بررسی مبحث شهر هوشمند و آینده‌پژوهی در مدیریت شهری و راهکارهای هوشمند سازی شهر شیراز

در شانزدهمین و آخرین نشست از سلسله نشست‌های شیراز پایتخت محیط زیستی آسیا، به مبحث شهر هوشمند و آینده‌پژوهی در مدیریت شهری اختصاص‌یافت و راهکارهای هوشمند سازی شیراز موردبحث و بررسی قرار گرفت.

بررسی مبحث شهر هوشمند و آینده‌پژوهی در مدیریت شهری و راهکارهای هوشمند سازی شهر شیراز
دکتر ناصر طالب بیدختی، استاد دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز، بابیان ویژگی‌های شهر هوشمند و تجارب جهانی در ارتباط با هوشمند سازی شهرها بر توجه به اصول و مبانی شهر هوشمند در چشم‌انداز شهرها تأکید کرد و همکاری شهروندان و آموزش در این زمینه را از مهم‌ترین ارکان بنای شهر هوشمند دانست.

دکتر محمد طاهری استادیار بخش مهندسی و علوم کامپیوتر دانشگاه شیراز، بر هوشمند سازی برای حل مسئله‌های مدیریت شهری تأکید کرد؛ وی انسان، موجودات زنده، منابع حیات را عناصر اصلی محیط‌زیست خواند که با بهره‌گیری از هوش مصنوعی می‌توان برای مسائل مرتبط با آن‌ها راه‌حل پیدا کرد به‌گونه‌ای که رضایت و امنیت شهروندان و حفظ محیط‌زیست را به دنبال داشته باشد.

دکتر سام حمزه لو، استادیار موسسه آموزش عالی پاسارگاد شیراز و رئیس کارگروه نوآوری و هوشمند سازی مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر شیراز، نقش هوش مصنوعی را در بهبود کیفیت زندگی و افزایش بهره‌وری غیرقابل‌انکار دانست و درعین‌حال بر ضرورت مشارکت مردمی و آشتی مردم و مسئولان و ایجاد روحیه همدلی برای حل مسائل زیست‌محیطی تأکید کرد؛ دکتر حمزه لو با تعریف هوش مصنوعی، توانایی‌های آن را در درک محیط، تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، انتخاب بهترین دنباله و اقدامات یعنی برنامه‌ریزی و همچنین توانایی یادگیری را شرح داد که می‌توان از این توانایی‌ها برای مدیریت بهتر شهری و مدیریت منابع انرژی، پیشگیری از حوادث و بلایای طبیعی و کاهش آسیب‌های ناشی از آن‌ها بهره برد.

وی با تأکید بر نقش هوش مصنوعی در ساخت‌وسازهای شهری و شیوه‌ی ساخت بناها گفت: به کمک هوش مصنوعی می‌توانیم آینده‌ی هر شهر را پیش‌بینی و مدل‌سازی کنیم.

مدیریت ترافیک، مدیریت پسماند، مدیریت فضای سبز و شناسایی درختان از دیگر توانایی‌های هوش ‌مصنوعی بود که دکتر حمزه لو به آن اشاره و تأکید کرد برای بهره‌گیری از هوش مصنوعی به زیرساخت‌هایی نیاز داریم که در صورت تأمین شدن هوش مصنوعی عملکردی بسیار مؤثر خواهد داشت و به‌ویژه در سطح کلان برای مدیریت شهر شیراز اثرگذار خواهد بود.

دکتر نیلوفر دهقانی، پژوهشگر حوزه علوم داده از پارک علم و فناوری فارس نیز، درزمینه شهر هوشمند، محیط زیست هوشمند به ایراد سخنرانی پرداخت وی بهره‌گیری از راهکارهای داده محور مبتنی بر هوش مصنوعی را یکی از روش‌های پایداری محیط زیست دانست.

دهقانی با ارایه تعریفی از شهر هوشمند، شهر داده‌ محور را یکی از ملزومات بهره‌گیری از هوش مصنوعی عنوان و تأکید کرد: جمع‌آوری داده‌ها می‌تواند سبب می‌شود هوش مصنوعی در ارائه‌ی راهکار در ارتباط با مسائلی که رشد شهرها با آن مواجه است، تأثیرگذار باشد؛ وی با اشاره به چالش‌هایی چون رشد جمعیت شهری، تأمین نیازهای جمعیت شهرنشین، بحران آب، مسکن، انرژی و تخریب محیط زیست تأکید کرد هرچه داده‌ها در ارتباط با این مسائل دقیق‌تر باشد، ارائه‌ی راهکارها توسط هوش مصنوعی دقیق‌تر است.

وی همچنین با اشاره به قابلیت اینترنت اشیاء گفت: بهره  گیری از اینترنت می‌تواند منجر به شکل‌گیری یک حافظه برای دستگاه‌ها شود و بااتصال دستگاه‌ها به شبکه و پردازش داده‌ها امکان بهره‌گیری از این داده‌ها فراهم می‌شود و مزایایی چون دریافت سریع اطلاعات، از بین رفتن خطای انسانی در تصمیم‌گیری‌ها، امکان پایش از راه دور فرایندها و مراحل و تصمیم‌گیری‌های سریع و منطقی و نیز نظارت بر روند انجام پروژه‌ها و مراحل مختلف آن به‌سادگی امکان‌پذیر است.

وی چالش‌هایی چون مقاومت در برابر تغییر به دلیل سودآوری واردات و هزینه‌های پیاده‌سازی و نگهداری و مصرف بالای انرژی را از موانع پیش روی توسعه هوش مصنوعی داده محور در مدیریت شهری دانست.

دکتر اقبال منصوری، رئیس پژوهشکده هوش مصنوعی دانشگاه شیراز در سخنرانی خود با موضوع شهر هوشمند، هوشمند سازی، هوش مصنوعی و حفظ‌ محیط زیست، شهر هوشمند را یک شهر پایدار و کارآمد باکیفیت بالای زندگی تعریف کرد. وی با اشاره به اهداف شهر هوشمند، مراحل هوشمند سازی شهر و چالش‌های پیش روی آن را شرح داد.

دکتر هادی عبدالعظیمی نیز در موضوع نقش و جایگاه سنجش‌ازدور ماهواره‌ای و GIS در ارتقای زیست پذیری شهری به ایراد سخنرانی پرداخت و تأکید کرد پایش شهر به‌منظور تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری مدیران شهری انجام می‌گیرد؛ وی به امکاناتی اشاره کرد که پایش GIS می‌تواند برای مدیریت یکپارچه شهری فراهم کند و بر ضرورت بهره‌‌گیری از این فناوری درزمینه‌ی شناخت بحران‌های محیط زیستی همچون خشک شدن تالاب‌ها و افزایش ریزگردها، فرونشست زمین، آلودگی هوا و شناخت جزایر حرارتی به‌منظور کنترل گرمایش در برخی نقاط کلان‌شهر شیراز و پایش غلظت آلاینده‌های هوا در دوره‌های مختلف تأکید کرد.

وی نقش GIS را در ارتقای زیست پذیری شهری بسیار مؤثر شمرد و به موارد بهره‌گیری از آن اشاره کرد و پایان‌بخش سخنان دکتر عبدالعظیمی نیز ارائه‌ی راهکارهایی برای شیراز زیست پذیر بود.