باغ رزی عنوانی است که عموم مردم شیراز برای باغی به پلاک ۶۱ واقع در خیابان میرزای شیرازی، کوچه کدیور به کار می برند.

طبق اسناد موجود از سال ۹۴ درختان موجود در این پهنه سبز وسیع که ۲.۴ هکتار وسعت دارد رو به کاهش نهاده و در روندی تدریجی از تراکم آنها کاسته شده است.

موضوعی که سبب شد سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری شیراز سال ۹۴ با تنظیم شکایتی نسبت به قطع بدون مجوز درختان در پلاک ثبتی ۶۱ اقامه دعوی نماید اما به دلیل فقدان ادله کافی مبنی بر قطع و خشکاندن عامدانه درختان، بی نتیجه باقی ماند و حتی اعتراض به حکم صادره نیز راه به جایی نبرد، ولی کچلی و کاهش تراکم درختان باغ کاملا محسوس بود و همه می دیدند که از یک باغ سرزنده و انبوه تعداد اندکی درخت باقی مانده است.

با فرسایش زمانی کم کم همه به تراکم اندک و سبزی کم رنگ باغ در نقشه عادت کردند و همین امر پس از ۸ سال دستاویزی برای تلاش جهت تغییر کاربری این ملک شد.

باغ رزی با کد نوسازی ۶۹۴۱۸۱ از جمله باغات وقفی شیراز است که در تملک سازمان و اوقاف و امور خیریه قرار دارد و با عاملیت این دستگاه روند تقاضای تغییر کاربری آن از باغی به مسکونی کلید خورد.

نقطه آغازین یک فرایند تغییر کاربری ارسال  درخواست به شهرداری منطقه و سپس ارجاع آن به معاون شهرسازی و معماری شهرداری است. وظیفه این دستگاهها  بررسی و سنجش تقاضاست که در صورت تشخیص تخلف و یا تعارض داشتن با منافع عام جامعه، مورد مخالفت قرار گیرد.

اتفاقی که در خصوص باغ رزی رخ نداد و این نهادها هیچ گونه تخلف و نفی منافع عمومی در تغییر کاربری باغ رزی ندیدند.

در حالی که این پهنه سبز در طرح تفصیلی قصردشت قرار دارد  و به گفته مدیرکل دفتر فنی استانداری فارس تفاوت باغات واقع در طرح تفصیلی با باغاتی که درطرح ویژه قصردشت قراردارند این است که قانون امور اراضی شامل حال آنها نمی شود اما ماهیت غیرقانونی بودن تغییر کاربری باغات دایر در هر دو گروه این باغات فرقی نمی کند.

تغییر کاربری باغاتی که در طرح تفصیلی قرار دارند مجاز نیست و تنها تفاوتی که با باغات طرح ویژه دارند این است که طرح ویژه سخت گیرانه تر است. در طرح ویژه علاوه بر شهرداری، امور اراضی هم می تواند وارد شود ولی در طرح تفصیلی تنها شهرداری امکان ورود دارد.

جمشیدی تصریح کرد: باغات طرح تفصیلی مشمول قانون حفظ و گسترش فضای سبز شهری می شوند و وظیفه ذاتی شهرداری جلوگیری از تغییر کاربری آنهاست. تنها ماده ۱۴ قانون زمین شهری ممکن است در حفظ باغات محدوده شهر چالش ایجاد می کند که آن هم با تغییر کاربری مخالفت کرده و بر حفظ کاربری باغی صراحت دارد.

با این وجود روند تغییر کاربری بدون هیچ گونه مخالفت  مسیر خود را تا میز کمیسیون ماده پنج استان فارس طی کرد.

باغ رزی با نسبت ۳۵ به ۶۵ به کمیسیون ماده پنج ارسال شد

محمود صفایی، عضو کنونی شورای اسلامی شهر شیراز، ناظر شورا در سازمان باغات و معاون سابق شهرسازی و معماری شهرداری شیراز در پاسخ به خبرگزاری فارس که در خصوص چرایی عدم مخالفت با تغییر کاربری باغ رزی با بیان اینکه باغ رزی در طرح تفصیلی قرار دارد و ضوابط خاص خود را داراست، گفت: شهرداری برای املاکی که در سنوات گذشته از حالت باغ خارج شده باشد توافق تنظیم می کند که بر اساس ماده ۱۴ قانون زمین شهری است. بعضی موارد توافق می‌شود درصدی از ملک برای فضاهای خدماتی و عمومی در اختیار شهرداری قرار بگیرد و  درصدی هم سهم مالک شود. تعدادی از باغات هم بسته به مساحت کاملا تغییر کاربری می دهند. مثلاً گفته می‌شود مبلغی را برای تغییر کاربری به شهرداری بپردازید، سپس به کمیسیون ماده ۵ ارسال می‌شود که موافقت یا عدم موافقت در حیطه اختیارات کمیسیون است.

وی افزود: یک سری از باغات هم هستند که بر اثر خیابان کشی ها و ساخت و ساز ها، خشک شدن قنوات، مسیرها و راه آب و برق بسته شده است و ما قبلاً در این باره با استانداری و شهرداری صحبت کردیم.

وی در خصوص باغ کوچه کدیور گفت: در حال استخراج عکس های هوایی، برای انتشار عمومی هستیم، اما حداقل از ده دوازده سال پیش این باغ به همین شکل بوده که ضلع شرقی آن به صورت زمین بوده و فاقد درخت بوده است.

صفایی تاکید کرد: آنچه ما فرستادیم به کمیسیون ماده ۵ این بود که این ملک با توجه به اینکه بخش زیادی از آن خشک شده، حدودا ۳۵ درصد به ساختمان تغییر کاربری پیدا کند و ۶۵ درصد آن را مالک ملزم به درختکاری شود و بابت همین ۳۵ درصد هم مبلغ قابل توجهی بابت تغییر کاربری بپردازد.

به گفته وی این موضوع در کمیته فنی هم بحث شد و با نظر شهرداری موافقت شد.

معاون سابق شهرسازی شهرداری شیراز گفت: ما نظرمان این بود که با توجه به اینکه در کوچه‌های فرعی قرار دارد، درآمد آن صرفاً هزینه خرید یک باغ شود. در شورای ششم هم مصوب شده که کل درآمدهای تغییر کاربری واقعات باید صرف خرید باغ شود. در واقع اگر اینجا هم تغییر کاربری پیدا می‌کرد باید با درآمد آن یک باغ خریداری می‌شد.

عضو شورای اسلامی شیراز ادامه داد: کمیسیون ماده ۵ رد نکرد گفت با مالک به تفاهم برسید که درصدی به شهرداری برای تبدیل شدن به پارک و فضای سبز تعلق بگیرد. حتی به نماینده آموزش و پرورش نیز که حضور داشت، گفته شد اگر مالک موافقت کند بخشی از این مکان به مدرسه تبدیل شود و مابقی فضای سبز عمومی شود و  درصد مشخصی هم برای تغییر کاربری به مالک سهم مالک شود.

بنا به گفته صفایی، در جلسه کمیسیون برای هر مورد تغییر کاربری عکس‌های هوایی حداقل ۱۰ سال قبل بررسی می‌شود.

ناظر شورا در ستاد باغات شهرداری شیراز گفت: قانون منعی نگذاشته و اختیار با کمیسیون ماده پنج است، در مورد باغ حساسیت زیاد است و همه باید سختگیرانه برخورد کنند. شخص استاندار بسیار سختگیرانه برخورد می کنند و به راحتی رضایت نمی دهند و اصلا راجع به هیچ شخص و موردی کوتاه نمی آیند.

ناظر شورا در ستاد باغات شهرداری شیراز گفت: قانون منعی نگذاشته و اختیار با کمیسیون ماده پنج است، در مورد باغ حساسیت زیاد است و همه باید سختگیرانه برخورد کنند. شخص استاندار بسیار سختگیرانه برخورد می کنند و به راحتی رضایت نمی دهند و اصلا راجع به هیچ شخص و موردی کوتاه نمی آیند.

راه و شهرسازی: رأی منفی دادیم

محمود رضا طالبان، مدیر کل راه و شهرسازی فارس در پاسخ به این پرسش که چرا این تقاضا تا میز کمیسیون ماده پنج پیش رفت و در مسیر مخالفتی با آن نشد، به خبرگزاری فارس گفت: دبیرخانه کمیسیون ماده پنج در اداره کل راه و شهرسازی قرار دارد. این اداره‌کل به تنهایی اجازه ندارد درخواستی را رد یا تایید کند. ما وظیفه داریم همه درخواست‌ها را در کمیته فنی و بعد کمیسیون ماده پنج مطرح می کنیم.

وی افزود: ما قابلیت رد کردن نداریم، اما در کمیسیون ماده پنج یک رای داریم. که در خصوص باغ کوچه کدیور هم ما رأی مخالف دادیم و به همین دلیل تغییر کاربری رد شد. ما دبیر یک جلسه هستیم و وظیفه ما گرفتن استعلامات و بردن در کمیسیون است. یک رأی داریم و اساسا در باغات موضوع تغییر کاربری باغات از سمت ما مردود است.

طالبان تأکید کرد: حالا این مورد رسانه ای شده، تغییر کاربری هایی نه فقط از شیراز که شهرستان ها می آید و ما رأی مخالف می‌دهیم و شاید به تعداد انگشتان دست است که موضوعات باغات مطرح میشود و آن هم عمدتا رد می‌شود.

درهای کمیسیون ماده پنج و کمیسیون زیربنایی را بر مردم باز کنید

روند تغییر کاربری باغ رزی به شکل موقت از دستور کار کمیسیون ماده پنج خارج شده است، اما این خطر همچنان بر این باغ سایه انداخته است. علاوه بر این اسناد و مدارک موجود در نزد خبرگزاری فارس از ارسال تفاضای تغییر کاربری پلاک دیگری به کمیسیون ماده پنج حکایت دارد و به نظر می رسد این روند با توجیهات مختلف همچنان ادامه دارد و از مبدأ تا میز کمیسیون ماده پنج هیچ مخالفتی با آن نمی شود.

متاسفانه هیچ گونه اطلاع رسانی از ارسال تغییر کاربری باغات به کمیسیون ماده پنج وجود ندارد و همه امور در فضایی رازآلود و به دور از آگاهی عمومی پیش می‌رود.

این موضوع در خصوص کمیته زیربنایی که در خصوص باغات طرح ویژه تصمیم گیری می کند نیز صدق می کند. سوال اساسی این است مدیران در ستاد آبادگری باغات، کمیسیون ماده پنج و کمیته زیربنایی قصد پنهان کردن چه چیزی از مردم  دارند که پشت درهای بسته تصمیم گیری می کنند و از درز اطلاعات به بیرون نگران می شوند؟

شفافیت به ویژه در موضوع باغات و آگاهی عمومی حق مردم است.