بازی، بی بازی!

فاطمه ایزدی/ یک الاکلنگ رنگ پریده با چند تاب و سرسره زهوار در رفته، همه آن چیزی است که به خاطرات کودکی بسیاری از بچه های این کلانشهر گره خورده است. شیراز، شهر دوستدار کودک با این همه پارک و بوستان محله ای، دست و بالش از داشتن شهربازی رو باز، خالی است و لونا پارک و پارک آزادی به عنوان تنها شهر بازی های این کلانشهر از شأن و شوکت افتاده ‌اند.

آپارتمان نشینی سال هاست حسرت خانه های حیاط دار و بازی در کوچه و محله را به دل کودکان گذاشته و آن ها را در انزوای گیج خانه های کوچک و حصار بازی های فردی گرفتار کرده است. کودکان به بازی و شادی نیاز دارند و دسترسی به فضای سبز، مکان های تفریحی و شهربازی های با کیفیت، بهترین راه برای دور زدن خانه نشینی است. با این حال اما شهربازی های شیراز، حال و روز خوبی ندارند و بخش شمالی بوستان آزادی که روزگاری نه چندان دور، مأمن بازی های مفرح کودکان بود، مدت ‌هاست از فریاد های پر هیجان آن ها خالیست. از آن همه لوازم کوچک و بزرگی که دل کودک و بزرگسال را شاد می کرد، خبری نیست و جای خالی چرخ و فلک، بشقاب پرنده و وسایل بازی مکانیکی و الکتریکی، خاک می خورد. نوستالژیک ترین شهربازی شیراز چند وقتی است که به کما رفته و با جمع آوری قطعات بزرگ این بوستان، تعطیلی آن در دستور کار قرار گرفت. هر چند روزگاری دل شیرازی ها به دریاچه مصنوعی آزادی و وسایل بازی اش خوش بود اما استهلاک،  فرسودگی و عدم بهره وری مطلوب از دستگاه ها به جان بخش شمالی بوستان آزادی افتاد و آن را به تعطیلی کشاند. این اتفاق تلخ برای طالبان تفریح و کودکانی که دلبسته چرخ و فلک ها و بشقاب پرنده ها بودند، گران تمام شد و آن ها مجبور شدند به جای بازی و شادی در یک محیط باز، دل به تفریح در بخش هایی از طبقات مجتمع های تجاری بدهند.

مجموعه شهر بازی لوناپارک هم چند وقتی است که از نفس افتاده و پایش به ورطه تعطیلی باز شده است. با این حال عملاً می ‌توان گفت شیراز، شهر بازی ندارد و از فقر مطلق در زمینه گردشگری تفریحی رنج می ‌برد. در واقع این شهر، شهر بازی روباز و جایی که بچه ها زیر سقف  آسمانش، دل به بازی بدهند ندارد و آن چه هست هم اغلب بخشی از یک مجتمع تجاری است که طبقه ای از آن به شهربازی سر پوشیده تبدیل شده است. از بوکس و بولینگ گرفته تا گیم های کودک و تیکتی، ماشین های برقی و روبات چنگک، برخی تجهیزات بازی در مجتمع های تجاری شیراز است که بازی با آن ها نه تنها چنگی به دل نمی ‌زند و حال و هوای نوستالژیک شهربازی های روباز را برای کودکان، زنده نمی کند بلکه هزینه های تفریحی در این مجتمع ها نیز بسیار گران است. والدینی که یک یا دو فرزند دارند اگر بخواهند ماهی یک بار در شهر بازی های سرپوشیده بازی کنند حداقل باید بیش از ۳۰۰ هزار تومان هزینه کنند. به قول یکی از شهروندان شیرازی، هزینه بلیط برای هر کدام از وسایل بازی بیش از ۲۵ هزار تومان است و در مواردی به 40 و 50 هزار تومان هم می رسد. یعنی اگر دو فرزند داشته باشید و تصمیم بگیرید که هر کدام از آن ها از شش وسیله بازی استفاده کنند حداقل باید بیش از 400 هزار تومان هزینه کنید.

شهر بازی یا گیم ‌نت هایی که جذاب نیستند!

آن طور که محمد رضا آرایش، یکی از شهروندان شیرازی به «خبرجنوب» می گوید وسایل بازی در مجتمع های سرپوشیده، نه تنها گران است بلکه شور و هیجان شهربازی های سر باز را نیز ندارد و اکثراً گیم نت هایی هستند که برای کودکان جذاب نیستند. وی تأکید می ‌کند که در کلانشهر شیراز، فضاهای بازی متناسب با جمعیت هر محله، تعریف و برنامه ریزی نشده و در بافت های پر تراکم نیز محیط های شاد و پارک‌ های سرزنده برای رشد فکری و جسمانی کودکان وجود ندارد. به گفته او این روزها بسیاری از خانواده ‌ها توان مالی برای مراجعه به شهربازی های سرپوشیده را ندارند و بازی در این مجتمع‌ ها آن قدر گران از آب در می آید که برخی والدین مجبور می شوند بچه هایشان را سوار همان تاب و سرسره های پارک های محلی که هیچ جذابیتی ندارد بکنند. او به برخی پروژه های تفریحی که مدیریت شهری سال هاست از احداث آن ها سخن می راند گریز می زند و می گوید شهربازی باید در مکان هایی از شهر جا نمایی شود که امکان دسترسی همه کودکان به آن فراهم باشد. به قول او جا نمایی شهربازی در دراک یا محدوده نزدیک به گویم یا انجیره، سودی به حال بچه های پایین شهر ندارد و کمتر خانواده ای حاضر می شود از جنوبی ترین منطقه به شمالی ترین قسمت شهر برود تا بچه هایشان بازی کنند. او احیای لونا پارک و پارک آزادی را ضروری تلقی می کند و می گوید دسترسی آسان و ارزان به شهر بازی نیز یکی از مهم ترین فاکتورهاست.

در همه کلانشهرهای کشور، هزینه بازی در پارک هایی که زیر نظر مدیریت شهری اداره می شود نسبت به شهربازی های خصوصی، مقرون به صرفه تر است و همین ظرفیت، این امکان را فراهم می کند که کودکان بیشتری از تفریح و بازی با وسایل مفرح و استاندارد، بهره ‌مند شوند. با این تفاسیر اما گرانی وسایل بازی و نبود شهربازی های استاندارد، دست کودکان شیراز را از دامن بازی و تفریح در این کلانشهر، کوتاه کرده و حسرت داشتن یک محیط شاد روباز را به دلشان گذاشته است.

 در هر حال، شهر شیراز سال هاست در زمینه توسعه جاذبه های گردشگری تفریحی، چند پله از شهرهای دیگر کشور عقب مانده و گردشگری در شیراز، گردشگری آرامگاهی است. در واقع بیشتر توریست ها به این شهر می آیند تا برای یکبار از جاذبه‌ های تاریخی بازدید کنند و بروند.

راه اندازی یک شهربازی بزرگ با حداقل ۳۰ دستگاه بازی مهیج در شیراز

در این میان اما شهردار منتخب شیراز معتقد است برای تقویت گردشگری تفریحی باید زیرساخت ‌ها تقویت شود. هر چند به گفته دکتر محمد حسن اسدی، کلانشهر شیراز از نظر شهربازی دچار فقدان و کمبود است اما در عین حال، مذاکرات با سرمایه گذار برای راه اندازی یک شهربازی بزرگ با حداقل ۳۰ دستگاه بازی مهیج صورت گرفته است. شهردار منتخب شیراز به این نکته اشاره می‌ کند که بسته های سرمایه گذاری تله کابین، باغ پرندگان، آکواریوم، پارک آبی و باغ گل ها نیز به عنوان پروژه های شاخص در حوزه زیرساخت ‌های گردشگری تفریحی تعریف شده و احداث آن ها جزو اولویت ‌های اصلی مدیریت شهری برای اجراست. او معتقد است با راه ‌اندازی چنین پروژه‌ هایی نه تنها اقتصاد شهر متأثر خواهد شد بلکه در جذب گردشگر نیز اثرگذار است. اسدی با اشاره به تقویت گردشگری تفریحی و محله ای به عنوان یکی از اولویت های مدیریت شهری، تاکید می‌کند که پارک ها باید مکان مناسبی برای گذران اوقات فراغت خانواده ها باشد و دسترسی کودکان به وسایل تفریحی و بازی نیز در این مکان ‌ها تسهیل شود. به گفته شهردار منتخب شیراز هر چند در برخی پارک های شیراز، اقلام بازی با قیمت های مناسب تعبیه شده اما سایر بوستان ها نیز باید با وسایل بازی استاندارد، تجهیز و تکمیل شوند.

یکی از مشکلات اساسی، تعمیر و نگهداری دستگاه‌ های بازی است

عضو کمیسیون فرهنگی، گردشگری و سومین حرم اهل بیت (ع) شورای شهر شیراز نیز با اشاره به انعقاد تفاهم نامه با سرمایه گذار و ساخت یک پارک بزرگ در مجموعه ۵۷ هکتاری دراک تاکید می ‌کند که در جاهایی همچون گزنه و انجیره نیز به دنبال جذب سرمایه گذار برای احداث پارک بزرگ تفریحی هستیم.

به گفته علی اکبر سلطانی، مذاکرات اولیه ساخت پارک آبی نیز صورت گرفته تا کار به مرحله انعقاد قرارداد و تفاهم نامه برسد.

این عضو شورای شهر شیراز به تعطیلی شهربازی بوستان آزادی گریز می ‌زند و می‌ گوید دستگاه ها و وسایل بازی شهربازی های روباز، خارجی است و یکی از مشکلات اساسی، تعمیر و نگهداری این دستگاه ‌هاست که به دلیل تحریم‌ ها این امکان میسر نیست.

وی با تاکید بر خرابی و آسیب های احتمالی که متوجه وسایل بازی است یادآور می شود که اگر شهرداری بخواهد به صورت مستقل به مسیر تجهیز شهربازی ها وارد شود ممکن است در کوتاه مدت جواب دهد اما اگر دستگاه ها دچار آسیب شوند در بلندمدت، مشکلاتی به وجود می‌آید و امکان تعمیر و نگهداری آن ها وجود ندارد.

عضو کمیسیون فرهنگی و گردشگری شورای شهر شیراز معتقد است راهکار حل این مشکل، ورود شرکت ‌های فعال در این حوزه به این عرصه است تا در صورت آسیب دستگاه ها بتوانند با دور زدن سیستم تحریم، قطعات را وارد کرده و به مردم خدمات ارائه کنند.

به گفته سلطانی، دستگاه های دولتی توان چندانی در دور زدن تحریم‌ ها و تأمین قطعات ندارند و در صورت بهسازی و تعمیر، نیاز است این کار به سرمایه‌ گذارانی واگذار شود که توانایی و تجربه کافی در این حوزه دارند و می توانند ضمن خدمت به مردم، درآمدی نیز برای خود کسب کنند.

در هر حال فعلاً شیراز هیچ شهر بازی روباز فعالی ندارد و سهم کودکان این کلانشهر از داشتن یک پارک مفرح و وسایل های بازی مهیج، هیچ است. تنها مدیریت شهری است که می تواند حال و هوای شیراز را با احداث پروژه های شاخص در این حوزه، خوب کند و آب بر آتش حسرت کودکان بریزد.