نویسنده: سالی آگوستین

مترجمان:

– دکتر محسن کاملی

– سید حسین یوسفی انور

ناشر: تهران؛ گوهر دانش

تاریخ انتشار: چاپ اول | ۱۴۰۱

شمارگان: ۲۵۰ نسخه

تعداد صفحات: ۳۴۶ صفحه

قیمت: ۱۸۵,۰۰۰ تومان

پیشگفتار مترجمان:

چگونه معماری بر احساسات و رفتار انسان اثر می گذارد؟ به طور کلی ساختمان ها و محیط های ساخت دست بشر تاثیر بسزایی در شکل گیری هویت بخشی به ابعاد زندگی انسان ها و محیط های اطرافشان از یک سو و از سویی دیگر بر رفتار انسان و احساسات آن ها می گذارد. تاثیر محیط بر انسان به عنوان پیچیده‌ ترین موجود بر روی کره خاکی، دغدغه پژوهشگران فعال در این حوزه بوده و آگوستین در این کتاب به اثرات ناشی از عوامل محیطی در فضای داخلی می‌ پردازد و گاهی با پرداختن به گروه‌ های خاص به تفاوت‌ های بنیادین در ادراک انسان‌ ها اشاره دارد. هم چنین شاهد بررسی همه‌ جانبه و دید کل نگر نسبت به عوامل محیطی به صورت جداگانه و در ارتباط با یکدیگر در کنار توجه عمیق به جزئیات می‌ باشیم.

در کشورمان ایران متاسفانه به کیفیت فضای داخلی بسیار کم توجه شده و بسیاری از نمونه‌ های فضای داخلی عملکرد مطلوبی ندارند. برای مثال؛ چگونه یک محیط آموزشی که بدون توجه به عوامل محیطی موثر بر یادگیری طراحی و ساخته است؛ می‌ تواند یک محیط مطلوب برای آموزش باشد؟ هم چنین، چه تفاوتی میان فضای آموزشی یک کودک عادی با کودک مبتلا به اوتیسم وجود دارد؟ این قبیل سوالات و چالش‌ های موجود در فضای معماری کشور و عدم شناخت مناسب معمار از کاربران آن فضا و ابزار‌های معمارانه، ما را به ترجمه این کتاب کاربردی تشویق کرد. معماری بویژه در زمینه معماری داخلی، در ایران بیش‌ از پیش نیازمند نگاه علمی به خلق فضا و آراستن آن می‌ باشد.

کتاب حاضر به صورت تخصصی به کاربرد علوم شناختی و روانشناسی محیطی در معماری داخلی می پردازد و با بررسی و تحلیل عوامل محیطی موثر بر احساسات و ادراک انسان و هم چنین دسته بندی این عوامل، در عین توجه به تفاوت های بنیادین گروه های مختلف انسانی، اطلاعات اساسی و کاربردی را در خدمت علاقه مندان قرار می دهد و بر استفاده طراحان از ابزارهای معمارانه به جهت خلق فضای متناسب با شرایط کاربران و ایجاد فضای استاندارد تاکید می کند. به طوری که مزایای طراحی روانشناسانه و تاثیر آن بر کیفیت زندگی، رفتار انسانی و عملکرد مکان را به جهت سازماندهی بهتر تبیین می نماید. به طوری‌ که ترجمه کتاب کاربرد روانشناسی محیطی در معماری داخلی به زبان فارسی، تلاش کوچکی است از سوی مترجم در جهت پرکردن خلا فوق. امید می‌ رود که این کتاب با توجه به نگاه چند جانبه مؤلف به موضوع در میان منابع مکتوب موجود، چه برای مخاطب دانشگاهی و چه برای مخاطب حرفه‌ ای، جایگاه ویژه خود را بیابد و به فهم روشن‌ تری از ماهیت طراحی راهبر شود.

در ترجمه حاضر نهایت سعی مترجمان بر آن بوده است که متن فارسی با امانت‌ داری کامل انجام شود و در این فراگرد هیچ معنایی از قلم نیفتد. مترجمان کتاب، به رغم همه دقت‌ های بکار رفته در مراحل ترجمه، تایپ، ویرایش و صفحه آرایی، کتاب را از کاستی‌ های احتمالی مبرا ندانسته به دیده اغماض مخاطب امید بسته است، ضمن آن که تذکار کاستی‌ های احتمالی از سوی خوانندگان فرهیخته را نیز سرمایه ارتقای کیفی ویرایش‌ های بعدی اثر می‌ داند و پیشاپیش سپاسگزار است.

اجر زحمات کشیده شده در تولید این کتاب، احساس خشنودی مخاطب فرهیخته، مدرسان و دانشجویان و نیز معماران و روانشناسان اندیشمند کشور است. چنین باد.

دکتر محسن کاملی، سید حسین یوسفی انور۱۴۰۱

پیشگفتار:

چند سال پیش دوست یکی از دوستانم برای باز طراحی یک دبیرستان دولتی داخل شهر جایزه طراحی دریافت کرد. طراحی پروژه را جسورانه و فن‌ آورانه معرفی کردند. گفته شد این دبیرستان چراغ امید را در محله روشن کرده و با توجه به محدودیت بودجه و زمان سود زیادی برای مردم به ارمغان می‌ آورد. آیا این توصیفات یک پروژه موفق است؟

در آن پاییز دانش آموزان وارد ساختمان جدید شدند و همه ما انتظار زیادی از سطح معماری آن داشتیم. یک سال بعد ۴۳ درصد از سال اولی‌ ها در کلاس‌ های سال دوم هنوز داشته و با سطح پایینی از نمره درس می‌ خوانند و این کمبود در ریاضی و علوم مشهود بود. میزان غیبت در بین دانش‌ آموزان و اساتید همچنان بیشتر از استاندارد ایالتی بوده و روحیه دانش‌آموزان در وضع مطلوبی قرار نداشت و به اصطلاح؛ بوی نو بودن از بین رفته بود. آیا این هنوز یک پروژه موفق به نظر می‌ رسد؟ این وابسته به تعریف شما از موفقیت است. برای تیم این پروژه موفقیت در برنامه‌ ریزی فضایی مهار بودجه و پایبندی به زمانبندی پروژه تعریف شده است. این ممکن است پاسخ صحیحی از سطح زمین بنظر برسد اما در این روش فکر کردن یک نقص وجود دارد.

زمانی که صرفا برنامه‌ ریزی فضا، بودجه و زمانبندی به پایه و اساس پروژه تبدیل شود نتیجه‌ ی پروژه فاقد هدف و عمق است و بدون در نظر گرفتن نیازها و خواسته‌ های مردمی که در آن زندگی، کار و یا از آن مکان به‌ نوعی استفاده می‌ کنند، شکل می‌ گیرد. یک پروژه هر چقدر هم از لحاظ زیبایی‌ شناسی نوآورانه باشد وقتی اهداف پروژه نتوانند روی مسائل عملکردی «کاربر» تمرکز کنند، در معرض خطر است. همانطور که طراح خلاق معاصر تیبور کالمن گفت: «تفاوت بین طراحی خوب و طراحی عالی؛ هوش است». طراحی عالی نیازمند دانش بیشتری بوده و درباره‌ ی شرایط انسانی و این که چگونه فضاهایی که مردم در آن ساکن هستند توانایی آن‌ ها را برای رسیدن به موفقیت تقویت می‌ نمایند. اگر آن طراح مدرسه مجموعه‌ ای متفاوت از اهداف برای پروژه مدرسه مانند پیشرفت در نمرات آزمون، غیبت کمتر، روحیه استادان/ دانش‌آموزان و خواست دانش‌ آموزان را پیش‌ بینی می‌ کرد تحقیق تیم طراحی متمرکز بر درک علمی و بر اساس روانشناسی‌ محیط بود. به‌ طور مشخص و ویژه؛ ویژگی‌ های جسمی و روانی از یک محیط، بر توانایی دانش‌ آموز در ایجاد تمرکز و تمایل به همکاری تاثیر می‌گذارد و احساس تعاون را برقرار می‌ کند.

این سوالات باعث جاه‌ طلبی بیشتر در طراحی و انگیزه‌ ی بیشتر هدفگرایانه برای یک پروژه موفق می‌ شود. این که پروژه یک خانه باشد، یک دفترخانه یا یک مدرسه‌ ی بزرگ، در نتیجه فرآیند پروژه کاربر محور است که به‌ طور معمول بیشتر مبتنی بر همکاری می باشد. در این صورت سناریوی تیم طراحی پروژه براساس اطلاعات تخصصی و دانش جدید مورد نیاز برای هر پروژه خاص و متفاوت خواهد بود.

همراه با طراحان نماینده شرکت طراحی و بسته به نوع پیچیدگی پروژه کارشناسان میان‌ رشته‌ ای گروه‌ های مختلف کاربری و مشاوران ممکن است برای نشان دادن علاقه دانش و تخصص خاص آن‌ ها به این پروژه بپیوندند. تیم پروژه قادر است برای گسترش نقش خود، فراتر از حل مسئله پرداختن برای حل مسائل از پیش تعیین شده توسط کارفرما، برای شناسایی و حل مشکل در مشارکت با کارفرما و شناسایی و استفاده از منابع دانش جدید برای پشتیبانی و پرداختن به پاسخ یک پروژه خاص استفاده کند.

در این کتاب که پیشرو در روانشناسی محیطی است، سالی آگوستین دکتری علوم پزشکی به روشنی رویکرد علمی در مورد آن را بیان می‌ کند. او مکان‌ های «شخص محور» را توصیف کرده و نشان می‌ دهد که اهداف شخصی چگونه پیش‌ بینی و قابلیت اطمینان در عملکرد مکان را بهبود می‌ بخشد. امروزه نقش طراح پیچیده‌ تر از گذشته بوده و نقش برجسته‌ تری دارد. برای تحقیقات علمی- اجتماعی و دانش جدید برای اطلاع از طراحی محیط ساخته شده‌ ی ما سرمایه‌ گذاری مالی و منابع فضا بسیار زیاد است و طراحان بزرگ به دنبال منابع دانش جدید هستند که جنبه‌ های عملکردی تصمیم‌ گیری در مورد طراحی را تبیین می نمایند. درک این که در یک پروژه خاص چه راهکار های مکانی، فیزیکی و روانشناختی می‌ تواند و می بایست استفاده شود برای تغییر عملکرد در یک فضا یک معیار برای تعیین موفقیت پروژه است.

چگونگی نور روز، نما و رنگ سازماندهی فضایی پاسخ کاربر را تغییر می‌ دهد. پاسخ و چگونگی پشتیبانی این مسائل از همکاری یا تقویت تمرکز طولانی مدت تنها برخی از منابع مهم اطلاعاتی هستند که در این کتاب بررسی شده است. تمرکز پایان‌ نامه‌ ی سالی آگوستین بر قطع رابطه‌ ی طولانی مدت تحقیق در روش طراحی است. هیچ یک از دو جامعه در رفع شکاف بسیار موثر نبوده است و هر دو در معرض خطر بی‌ ربط بودن بدون دیگری هستند.

در همان زمان وفور دانش در جامعه علمی- اجتماعی وجود دارد که منابع جدیدی از اطلاعات برای طراحان فراهم می‌ کند. برای جذب و به کار بردن آن، تخصص آگوستین به عنوان مترجم اصول علمی در پس روانشناسی محیطی و طراحی مبتنی بر فرد، تحقیقات مرتبط با طراحی و دانش جدید را تجزیه و تحلیل می‌ نماید.

او از طریق ترجمه‌ های معناشناسی در زبان طراحی دیدگاه قابل دسترسی را در زمینه تحقیقات طراحی و روانشناسی محیط ارائه می‌ دهد. کتاب حاضر یک سیستم نمایشی از قدرت دانش و تحقیقات است. در هر فصل مزایای طراحی روانشناسانه و تاثیر آن بر کیفیت زندگی، رفتار انسانی و عملکرد سازماندهی مکان را نشان می‌ دهد. محتوای این کتاب به دانشجویان علاقه‌ مند، متخصصان طراحی و کسانی که با استفاده از آن سود برده و هدف دارند و برای طراحی مکان‌ ها به کاربران این اجازه را می‌ دهد تا موفقیت‌ آمیز به هدف خود برسند. این کتاب بیشتر مربوط به افرادی است که تمایل دارند تعریف پروژه موفق را دوباره دربرگیرند تا شاهد عملکرد موفق در کاربری مکان باشند.

فهرسـت مطالـب کتـاب:

– پیشگفتار مترجمان

– پیشگفتار

– مروری بر تجربه روانشناختی فضا

– مبنای تعامل انسان با جهان مادی پیرامونش

– ارضای نیازهای اساسی انسان از طریق طراحی مکان

– ویژگی های عمومی فضاهایی که به صورت اصولی طراحی شده

– پاسخ های عاطفی و شناختی به اطلاعات حسی

– واکنش های انسانی به عناصر ساکن

– مروری بر تجربه روانشناختی فضا

– فرهنگ ملی و تجربه مکان

– فعالیت غالب و طراحی محیط های فیزیکی

– کاربردهای یکپارچه در اصول طراحی مکان مبتنی بر روانشناسی

– روش های تحقیق برای طراحان مکان

– تمرکز ویژه بر محیط های مسکونی

– تمرکز ویژه بر محیط های اداری

– تمرکز ویژه بر محیط های خدماتی و خرده فروشی 

– تمرکز ویژه بر محیط های آموزشی

– تمرکز ویژه بر محیط های بهداشتی و درمانی

– تاثیر حیاتی طراحان مکان بر رفاه انسان

– منابع و ماخذ