زینب رجایی- خبرنیوز/ 

شیراز، با تاریخ غنی و فرهنگ پر بار خود، به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در ایران شناخته می‌شود. معماری این شهر، ترکیبی از سبک‌های مختلف و تأثیرات فرهنگی متنوع است که در بناهای تاریخی و مدرن آن نمود پیدا کرده است. نورپردازی‌های شبانه، به عنوان ابزاری برای برجسته‌سازی ویژگی‌های معماری، نقش بسزایی در شکل‌دهی به هویت بصری شهر ایفا می‌کنند. اما در شرایط کنونی که بحران کمبود برق به چالشی جدی تبدیل شده است، باید به این پرسش پاسخ دهیم: آیا نورپردازی‌های گسترده و پرهزینه برای ساختمان‌های نا زیبا ضروری است یا باید به بازنگری در این سیاست‌ها پرداخت؟

۱. زیبایی‌شناسی نورپردازی در معماری

نورپردازی نه تنها می‌تواند زیبایی‌های یک بنا را نمایان کند، بلکه می‌تواند احساسات و تجربیات حسی را در مخاطب ایجاد کند. استفاده از نور به عنوان یک عنصر طراحی، می‌تواند ویژگی‌های خاص یک ساختمان را به تصویر بکشد و جنبه‌های معماری آن را تقویت کند. در مورد بناهای تاریخی شیراز، مانند باغ ارم یا آرامگاه حافظ، نورپردازی می‌تواند داستان‌هایی از تاریخ و فرهنگ این سرزمین را روایت کند. اما آیا این زیبایی‌شناسی در مورد ساختمان‌های نا زیبا نیز صادق است؟

۲. چالش‌های کمبود برق و تأثیرات آن

در سال‌های اخیر، شیراز با مشکلات جدی در تأمین برق مواجه شده است. افزایش مصرف انرژی، به ویژه در فصل‌های گرم سال، منجر به قطع برق‌های مکرر شده و این مسئله بر زندگی روزمره ساکنان تأثیر منفی گذاشته است. در چنین شرایطی، صرف انرژی برای نورپردازی ساختمان‌هایی که به لحاظ زیبایی‌شناسی ارزش چندانی ندارند، نه تنها به هدر رفت منابع انرژی منجر می‌شود بلکه بر کیفیت زندگی مردم نیز تأثیر خواهد گذاشت. لذا ضروری است که به جای نورپردازی بی‌هدف، بر روی پروژه‌های هدفمند تمرکز کنیم.

۳. ضرورت بازنگری در سیاست‌های نورپردازی

با توجه به چالش‌های موجود، ضروری است که سیاست‌های نورپردازی در شیراز بازنگری شود. باید توجه داشت که هر بنا نیازمند رویکرد خاص خود در زمینه نورپردازی است. ساختمان‌هایی که از نظر تاریخی یا فرهنگی ارزشمند هستند باید در اولویت قرار گیرند. این رویکرد نه تنها موجب حفظ زیبایی شهر می‌شود بلکه باعث کاهش مصرف انرژی نیز خواهد شد.

۴. راهکارهای معمارانه و پایدار

برای کاهش مصرف برق و حفظ زیبایی شهر، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

• نورپردازی هوشمند: استفاده از سیستم‌های هوشمند برای کنترل روشنایی می‌تواند به کاهش مصرف انرژی کمک کند. این سیستم‌ها با توجه به شرایط محیطی و نیاز کاربران، شدت نور را تنظیم کرده و از هدر رفت انرژی جلوگیری می‌کنند.

  
• استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر: نصب پنل‌های خورشیدی برای تأمین برق مورد نیاز نورپردازی می‌تواند به کاهش وابستگی به شبکه برق کمک کند. این روش نه تنها به صرفه‌جویی در هزینه‌ها منجر می‌شود بلکه تأثیرات زیست‌محیطی کمتری نیز دارد.

  
• توجه به طراحی معماری: تشویق به طراحی ساختمان‌ها با استفاده از اصول معماری پایدار و زیبا می‌تواند به کاهش نیاز به نورپردازی‌های زیاد کمک کند. ساختمان‌هایی که با توجه به اقلیم و محیط طراحی می‌شوند، خود به عنوان یک منبع نوری طبیعی عمل کرده و نیاز به نورپردازی مصنوعی را کاهش می‌دهند.

• استفاده از نور طبیعی: طراحی فضاها به گونه‌ای که حداکثر استفاده از نور طبیعی شود، می‌تواند نیاز به نورپردازی شبانه را کاهش دهد. پنجره‌ها و روزنه‌های بزرگ، حیاط‌های داخلی و فضاهای سبز می‌توانند به جذب نور طبیعی کمک کنند.

نتیجه‌گیری

نورپردازی‌های شبانه یکی از عناصر کلیدی زیباسازی شهرها هستند، اما در شرایطی که کمبود برق به یک بحران تبدیل شده است، ضروری است که در این زمینه بازنگری صورت گیرد. نورپردازی ساختمان‌های نا زیبا نه تنها الزامی نیست بلکه ممکن است به هدر رفت منابع انرژی منجر شود. بنابراین، ایجاد یک برنامه‌ریزی هدفمند و استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند به حفظ زیبایی شیراز و همچنین کاهش مشکلات ناشی از کمبود برق کمک کند. با اتخاذ رویکردی معمارانه و پایدار، می‌توانیم شهری زیباتر و زندگی بهتر برای ساکنان آن فراهم آوریم.