طراحی مسجدی با استفاده از بتن صورتی رنگ
دفتر معماری محلی مورفوژنزیس در جدیدترین پروژه‌ی خود، مسجدی را در کرانه‌ی آب در شهر داکا (در حومه صنعتی در حال توسعه‌ی سریع) کشور بنگلادش طراحی کرده است. این مسجد با استفاده از بتن به رنگ صورتیِ خاکی ساخته شده و به‌عنوان پناهگاهی معنوی و فضایی جمعی برای کارگران محلی در نظر گرفته شده است.
Admin1
معماران پروژه می‌گویند:
“ما می‌خواستیم منظره‌ای رو به آب ایجاد کنیم! این طراحی حس آرامش را برای نمازگزاران به ارمغان می‌آورد، زیرا آنها از محیط صنعتی شلوغ به فضایی آرام و متصل به آب وارد می‌شوند.”
این مسجد بر روی زمینی با شیب ملایم قرار گرفته و با بهره‌گیری از روش‌های ساخت بومی که در ساخت خانه‌های منطقه‌ای رایج است، بنا شده است. این روش شامل رویکرد حفر و تپه است که در آن سازه‌ها بر روی پایه‌های بلند ساخته می‌شوند تا از سرریز شدن آب در باران‌های موسمی جلوگیری شود.
مسجد با استفاده از بتن صورتی‌رنگ ساخته شده است (در فرآیند تولید بتن، رنگ‌دانه‌های صورتی پررنگ با بتن مخلوط شده‌اند) تا محیط صنعتی خشن اطراف را ملایم‌تر کند. رنگ صورتی خاکی به معماری تاریخی مغول، سلطانی و هندو-ساراسنیک اشاره دارد که در آنها رنگ‌های صورتی و قرمز زمینی به کار رفته است.
برخلاف مساجد سنتی که فضاهای بسته‌ای برای نماز دارند، قبله با یک طاق بزرگ طراحی شده است که دیدی باز به سوی آب‌های اطراف فراهم می‌کند. به گفته معماران، این مسجد به‌عنوان یک پاویون تنفسی طراحی شده است تا نور طبیعی و جریان هوا را بهینه سازد. به همین دلیل، دیوارهای ضخیم بتنی با سوراخ‌های مستطیلی کوچک برای تهویه و نفوذ آرام نور به داخل طراحی شده‌اند.
پیکربندی نیمه‌باز سالن نماز برای بهبود تهویه طبیعی و ایجاد سایه در برابر نور مستقیم خورشید طراحی شده است. این مسجد بجز محراب شیشه‌ای شفاف – که جایگاه قبله را نشان می‌دهد و نقطه کانونی سالن‌های نماز در مساجد است – هیچ سطح شیشه‌ای دیگری ندارد.
این بنا با گنبدی نازک و کم‌عمق که سالن نماز را پوشش می‌دهد و توسط یک تیر محیطی واحد پشتیبانی می‌شود، تکمیل شده است. معماران در این باره می‌گویند: “گنبد شناور، نبوغ ساختاری پوشش فضاهای بزرگ بدون ستون‌های میانی را که در معماری مساجد جهان اسلام دیده می‌شود، تداعی می‌کند.”
یکی از اهداف اصلی پروژه، مشارکت زنان کارگر با فراهم کردن فضاهای مشخص برای نماز و فعالیت‌های جمعی بود. این مسجد از طریق یک پلکان فولادی خارجی به طبقه بالایی هلالی‌شکل دسترسی دارد که به‌عنوان فضای تجمع و نماز مخصوص زنان عمل می‌کند و حس تعلق و توانمندی را در میان زنان کارگر تقویت می‌کند.
