اگرچه با توجه به تعاریف موجود، مفهوم ساختمان سبز به ساختمان پایدار، بسیار نزدیک است، در ساختمان سبز و انرژی صفر، تاکید بیشتر بر محیط زیست و مصرف انرژی است، در حالی که در ساختمان پایدار به‌جز ملاحظات زیست‌محیطی و مصرف انرژی، اصل طراحی ساختمان برای انسان را نیز باید در نظر گرفت.

در این حالت، چنانچه نیازهای انسان‌ها به‌عنوان عنصر شکل‌دهنده و تداوم‌بخش این اکوسیستم لحاظ نشود، حتی با وجود معیارهایی از جمله کاهش مصرف انرژی و مسائل زیست‌محیطی، ساختمان پایدار، بدون استفاده خواهد ماند و مفهوم خود را از دست خواهد داد.

اینکه خانه‌هایمان را چگونه طراحی و مصالح آن را انتخاب کنیم، از مهم‌ترین مسائلی است که آینده ساخت ساختمان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

معماری سبز در چند سال اخیر موفقیت‌های قابل ملاحظه‌ای داشته است؛ این موفقیت‌ها شامل اشاعه تکنیک‌های ساختاری جدید و فروش مصالح متناسب با تفکر معماری سبز است.

در نگاه واقع‌بینانه، هر چند پیشروی به سوی احداث ساختمان پایدار و مبتنی بر اکوتک (بوم‌شناسی با استفاده از فناوری‌های نوین) همراه با مصرف بهینه انرژی و شرایط اقلیمی، یک ضرورت است، اما برای کشورهای در حال توسعه همچون ایران که با وجود مصرف بالای انرژی نسبت به متوسط جهانی، هنوز الگوهای رایج و سنتی ساخت‌وساز در آن، غالب است، این امر در کوتاه‌مدت، چندان مقدور نیست که دلیل اصلی آن، ضعف‌های موجود در زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، در حوزه ساخت‌وساز از منظر فرهنگی، اجرا و نظارت است.

لزوم افزایش آگاهی عمومی درباره مزایای احداث ساختمان‌های سبز

مهم‌ترین عوامل برای افزایش تعداد ساختمان‌های سبز یا حداقل دارای برخی رویکردهای سبز در کشور چه مواردی است؟

رهبر: مهم‌ترین عوامل توسعه ساختمان‌های سبز در کشور شامل آموزش و آگاهی‌رسانی، تدوین و اجرای قوانین و مقررات مرتبط و حمایت‌ها و مشوق‌های دولتی است که در بخش آموزش و آگاهی‌رسانی لازم است جدیدترین رویکردها و تکنولوژی ساختمان‌های سبز در سطوح مختلف در دستور کار قرار گیرد.

همچنین دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی باید در برنامه‌های آموزشی خود، بخش‌هایی را به آموزش مفاهیم ساختمان‌های سبز اختصاص دهند و سازمان‌های حرفه‌ای مرتبط با صنعت ساختمان، همچون نظام مهندسی، باید دوره‌های آموزشی و بازآموزی برای مهندسان و متخصصان ساختمان برگزار کنند.

رسانه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد نیز می‌توانند نقش مهمی در افزایش آگاهی عمومی در مورد ساختمان‌های سبز ایفا کنند. تدوین و اجرای قوانین و مقررات، می‌تواند به تسهیل و ترویج توسعه ساختمان‌های سبز کمک کند که این قوانین باید شامل الزاماتی در مورد طراحی، ساخت و بهره‌برداری از ساختمان‌ها باشد.

در حال حاضر تلاش‌های خوبی در این زمینه در کشور انجام شده است و امیدواریم این تلاش‌ها همگام با آموزش‌های لازم باشد تا اثربخشی بیشتری در آینده ایفا کند.

در نظر گرفتن مشوق‌ها برای احداث این ساختمان‌ها چقدر تأثیرگذار است؟

رهبر: حمایت‌های دولتی، همچون مشوق‌های مالی و غیرمالی می‌تواند به توسعه ساختمان‌های سبز کمک کند که بعضی از این حمایت‌ها می‌تواند در بخش معافیت مالیاتی، وام‌های کم‌بهره و کمک‌های مالی ساخت و تجهیز ساختمان‌های سبز انجام شود.

در ایران، بعضی چالش‌های موجود در زمینه آثار منفی زیست‌محیطی ساختمان‌ها وجود دارد که لازم است توجه ویژه‌ای به آن‌ها شود.

بازیافت متریال و نخاله‌های ساختمانی در ایران، به‌طور کامل انجام نمی‌شود که این امر آثار مخرب زیست‌محیطی زیادی در صنعت ساختمان به‌دنبال دارد

عمر مفید ساختمان‌ها در ایران، در مقایسه با بسیاری از کشورهای صنعتی و پیشرفته، پایین‌تر است که این امر موجب تخریب زودتر از موعد ساختمان‌ها می‌شود.

همچنین بازیافت متریال و نخاله‌های ساختمانی در ایران، به‌طور کامل انجام نمی‌شود که این امر آثار مخرب زیست‌محیطی زیادی در صنعت ساختمان به‌دنبال دارد؛ امیدواریم با آموزش و آگاهی‌رسانی، تدوین و اجرای قوانین و مقررات مناسب، و حمایت‌های دولتی، در مسیر توسعه ساختمان‌های سبز و تکنولوژی‌های سبز صنعت ساختمان، گام برداریم.

ساختمان‌های سبز چه تفاوتی با ساختمان‌های پایدار دارد؟

رهبر: در حوزه پایداری سه ستون و پایه اساسی باید مطالعه شود؛ پایداری زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی که این سه بعد در زمینه پایداری با هم ترکیب می‌شوند. با وجود اینکه در ساختمان‌های سبز به عوامل زیست‌محیطی بیشتر پرداخته می‌شود، اما در ساختمان‌های پایدار نگاه کلان‌تری وجود دارد؛ یعنی علاوه بر مسائل زیست‌محیطی به پایداری اقتصادی و اجتماعی نیز پرداخته می‌شود.

تعداد متخصصان صنعت ساختمان مسلط به مسائل فنی ساختمان‌های سبز اندک است

آیا کاربرد هوش مصنوعی در ساختمان‌های سبز و پایدار به یک میزان است؟

رهبر: هوش مصنوعی می‌تواند در تمام مراحل طراحی، ساخت، بهره‌برداری و نگهداری ساختمان‌های سبز و پایدار کاربرد داشته باشد، اما چالش‌هایی در راستای استفاده از هوش مصنوعی در این ساختمان‌ها وجود دارد.

در حال حاضر تعداد متخصصان صنعت ساختمان که هم به مسائل فنی ساختمان‌های سبز و پایدار مسلط باشند و هم مهارت استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌های هوش مصنوعی را داشته باشند، اندک است و نیاز است در این زمینه آموزش‌های بیشتری در محیط‌های آکادمیک انجام شود.

الزامات اولیه مدل‌های هوش مصنوعی که دسترسی به کلان‌داده صنعت ساختمان کشور است، می‌تواند در بسیاری از موارد به‌عنوان یک مانع تحقیقاتی محسوب شود.