نگاهی به پروژه مجموعه پذیرایی جان
تناسبات نمای ساختمان “جان” از خانه بروجردی ها و خانه طباطبایی های کاشان الهام گرفته است، بناهایی ماندگار که داستانهایی عاشقانه و جاودانه در دل خود دارند. در “جان” نیز، همانطور که عشق الهی در هماهنگی و لطافت کالبد آدمی تجلی مییابد، این ساختمان همچون هزارتویی زنده، در طول روز با بازی نور جان میگیرد و شبها با نور خود به تاریکی حیات میبخشد.

معماری داخلی “جان” برداشتی شخصی از طراح بر اساس فلسفهی عشق مولانا و بر مبنای حضور معشوق و عشق در ذهن عاشق، در سه محور X، Y و Z بنا شده است، بهگونهای که ساختاری مرتبط و چندلایهای از قصهای در راستای این دیدگاه را به نمایش بگذارد. این سهگانگی، روایت معمارانهی بنا را نیز تعریف میکند: فضای عمومی ساختمان بهعنوان ذهن عاشق (محور y) ، سالنهای اصلی پذیرایی مجموعه بهعنوان جایگاهی از حضور معشوق در ذهن عاشق (محور x) ، و نور بهعنوان نماد نهایی عشق که در معماری جان، ذهن عاشق را غرق در روشنایی میکند (محور z).
طاق اصلی که در آکس اصلی ساختمان قرار گرفته، همچون محراب عاشق است؛ این طاق که از جنس آینه نیز میباشد، جایگاهی برای معشوق در ذهن اوست. به همین خاطر، در سایر فضاهای «جان» که بیانگر فضای ذهنی عاشق هستند، طاقها در دل یکدیگر قرار گرفتهاند تا در هر لحظه و هر زاویهی دید، یادآور معشوق باشند. در فضاهای منتسب به جایگاه معشوق نیز، فرمهای دو نیمطاق، شکلی از آغوش را به تصویر میکشند، گویی افرادی که در آن فضا حضور دارند، در آغوش عاشقانهی «جان» جای گرفتهاند.
از سوی دیگر، اشعاری از مولانا با خط طراحی شده کوفی بنایی بر دیوارههای ساختمان کیوریت شدهاند تا همچون راوی این داستان عاشقانه، معنا و حس جاری در فضا را بیان کنند.
در طراحی جان نیز سعی شده تا تعادل انرژی در ساختار این بنا نیز رعایت شود. در سمت راست ساختمان، فضاهای انتظار و بخشهای زنانه (یین) قرار دارند که بازتابی از سکون، پذیرش و عمق احساساتاند. در مقابل، سمت چپ ساختمان به فضاهای مدیریتی، خدماتی و بخشهای مردانه (یانگ) اختصاص یافته است که بیانگر حرکت، نظم و ساختار است. این تقسیمبندی، هماهنگی پویایی را در جریان انرژی ساختمان ایجاد کرده و بر توازن میان نیروهای متضاد و مکمل در معماری «جان» تأکید میکند.
تناسبات عمودی ساختمان «جان» نگاه مخاطب بنا یا عاشق روایت خویش را به سوی بالا هدایت میکند. این انتخاب معمارانه تأکیدی بر آن است که راز اصلی حیات و عشق در افقی فراتر از زمین، در آسمان نهفته است جایی که همواره به سوی آن کشیده میشویم.
زمینی که «جان» در آن بنا شده است در گذشته باغ توت بود، جایی که هر سال، شیرهی شیرین توتهای رسیده بر روی زمین در دل خاک نفوذ میکرد و گویی آن را از درون دگرگون میساخت. این زمین، خاطرهی آن شیرینی را در خود حفظ کرده است. از همین رو، ساختمان «جان» همچون گیاهی سپید از دل این زمین سیاه سر برآورده از تاریکی زمین، از لایههای پنهان گذشته، از جوهری که در خاک ریشه دوانده و آن را به سپیدی کشانده است. این بنا روایتگر همان تحولی است که عشق در قلب انسان میآفریند: از تاریکی به روشنایی، از خاک به جان.
پترن و سیمبل طراحی ساختمان جان، نوعی از شمسه چلیپا است، دلیل استفاده ازین فرم نیز بنا به آن است که کوچکترین جزء هستی یک نقطه است، که اگر آن را در مقیاس ذره بینی ببینیم، یک پیکسل و یک مربع دیده میشود. شمسه چلیپا در معماری «جان» لحظهای را به تصویر میکشد که یک پیکسل، به عنوان کوچکترین عنصر جهان، عزم آن را دارد تا به صفحهای وسیع تبدیل میشود. این همان استعارهای از عاشق است، آنکس که عشق را تجربه میکند، میل به گسترش، فراتر رفتن از خود، و پیوند با حقیقتی بزرگتر دارد. عشق درین دیدگاه نیرویی لایتناهیست که عاشق را از محدودیتهای خود فراتر میبرد، او را از نقطهای کوچک به گسترهای بیکران میکشاند و به حقیقت هستی پیوند میدهد.
مشخصات پروژه:
• طراح: استدیو طراحی جلال مشهدی فرد
• معمار و طراح پروژه: جلال مشهدی فرد
• گرافیک: زهره بختیاری، سرور اسکندری
• سرپرستان اجرای پروژه: محسن محمدیان، حسین مشهدی فرد، مجتبی شاهمرادی
• مشاوره طراحی در فاز ساختمان: حسین مشهدی فرد
• مشاوره طراحی هاسپیتالیتی در فاز بهره برداری: علیرضا قهرمان
• سازندگان ساختمان: جواد و حسین مشهدی فرد
• کاربری: خدماتی، پذیرایی، فرهنگی
• مساحت: ۲۶۰۰ مترمربع
• محل پروژه: مشهد
• سال ساخت: ۱۳۹۷ – ۱۴۰۲
• تصاویر: استدیو دیمن