پیدایش خودروها به اواخر قرن نوزدهم بازمی‌گردد؛ زمانی که بسیاری از افراد خلاق با هدف افزایش استقلال و آزادی نمونه‌های محدودی از وسایل نقلیه موتوری را وارد بازارهای سراسر جهان کردند. اگرچه این رویداد برای بسیاری از مردم جهان اتفاقی بسیار شگفت‌انگیز به‌شمار می‌رفت، چراکه قابلیت عبور و مرور آن‌ها را با آزادی هرچه بیشتر فراهم می‌آورد، با این حال گذر زمان ثابت کرد که وجود وسایل نقلیه موتوری مهری بر خاموشی آزادی عمل شهرنشینان بود. در واقع به دنبال افزایش چشمگیر خودروها در شهرهای سراسر جهان، فضاهای عمومی و پارک‌ها جای خود را به مکان‌هایی برای تردد وسایل نقلیه داد، به‌طوری که مردم حتی از ترس وقوع سوانح خیابانی بسیار بیشتر از گذشته در خانه‌های خود می‌ماندند.

به دنبال گرایش روزافزون مردم به خرید وسایل نقلیه خصوصی، مدیران برای حل بحران ترافیک و کمبود فضا برای عبور و مرور خودروها، بسیاری از فضاهای سبز را به خیابان تبدیل کردند که این امر، انزوای بیشتر شهروندان را رقم زد و در عوض، شهرهایی دوستدار خودروها به وجود آورد.

البته با گذشت زمان، اهمیت وجود فضاهای عمومی بیش از پیش برای مدیران و مردم آشکار شده و همین امر آن‌ها را به تأمل برای توسعه مکان‌های جدید به منظور گرد هم آوردن مردم سوق داده است. از آن‌جا که توسعه شهری فضای زیادی برای ایجاد مکان‌های عمومی و پارک‌ها به جا نگذاشته است، مدیران در تلاش هستند از فضاهای مرده شهر یا سازه‌هایی با کمترین استفاده برای توسعه فضاهای عمومی بهره بگیرند و شهرهایی دوستدار مردم به وجود بیاورند. در ادامه به معرفی بهترین نمونه فضاهای عمومی می‌پردازیم که به افزایش نشاط شهروندان در مناطق میزبان کمک زیاد کرده و در واقع شهرهایی دوستدار مردم و نه خودروها به وجود آورده است.

پلازاهای لس‌آنجلس

شهرسازی تاکتیکی نوعی استراتژی طراحی شهری محسوب می‌شود که در آن اغلب خود شهروندان به طور موقت به ایجاد تغییراتی کوچک در فضاهای اطراف محل سکونت خود می‌پردازند و جالب این‌که در بسیاری از موارد، اثربخشی این اقدامات به ایجاد تحولاتی دائمی در شهرها منجر می‌شود. شهرسازی تاکتیکی اغلب توسعه فضاهای سبز، پارکلت‌ها، پلازاها و بسته شدن خیابان‌ها به روی خودروها را به دنبال دارد که هر یک به افزایش مالکیت مردم بر فضاهای شهری منجر می‌شود و به سهم خود می‌تواند نقش مهمی در ایجاد شهرهای دوستدار مردم و نه خودروها ایفا کند.

لس‌آنجلس در آمریکا یکی از موفق‌ترین شهرهای جهان در بهره‌گیری از شهرسازی تاکتیکی به‌شمار می‌رود که در آن، شهروندان به ایجاد تحولات بسیاری در سراسر شهر از طریق اعمال اقدامات کوچک ایجاد کرده‌اند.

اداره حمل‌ونقل لس‌آنجلس به پیروی از رویکردهای شهرسازی تاکتیکی و با هدف توسعه فضاهای عمومی برای مردم و کاهش تردد خودروها در شهر، جنبش جدیدی را تحت عنوان «خیابان‌های مردم» آغاز کرده و به مردم اجازه داده است، پارکلت‌ها، پلازاها و مسیرهای دوچرخه‌سواری را در فضاهای عمومی اطراف خود ایجاد کنند تا از این طریق امکان عبور و مرور خودروها را به حداقل برسانند. مدیران شهر با ارائه مجوزهای از پیش آماده شده به مردم، گذراندن مراحل پیچیده اداری را برای این منظور از میان برداشته‌اند و در نتیجه مردم با اشتیاق بیشتری می‌کوشند از هر فضای مرده اطراف خود برای ایجاد مکان‌هایی عمومی به منظور گرد هم آمدن و افزایش پوشش‌های گیاهی بهره ببرند.

پروژه Sunset Triangle Plaza یکی از بهترین فضاهای عمومی لس‌آنجلس به‌شمار می‌رود که در سال ۲۰۱۲ به پیروی از جنبش «خیابان‌های مردم» توسط خود شهروندان توسعه داده شده و امروزه به محبوبیت بسیار بالایی میان مردم شهر دست پیدا کرده است، به‌طوری که گاهی جمعیت حاضر در این فضا به حدی زیاد است که جایی برای حضور دیگران در آن باقی نمی‌گذارد. علاوه بر این، فضای عمومی NoHo Plaza را نیز در سال ۲۰۱۵ شهروندان لس‌آنجلس در هالیوود شمالی در مسیری بدون استفاده و کاملاً خلوت احداث کردند و به ایجاد پیاده‌راهی بسیار زیبا در آن پرداختند که امروزه مکانی بسیار محبوب برای گرد هم آمدن مردمی از تمام سنین، اقوام و توانایی‌های جسمی محسوب می‌شود. شهروندان لس‌آنجلس در NoHo Plaza گرد هم می‌آیند، در فضایی پرشور و دور از هیاهوی شهری به استراحت می‌پردازند، اغلب کارها و پروژه‌های گروهی خود را در آن‌جا انجام می‌دهند و حتی فرزندان خود را برای گذراندن اوقاتی شاد به این مکان می‌آورند.

پارک خطی در نیویورک

پارک خطی نیویورک در ایالات متحده آمریکا یکی از پرآوازه‌ترین فضاهای عمومی ساخته شده در یکی از مکان‌های بدون استفاده شهری به‌شمار می‌رود که احیای محیط اطراف خود را به دنبال داشته و به افزایش کیفیت زندگی شهروندان منجر شده است. این فضای سبز شگفت‌انگیز بر فراز یکی از مسیرهای مرتفع قطار شهری، که برای سال‌های متوالی بدون استفاده و میزبان ارتکاب جرم‌ها و خشونت‌های متعدد بود، احداث و به عنوان یکی از پرشورترین فضاهای سبز شهر شناخته شده است.

پارک خطی نیویورک مسیری به طول ۲.۳ کیلومتر را در بر گرفته و سراسر پوشیده در گل‌ها و گیاهان سبز زیبا است که چشم‌انداز کلی یکی از شلوغ‌ترین مناطق شهر را به‌طور شگفت‌انگیزی متحول و پرشور کرده است. جالب است بدانید که این فضای سبز هر ساله میلیون‌ها گردشگر را به خود جذب می‌کند که این امر به سهم خود در رونق اقتصادی محله نقش بسیار مهمی ایفا کرده است.

سواحل رود سن در پاریس

احیای سواحل رود سن در پاریس، پایتخت فرانسه، در سال ۲۰۱۰ آغاز شد و مالکیت شهروندان را از این رودخانه بسیار زیبا و مهم افزایش داد. در واقع مدیران پاریس با هدف افزایش نشاط شهروندان از طریق گرد هم آوردن آن‌ها در اطراف چشم‌اندازهای زیبای رودخانه تصمیم گرفتند سواحل آن را که برای مدت‌های طولانی به روی مردم بسته بود، از نو طراحی کنند و زمینه را برای حضور هرچه بیشتر آن‌ها در این فضاها فراهم بیاورند. در این راستا، مسیری به طول ۲.۵ کیلومتر در امتداد رود سن به روی خودروها بسته شد و معماران به بازطراحی آن با توجه به نیازهای مردم پرداختند. به دنبال این امر فضاهای ورزشی متعدد، مکان‌های تفریحی، فضاهایی برای اجرای موسیقی زنده، رستوران‌ها و کافه‌ها سراسر این مسیر را در بر گرفته، ضمن این‌که آثاری هنری برای زیباسازی هرچه بیشتر فضا در نقاط مختلف آن نصب شده است. علاوه بر این یک باغ شناور به مساحت هزار و ۸۰۰ متر مربع بر فراز رود سن ساخته شده است که پنج جزیره مصنوعی را به یکدیگر پیوند می‌دهد. هر یک از این جزیره‌ها ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارد و تنوعی از گیاهان، گل‌ها، سبزی‌ها و فضاهای مختلف را برای افزایش نشاط بازدیدکنندگان در بر گرفته است.