سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان با بیان اینکه تعدادی از مبلمان شهری اصفهان، مبلمان‌مصوب است و بر اساس نیازهای مختلف پارک‌ها در بودجه مستمر مناطق قرار می‌گیرد، تصریح می‌کند: تعدادی مبلمان جدید وجود دارد که مختص معابر خاص از جمله مبلمان ویژه میدان امام (ره)، چهارباغ خواجو و چهارباغ عباسی است که توسط طراحان مستقر در سازمان زیباسازی طراحی و توسط کمیته فنی سازمان مصوب می‌شود.

سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان اقدامات جدیدی را برای بازی کودکان انجام می‌دهد و با توجه به شرایط و استانداردهای مورد نیاز از طرح‌های خلاقانه شهروندان استقبال می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: برخی شهروندان بر اساس ذوق و رشته هنری طرح‌هایی را به سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان ارائه می‌دهند و سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان با توجه به شرایط و استانداردهای مورد نیاز از این طرح‌ها استقبال می‌کند.

سهرابی می‌گوید: اقلیم، تعمیرات، نگه‌داری، مبلمان شهری و اینکه مبلمان شهری سال‌ها در شهر مورد استفاده شهروندان قرار گیرد، برای سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه در پارک‌ها بازی‌های تعاملی وجود ندارد، از این‌رو سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان اقدامات جدیدی را برای بازی کودکان انجام می‌دهد، اضافه می‌کند: سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان در رابطه با موضوع بازی کودکان در پارک‌ها متمرکز است؛ در این راستا اگر شهروندی در خصوص بازی کودکان ایده‌ای داشته باشد، سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان با آغوش باز از این طرح استقبال می‌کند.

ارتقای کمی و کیفی مبلمان شهری اصفهان محسوس است

جواد فروغی، کارشناس مبلمان شهری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: هر شهری برای رفاه ساکنان خود نیاز به المان‌ها و تجهیزات دارد؛ بخشی از این تجهیزات که شامل مبلمان شهری است، علاوه بر افزایش امکانات رفاهی در سطح شهر، موجب زیبایی محیط پیرامون نیز می‌شود.

وی اضافه می‌کند: به‌طور کلی مبلمان شهری مجموعه‌ای از اشیا، تجهیزات و المان‌هایی است که در فضاهای عمومی شهر برای استفاده عمومی و رفاه حال شهروندان نصب می‌شود.

کارشناس مبلمان شهری با بیان اینکه مبلمان شهری با در نظر گرفتن فرهنگ و هویت شهروندان در هر منطقه طراحی می‌شود، تاکید می‌کند: مبلمان شهری در بالا بردن سطح زندگی شهروندان نقش بسزایی دارد؛ به‌طور مثال وجود سطل‌های زباله در پیاده‌روها موجب می‌شود شاهد زباله کمتری روی سطح زمین باشیم.

وی ادامه می‌دهد: وجود نیمکت و وسایل تفریحی ورزشی در پارک‌ها موجب می‌شود تا افراد سالمند و کودکان به سمت این محیط‌ها جذب شوند و این محیط‌ها از نظر روحی و جسمی تأثیر زیادی در سلامت شهروندان دارد.

در شهر اصفهان اقدامات زیادی از جمله ساخت مبلمان‌های ویژه معابر، مادی‌ها و انهار، مکان‌های تاریخی (مبلمان چهارباغ عباسی)، ویژه سالمندان و پارک ویژه کودکان صورت گرفته است.

فروغی می‌گوید: مبلمان شهری انواع مختلفی از نیمکت، سطل زباله‌، مجموعه‌های بازی کودکان (تاب و سرسره)، موانع پیاده‌رو، گیت‌های ورودی معابر و انواع کیوسک از جمله کیوسک‌های مطبوعاتی، انواع تابلوها دارد.

وی با بیان اینکه در خصوص ارتقای کمی و کیفی مبلمان شهری اصفهان اقدامات زیادی صورت گرفته است، اضافه می‌کند: دلایل توسعه مبلمان شهری اصفهان عواملی از جمله توسعه فضاهای شهری، ایجاد فضای رقابتی بین شهرها و شهرداری‌ها، درخواست‌های مردمی، افزایش تقاضا، وجود مواد اولیه جدید، همچنین روش‌های تولید جدید موجب شده است تنوع زیادی در طراحی مبلمان شهری اصفهان داشته باشیم.

کارشناس مبلمان شهری می‌گوید: در شهر اصفهان اقدامات زیادی از جمله ساخت مبلمان‌های ویژه معابر، مادی‌ها و انهار، مکان‌های تاریخی (مبلمان چهارباغ عباسی)، ویژه سالمندان و پارک ویژه کودکان صورت گرفته است.

وی ادامه می‌دهد: طراحی و ساخت پارک‌های موضوعی از جمله پارک آتش‌نشان، موسیقی، حروف الفبا و ماسه‌ای، خریداری و نصب مجموعه بازی پلی‌اتیلن و الاکلنگ، تجهیز محوطه بازی کودکان و تجهیز کردن محوطه‌های پارکی از دیگر اقدامات خوبی است که توسط سازمان زیباسازی شهرداری اصفهان انجام شده است.

مبلمان شهری قرار است گروه‌های مختلف جامعه را به یکدیگر نزدیک‌تر و فضایی را برای زندگی و تجربیات مشترک به‌وجود آورد؛ از این‌رو می‌توان نتیجه گرفت که آشفتگی بصری و نبود نظم و فضای یکپارچه دلنشین در شهرها، نتیجه برنامه‌ریزی ضعیف و طراحی نادرست مبلمان شهری است.