این «حق» توست

سهیلا رفیعی نژاد/ تب استفاده از خدمات زیبایی چنان تند شده که اهمیت عقب نماندن از قافله دریافت خدماتی مانند جراحی بینی و لمینت دندان و تزریق ژل و بوتاکس برای برخی واجب تر نان شب شده است. این بازار گرم، بسیاری از جوانان را نیز برای ادامه تحصیل به رشته های پردرآمد حوزه زیبایی و دندانپزشکی کشانده و به قول معروف دست در این قبیل کارها زیاد شده است، به نحوی که برخی کیفیت را فدای کمیت می کنند. در این بین اگرچه تضمینی برای عمل های درمانی وجود ندارد و نتیجه یک نوع روش درمانی و زیبایی در دو نفر ممکن است کاملا متفاوت باشد، اما برخی در تبلیغ های خود از انجام ایمپلنت و یا لمینت و کاشت موی تضمینی حرف می زنند. در این خصوص بیمار با تصور یک درمان فوق العاده ممکن است با عوارض عجیب و غریبی روبرو شود مانند شکستن لمینت و ایمپلنت یا دفورمه شدن زاویه ای از صورت ناشی از تزریق ژل و بوتاکس. آن موقع است که اگر پزشک زیر بار این حقیقت نرود، دست بیمار به هیچ جا بند نیست مگر اینکه کفش آهنی بپوشد و با پرونده شکایتی که در آخر هم معلوم نیست وارد باشد یا نه (البته اگر شکایت از سوی نظام پزشکی مستند اعلام شود) برای تعیین میزان خسارت یا دیه باید پله های پزشکی قانونی و مراجع قضایی را بالا پایین برود و پیگیری کند. خلاصه گاهی این روند به نحوی زمان بر و حوصله سر بر است که بیمار ترجیح می دهد عطای آن را به لقایش ببخشد! این در حالیست که رئیس نظام پزشکی شیراز معتقد است هر اقدام و عمل درمانی عوارضی دارد و بیمار باید قاعدتا این مسئله را مد نظر داشته باشد.

دکتر محمدرضا دیدبان با تاکید بر این که پزشک باید عوارض احتمالی و نحوه مراقبت ها بعد از انجام عمل را برای بیمار به صورت دقیق بیان کند گفت: بیمار حق دارد از خدمات بعد از عمل و ترمیم برخوردار شود. در این خصوص پزشک نمی تواند بعد از ارائه خدماتی مانند جراحی بینی و ایمپلنت و بوتاکس بیمار را به حال خود رها کند.

وی افزود: در خصوص خدمات بعد از انجام کارهایی مانند ایمپلنت و جراحی بینی، برخی کارها به صورت رایگان انجام می شود و برخی هم  نیاز به اخذ ویزیت مجدد در جلسات پس از اتمام کار دارد و البته بابت برخی کارها که نیاز به ترمیم دارد مانند بوتاکس، دیگر پزشک نباید از بیمار هزینه ای بگیرد و این قبیل خدمات بعد از انجام کار رایگان است. البته در خصوص ترمیم هایی از جمله بوتاکس نیز ممکن است از هر 5 نفر یک مورد به این کار نیاز داشته باشد و این  امر هم به نظر پزشک بستگی دارد. او تصریح کرد: در عین حال اگر بیمار فکر کند خدمتی را باید دریافت می کرده اما پزشک امتناع نموده، می تواند به نظام پزشکی مراجعه نماید.

دکتردیدبان گفت: اما برخی خدمات مانند ژل زدن ترمیم ندارد و در عین حال با توجه به اینکه شرایط نیاز به انجام خدمت از یک بیمار به بیماری دیگر فرق دارد، بر همان اساس تصمیم گرفته می شود اما پزشک نمی تواند بیمار را رها کند و بر اساس قوانین برای هر کدام باید به نحوی عمل کند که حق آن ها ضایع نشود. وی افزود: در عین حال دادن آگاهی لازم در مورد نحوه انجام کار هنگام ارائه خدماتی مانند جراحی های زیبایی و دندانپزشکی به بیمار ضروری است و جزو حقوق بیمار است.

وی ادامه داد: ممکن است بیماری پس از بوتاکس دستورات مراقبت پزشک را رعایت نکند و دچار عوارضی شود مانند افتادگی پلک یا هر عارضه ای که در اثر عدم مراقبت رخ می دهد در هر صورت در عوارضی که به ذات جراحی برگردد و در اثر رعایت نکردن دستورات اتفاق بیفتد، پزشک مقصر نیست.

رئیس نظام پزشکی شیراز افزود: در عمل های زیبایی بینی نیز سلیقه های شخصی هر فرد امکان دارد موجب نارضایتی از نتیجه عمل شود که این چنین موارد هم ایرادی به کار پزشک وارد نمی کند.

دکتر دیدبان با تاکید بر این که وظیفه پزشک اطلاع رسانی و ارائه توضیحات لازم به بیمار است ادامه داد: عوارض پس از عمل و احتمالات در نتایج باید در اختیار فرد قرار گیرد.

وی عنوان کرد: همچنین ذکر این نکته ضروری است که نتیجه یک عمل مشخص در دو نفر ممکن است متفاوت باشد و در یکی عوارض نشان دهد و در دیگری نه. بنابراین در این خصوص پزشک مقصر نیست، منتهی مجددا تاکید می کنم که پزشک می بایست اصول علمی، پروتکل های درمانی و بهداشتی را رعایت کند.

دکتر دیدبان تصریح کرد: در صورت بروز عارضه در فرد یا نارضایتی از نحوه درمان، بیمار می تواند به سازمان پزشکی شکایت کند تا موضوع بررسی و در کمیسیون تخصصی به هیات های بدوی ارجاع شود تا در صورت تقصیر، پزشک ملزم به جبران خسارت شود.

وی با اشاره به این که البته شکایت باید با ادله و مدرک باشد افزود: مردم شیراز می توانند در این صورت به سازمان نظام پزشکی شیراز واقع در فرهنگ شهر مراجعه نمایند.

عضو هیات مدیره نظام پزشکی شیراز و رئیس انجمن دندانپزشکی فارس نیز در خصوص برخی نارضایتی ها از دندان پزشکان در زمینه ایمپلنت، لمینت و ... گفت: کارهایی مانند ایمپلنت دندان هم مانند دیگر درمان ها ممکن است با نتایج و عوارضی روبرو شود همچون شکستن لمینت یا ... که در صورت شکستن، بیمار باید در اسرع وقت به دندانپزشک خود مراجعه کند تا علت بررسی شود و مشکلات رفع شود.

دکتر نازیلا شهبازی افزود: البته به طور کلی به عنوان پزشک در هیچ درمانی نمی توان تضمین داد و اصلا تضمین دادن در این امور خلاف است چرا که بر اساس آیین نامه پزشکی، هر درمانی عوارضی دارد و هیچ کس نمی تواند مانع و منکر آن باشد.

وی با اشاره به این که عوارض در افراد درجه بندی دارد و کم یا زیاد است عنوان کرد: اما پزشک باید بیمار را در جریان سیر درمان و عوارض احتمالی قرار دهد و با او درباره طرح درمان صحبت کند.

عضو هیات مدیره نظام پزشکی شیراز در پاسخ به این که در صورت اطمینان از تقصیر دندانپزشک رسیدن به حق و حقوق چه مراحلی دارد گفت: قبول تقصیر از سوی دندان پزشک فرق دارد اما اگر با وجود توضیحات دندانپزشک، بیمار توجیه نشد و همچنان شاکی باقی ماند  می تواند با مراجعه به نظام پزشکی خواسته خود را ادعا کند.

دکتر شهبازی نیز با تاکید بر این که ارائه مستندات برای کارشناسی ضروری است ما تخلف و افول از مسایل علمی را اعلام می کنیم و پزشک قانونی میزان دیه و قصور را تعیین می کند افزود: در هر صورت اگر حق با بیمار باشد پزشک ملزم به جبران است.

وی یکی از مهم ترین دلایل شکایت از دندانپزشکان را نحوه برخورد  برخی دندانپزشکان و منشی آن ها با بیمار دانست و گفت: به همکاران  توصیه می کنیم در روش های درمانی که مهارت و شرایط انجامش را ندارند وارد نشوند.

عضو هیات مدیره نظام پزشکی شیراز افزود: پزشک باید میزان هزینه را به بیمار اطلاع دهد و روش های گران تر را هم بازگو کند تا فرد در صورت احتمال عوارض در روش ارزان تر، قدرت انتخاب روش درمان را داشته باشد. به هر روی بیمار باید از سوی پزشک آگاهی های لازم در خصوص روش درمانی و عوارض احتمالی کسب کند تا در صورت بروز عوارض احتمالی شاکی نشود.

وی با بیان این که بطور کلی درمان مداخله گرانه عوارض دارد هشدار داد: در درمان های پزشکی کلمه تضمین اشتباه و حتی تخلف محسوب می شود.

دکتر شهبازی ادامه داد: در عین حال پزشک و دندانپزشک باید باکیفیت کار کنند اما باید به بیمار هم گفته شود این درمان نیاز به  رعایت چه اصول و مراقبت هایی است مثلا در مورد ایمپلنت، لمینت و کامپوزیت ها باید احتیاط هایی صورت گیرد و این ها از قبل باید به بیمار گفته شود.

رئیس جامعه دندانپزشکی فارس در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر کار دندانپزشک مطلوب بیمار نباشد به حدی که دندان ترمیمی دچار مشکل شود، بیمار چه حقوقی دارد گفت: گاهی دکتر مشکل را قبول می کند و اگر کاری از دست خودش برنیاید هم بیمار را به دندانپزشک متخصص دیگری ارجاع می دهد و به نحوی توافق صورت می گیرد که کار به شکایت نرسد توصیه ما نیز همین است اما اگر دندانپزشک خود را در این خصوص مقصر نمی داند و بیمار هم توجیه نمی شود چاره ای جز شکایت و نظر کارشناس نیست.

دکتر شهبازی ادامه داد: با وجود برخی حرف و حدیث ها و تصورات مبنی بر اینکه ما مدافع حقوق پزشک هستیم اما اصلا اینطور نیست معتقدم برخی که به دنبال جوسازی علیه نظام پزشکی هستند به این حرف های بی پایه رو می‌آورند.

وی تصریح کرد: در نظام پزشکی رسیدگی به تخلفات پزشکان سفت و سخت صورت می گیرد و قبل از حقوق پزشکان، از حقوق مردم دفاع می شود و قصور و تخلف بدون هیچ ملاحظه ای اعلام می شود.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در این باره گفت: هر کار درمانی عوارض خاص خود را دارد اما این عوارض قابل پیگیری است اگر فردی کاشت مو انجام دهد و دچار عارضه شود یا ایمپلنت فردی دچار شکستگی شود می تواند با 1819 تماس گرفته و شکایت کند.

دکتر مهرداد شریفی تصریح کرد: شکایات مردم استان در حوزه درمان چه از بخش خصوصی و چه دولتی در کمیته تخصصی مطرح شده و اساتید رشته مربوط بیمار و مشکل یا عارضه او را بررسی می کنند اگر مشکل از کادر درمان یا تکنیک و نوع درمان باشد پیگیری صورت می گیرد و برابر قانون برخورد می شود.

متخصص بیماری های پوست، مو و زیبایی نیز در این باره گفت: گاهی عوارض بر اثر قصور است و از نظر علمی و فنی اشتباه صورت گرفته که در این صورت بیمار حق دارد از طریق مراجع ذیصلاح مانند پزشکی قانونی و معاونت درمان مسئله را پیگیری و شکایت کند.

دکتر مهدی قهارترس افزود: البته گاهی هم عوارض طبیعی است مثلا  ممکن است یکی از عوارض دارویی حساسیت باشد مانند تجویز پنی سیسلین که نمی توانیم این را قصور در نظر بگیریم اما اگر عارضه یا شکست درمان بر اساس خطا صورت گرفته باشد آن پزشک جریمه می شود و حتی ممکن است منجر به پرداخت دیه گردد.

متخصص بیماری های پوست و مو گفت: اگر پزشک از بوتاکس یا فیلری استفاده کند که غیراستاندارد یا قاچاق باشد، یا کیفیت آن مرغوب نبوده و مورد تایید وزارت بهداشت نباشد تخلف صورت گرفته  و این موارد هم کاملا قابل پیگیری است.

دکتر قهارترس افزود: ممکن است فردی پس از تزریق ژل حتی بعد از گذر زمان دچار عوارضی مانند تجمع ژل در بخشی از ناحیه یا عدم قرینه‌گی و حتی عفونت شود که در آن صورت می تواند مدعی شده و شکایت کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: پزشک تزریق کننده، موظف است بسته بندی و جعبه فیلر و بوتاکس را به مراجعه کننده تحویل دهد و حتما باید برچسب وزارت بهداشت داشته باشد البته طبق قانون جدید فروش ژل های پر کننده و دیگر مواد در مطب ممنوع شده و هیچ پزشکی حق فروش آن را در مطب ندارد.  

دکتر قهارترس عنوان کرد: در عین حال اگر هر بیمار یا مراجعه کننده ای پس از دریافت خدمات این چنینی دچار عارضه ای شده که فکر می کند غیرطبیعی است می تواند در این باره اول به پزشک مراجعه کند و توضیح بخواهد و در صورت عدم رفع مشکل شکایت کند تا مسئله توسط کمیته تخصصی بررسی شود.