موزه هنرهای معاصر و مرکز فرهنگی آرگو

اولین موزه مستقل هنر معاصر تهران در یک کارخانه آبجوسازی با بیش از ۱۰۰ سال قدمت قرار دارد که برای چندین دهه متروکه بود. هدف معمار ایرانی اتریشی ایجاد گفت‌ و گو بین گذشته و حال با قرار دادن فونداسیون و سازه فلزی جدید برای حمایت از کف و سقف‌های بتنی شناور، مستقل از دیوارهای خارجی اصلی بود؛ بنابراین طراحی، ارتفاع سخاوتمندانه سقف (تا ۱۲ متر) برای گالری‌های تحت کنترل آب و هوا را فراهم کرد. همه درج‌های جدید منحنی هستند و از مواد متمایز استفاده می‌کنند تا آنها را از بافت تاریخی آجری متمایز کند: پلکان بزرگ بتنی سفید، آسانسور فلزی، میله برنجی، لایه هایی از روکش بتنی با رنگ های مختلف برای برج محل سکونت هنرمندان. آجرکاری های بازسازی شده، با اشاره ای عمیق، فرورفته نشان داده می شود. پژواک سقف های محلی همسایه به شکل پنج ساختار سقف شیبدار خط دار (جدید) به عنوان نورگیرهای فیلتر کننده و عایق عمیق عمل می کنند؛ و نشان می دهند که ساختمان دوباره زنده شده است.

موزه هنرهای معاصر و مرکز فرهنگی آرگو

موزه کارخانه آرگو در دهه های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ از کارخانه های فعال تولید نوشیدنی و از اولین کارخانه های صنعتی در ایران است. کارخانه آرگو به عنوان موزه هنرهای معاصر و مرکز فرهنگی، در کارخانه ی تولید نوشیدنی سابق در مرکز شهر تهران، یکی از فضاهای بنیاد پژمان محسوب می شود. این کارخانه با معماری ویژه در مرکز شهر، تقریبا ساختمانی مخروبه محسوب می شد و به مدت چهل سال متروکه ماند. دفتر معماری احمدرضا شریکر- شمال (ASA North) آن را بازسازی و تبدیل به مرکز هنرهای معاصر کرده است. آرگو به شش فضای گالری مجزا و مجموعه دائمی، کتابخانه، محل اقامت هنرمندان، فضاهای رویداد، آپارتمان استودیوی خصوصی، فروشگاه هنری، سکوی تماشای VIP، دفاتر و یک بار غیر الکلی که آبجوهای آرگو را دوباره تولید کرده است، مجهز شده است.

طراحی از اجرای فونداسیون جدید، در حالی که دیوارهای باربر آجری نمایان را حفظ می کرد، آغاز شد. پنج سازه بتنی شیبدار برای سقف، که به زبان بومی تاریخی پشت بام های همسایه شکل گرفته است، ۵۰ سانتی متر بالاتر از دیوارهای موجود قرار دارند و «کلاه های» معماری را برای گالری های کنترل شده آب و هوا در سطح بالایی که قبلاً در معرض دید قرار گرفته بودند، ایجاد می کنند. نور پراکنده خورشید از طریق گالری های قدیمی و جدید که نور گسترده ای به ارتفاع ۸.۵ متر دارد، وارد می شود.

سرداب های زیرزمین سابق به گالری های غرق شده تبدیل شده اند و یک فضای نمایشگاهی کاملاً جدا شده L شکل برای مجموعه دائمی در زیرزمین طراحی شده است. یک برج کپسولی بتنی جدید ۷۰ متر مربعی که در بخش جنوبی کارخانه قرار دارد، فضایی را برای هنرمندان ساکن در خود جای داده است.

به رهبری معمار ایرانی – اتریشی، احمدرضا شریکر، بنیانگذار ASA North، با مشارکت معماران هابگود، که در فاز مفهومی پروژه (به سرپرستی پاتریک هابگود) مشارکت داشتند، تبدیل کارخانه آرگو به یک موزه، افزایش خالص تقریباً ۸۵ درصدی را به فضاهای اصلی (از ۴۸۰ متر مربع تا ۱۸۹۰ متر مربع) ارائه می دهد و دارای سه فضای رویداد متمایز است:

الف) سالنی با ظرفیت بالا، مجهز برای نمایش فیلم و انجمن ها،

ب) یک رصدخانه با منظره پانوراما از تهران،

ج) یک راه پله بزرگ و منحنی انتقالی – یکی دیگر از درج های به ظاهر شناور در ساختار موجود – که ارتباطی تاریخی بین لابی و گالری های مدرن بالا ایجاد می کند.

ساختار زیربنایی جدید که توسط مهندس بهرنگ بنی آدم طراحی شده است، اجازه می دهد تا ارتباط بین سقف های فلزی (حلبی) قدیمی خانه های تهران و سقف های شناور (بتنی) جدید موزه حفظ شود که تنها افزوده جدید به شکل بیرونی کارخانه اصلی است، حفظ شود. این طرح به DNA سقف های فلزی سنتی محلی ضربه می زند و آن ها را به عنوان پنج سقف شناور اجرایی بازنویسی می کند: هر کدام یک فضای نوری تکرار نشدنی را برای برنامه فرهنگی زیر آن در نظر می گیرند.

کارخانه آرگو اولین موزه خصوصی هنر معاصر است که از زمان انقلاب در تهران ساخته شده است و همچنین یکی از اولین مکان هایی است که با ارتفاع سقف های متنوع تر تا ۱۵ متر، فرصت های فضایی انعطاف پذیرتری را برای هنرمندان ارائه می دهد. کارخانه آرگو به یکی از قطب های فرهنگی اصلی شهر تبدیل شده است و به عنوان یک جاذبه گردشگری نیز به عنوان کاتالیزوری برای نوسازی سازه های همجوار شناخته می شود و باعث احیای فرهنگی در مرکز شهر تهران می شود.

مشخصات پروژه:

طراح: دفتر معماری احمدرضا شریکر شمال – Ahmadreza Shricker Architecture North (ASA North)

معمار اصلی: احمدرضا شریکر

معمار همکار: پاتریک هابگود (معماران هابگود)

طراح تخصصی جزئیات معماری: مهدی هلاکویی

مدیر پروژه: مونا جانقربان

مشاور ویژه: امین مهدوی

مهندس سازه: بهرنگ بنی آدم

پیمانکار: ونداد قوپارانلو

ساخت و ساز بتن: شرکت بروتال بتن

• MEP: علیرضا میر طاهری

مهندس برق: آیدین افشار

نور: شرکت سید

حمل و نقل عمودی: رضا ذوالفقاری

مشاور طراحی: اوآنا استانسکو

ساخت و نصب سازه: شرکت راسین سازه

تولید کننده تجهیزات روشنایی: شرکت نورسافرم

تعمیر و عایق رطوبتی بتن: گروه عایق رطوبتی کیمیا

شرکت تولید و وارد کننده رنگ: شرکت نقاشی باراد

متال ساز: گروه رشیدی

سنگ تراشی: گروه فتحی فر

رده: بازسازی

مساحت: ۱۸۹۰ مترمربع

محل پروژه: تهران، فردوسی

سال: ۱۴۰۰

جایزه:

برنده جایزه معماری آقاخان | ۲۰۲۲

لیست کوتاه Dezeen Awards | 2022 | ساختمان فرهنگی

• تصاویر: استودیو دید – آسا شمال، آهنگ احمدی، کیوان رادان