یک کلام؛ تحصیل رایگان نداریم!

فاطمه مقدم-خبرجنوب/ قطعاً به نفع همه است که آموزش و پرورش یک بار برای همیشه حرف و عملش را یکی و صریح و روشن اعلام کند که تحصیل در مدارس، رایگان نیست حتی در عادی ترین مدارس دولتی.

با اعلام سقف هزینه یا حدودی برای تحصیل در نواحی مختلف آموزش و پرورش سراسر استان، برای والدین روشن می شود که برای تحصیل فرزندانشان در هر کدام از مدارس و مقاطع چه مقدار هزینه باید بپردازند. این طور تکلیف همه روشن می شود، نه این که رسماً اعلام شود مدارس رایگان است و پرداخت هزینه برای ثبت نام دانش آموزان در مدارس دولتی عادی غیر قانونی است اما عملاً با ندادن بودجه برای اداره یک مدرسه زمینه ایجاد سوء تفاهم و گاه کشمکشی تمام نشدنی بین مدیران مدارس و اولیا را فراهم سازند. این سیاست برای مردم حق ایجاد می کند در حالی که واقعیت چیز دیگری است و دولت پولی ندارد که به مدارس بدهد و تنها با حقی که تحصیل رایگان در میان مردم ایجاد شده این وسط آن که بد می شود مدیران مدراس هستند.

بنابراین خوب است برای مدارس عادی دولتی هم چون مدارس هیأت امنایی، تیزهوشان، نمونه دولتی به صورت قانونی مبلغی مشخص شود تا هم والدین تکلیف خودشان را بدانند هم مدیران از این جنگ اعصاب همیشگی با والدین برای تامین هزینه نگهداری مدرسه خلاص شوند.

یک مدرسه در طول سال تحصیلی چه هزینه هایی دارد؟

اگر بخواهیم لیست روشنی از هزینه های مدارس بدهیم به این شرح است: هزینه آب، برق، تلفن و گاز بدون یک ریال تخفیف البته با احتساب هزینه مکان آموزشی که چیزی کمتر از مکان تجاری است؛ هزینه های مربوط به آموزش مثل خرید اقلام آموزشی (کاغذ و ماژیک وایت برد و..) نگهداری دستگاهای تایپ و تکثیر، تجهیزات آزمایشگاه، دستگاه ویدیو پرژکشن و ....؛ هزینه خرید نشریات کمک آموزشی مثل مجله تربیت، انواع مجلات رشد (معلم، تکنولوژی و..) نشریات و لوازم پرورشی و دفاتر انجمن اولیا؛ هزینه تهیه جوایز، برگزاری مناسبت ها، ایاب و ذهاب دانش آموزان برای مسابقات فرهنگی و هنری و.. ؛ هزینه تعمیرات جزئی مثل ترکیدگی لوله آب، خرابی تجهیزات گرمایشی گازی و تجهیزات سرمایشی برق، شکستگی شیشه و...؛ تعمیرات کلی مثل ایزوگام، رنگ و نقاشی .. هم که چند سال یکبار باید انجام شود.

روزگاری که وزارت آموزش و پرورش برای هر کدام از دانش آموزان سرانه ای می پرداخت بخشی از این هزینه ها با این سرانه صاف می شد اما پرداخت سرانه به دانش آموزان سال هاست که به تاریخ پیوسته و به تبع آن تحصیل رایگان نیز. اگر کمک های مردمی از سیستم مدارس حذف شود، عملا اداره مدارس غیر ممکن خواهد شد.

هزینه های مدرسه با بَرج های بیشتر از خرج!

مدیر یکی از دبیرستان های پسرانه ناحیه 4 شیراز در گفت و گو با «خبرجنوب» با اشاره به این که مدرسه هزینه های نامرئی بسیاری دارد که اصلاً به چشم نمی آید و اولیا دانش آموزان تصور می کنند هزینه های مدرسه تنها آب، برق، گاز و تلفن و هزینه کاغذ است گفت: در حالی که این هزینه ها در طول سال تحصیلی تنها 10 درصد هزینه های مدرسه را شامل می شود و 90 درصد باقی مانده در واقع برج هایی است که اصلا به چشم هم نمی آید اما عمده بودجه مدرسه صرف آن ها می شود.

این مدیر که نخواست نامش در گزارش آورده شود افزود: بَرج هایی چون تهیه بنر، هزینه اجرای مراسم های مختلف در طول سال تحصیلی، هزینه برگزاری جلسات، هزینه تعمیرات دستگاه ها و نگهداری تجهیزات مدرسه، تشویق دانش آموزان، تشویق دبیران و... که هزینه لازم برای همه این موارد با تورم موجود چند برابر شده است. برای نمونه یک هزینه ثابت مدرسه که یک بسته کاغذ است و ما آن را قبل از کرونا 19 هزارتومان می خریدیم حالا باید همان بسته کاغذ را 120 هزارتومان بخریم. این تفاوت واقعا زیاد است و باید بگویم برای یک مدرسه عادی با تعداد دانش آموزان عادی برگزاری امتحانات و جلسات به صورت متداول و عادی حداقل در طول یک سال 200 بسته کاغذ نیاز دارد که تنها هزینه کاغذ یک مدرسه در طول سال تحصیلی 24 میلیون تومان خواهد بود.

مدیر دبیرستان پسرانه ای که در بلوار تخت جمشید شیراز واقع است افزود: با این تورم برگزاری یک جلسه عادی برای اولیا دانش آموزان حتی اگر نخواهید مکان برگزاری را اجاره کنید هزینه های جاری چون پذیرایی، هزینه سخنران، هزینه کاغذی که بین آن ها پخش می شود همه نزدیک به 5 میلیون تومان می شود. هزینه هایی که به چشم هیچ کس نمی آید.

قبض های میلیونی آب و برق و گاز روی دست مدارس

هزینه آب و برق و گاز گرچه برای مدارس به صورت آموزشی حساب می شود که چیزی کمتر از هزینه تجاری است اما همین هزینه خود بار سنگینی بر دوش مدارس به حساب می آید و گاه می شود که ساله ا قبوض روی هم انباشته شده و آموزش و پرورش به نوعی با چانه زنی یا تهاتر به تسویه قبوض مدارس می پردازد و گاه هم با مهلت گرفتن از سامازن ها زمان پرداخت را عقب می اندازند که بسیار پیش آمده که این سازمان ها کاسه صبرشان لبریز شده و اقدام به قطع اشتراک آب و برق مدارس کنند.

مدیر دبیرستان ناحیه 4 شیراز با اشاره به اینکه زمانی بخشنامه ای از طرف آموزش و پرورش شد که آب و برق و گاز مدارس رایگان باشد اما کسی از مسئولین این سازمان ها، بخشنامه اداره اموزش و پرورش را قبول ندارد و ما همچنان به پرداخت قبوض مجبوریم، اظهار داشت: هزینه آب و برق و گاز گاه سر به فلک می کشد. قبض آب کنونی که اکنون روی میزم است برای یک دوره 6 میلیون 500 هزارتومان آمده است. اداره آب منطقه ای هم ذره ای تخفیف برای پرداخت قبوض نمی دهد قبض گاز هم در تابستان و زمانی که مدرسه تعطیل است 500 هزارتومان آمده است حالا حساب کنید وقتی مدرسه باز شود و زمستان باشد رقم این قبض چند برابر خواهد شد؟

آموزش و پرورش خیلی از سال ها یک قران هم برای اداره مدرسه نمی دهد

این مدیر مدرسه با اشاره به اینکه اگر آموزش و پرورش بودجه ای بدهد تنها ده درصد هزینه های مدرسه را پوشش می دهد، گفت: آموزش و پرورش بودجه ای اگر بدهد تنها به مدارس در مناطق محروم است. سال گذشته به مدرسه من 20 میلیون تومان برای یک سال تحصیلی داده شد البته این بودجه ای که داده شد هم لطفی از طرف آموزش و پرورش بود و الا سال های قبل یک قران هم برای اداره مدرسه نمی دادند. درواقع خود آموزش و پرورش بودجه ندارد که به مدارس بدهد و باید هزینه  نگهداری مدارس را از اولیا بگیرم.

وی با اشاره به بخشنامه آموزش و پرورش درخصوص ممنوع بودن گرفتن هزینه برای ثبت نام گفت: این بخشنامه فقط برای زمان ثبت نام است تا والدین تحت فشار قرار نگیرند اما در طول سال تحصیلی با برگزاری انجمن های اولیا مربیان رقمی به عنوان مشارکت مردمی را مصوب می کنیم و از والدین می خواهیم که پرداخت کنند البته این رقم را بسته به شرایط مالی دانش آموزان تعیین می کنیم. در حالی که ما سال گذشته این رقم را هنگام ثبت نام از اولیا می گرفتیم.

وی برآورد میانگین هزینه مدارس در شرایط عادی در طول یک سال را با توجه به تورم امروز چیزی در حدود 170 تا 180 میلیون خواند و گفت: امکان ندارد بتوان مدرسه ای را در شیراز با کمتر از این میزان بودجه اداره کرد.

رئیس اداره بودجه و تامین منابع آموزش و پرورش فارس:

دولت ده سال است سرانه دانش آموزان را پرداخت نکرده است

 همان طور که هر آدم عاقلی می داند مدیریت یک خانه کوچک با 4 و 5 نفر عضو با کسی شوخی ندارد، هزار خرج است و هزاران برج که سرپرست خانه باید برای آن ها فکر و تدبیر اندیشیده باشد چه رسد مدیریت یک مدرسه با 300 تا 400 نفر دانش آموز . پر و خالی شدن روزانه دوبار یک مدرسه جز خرج های معمول برج استهلاک ساختمان و نگهداری و تعمیر تجهیزات و ... دارد که مدیر مدرسه باید آن را از جایی تامین کند. برای مدرسه هم از جای غیبی پول نمی آید. مدیر وقتی بودجه ای به صورت ماهانه یا سالانه از اداره آموزش و پرورش دریافت نمی کند چاره ای جز آن ندارد که از طریق والدین و مشارکت مردمی مدرسه را اداره کند.

رئیس اداره بودجه و تامین منابع آموزش و پرورش فارس با اشاره به اینکه حدود ده سال است که به خاطر کمبود اصلا سرانه دولتی برای دانش آموزان پرداخت نشده گفت: من سی سال است که در بخش مالی آموزش و پرورش مشغول به کارم و تا سال 1390 سرانه بودجه ای برای هر دانش آموز مشخص می شد اما از آن سال به بعد نه سرانه ای تعیین شده و نه سرانه ای پرداخت شده است. تنها دو سال مبلغی از هدفمندی یارانه ها به عنوان بودجه مدارس اختصاص دادند و به صورت مقطعی هم مبلغی به صورت علی الحساب به ادارت اموزش و پرورش تخصیص داده می شود که ما آن بودجه را زمان توزیع معمولا به مدارس مناطق محروم شیراز و استان اختصاص می دهیم و طبیعتا شامل همه مدارس نمی شود.

بخشنامه ممنوعیت گرفتن پول فقط برای زمان ثبت نام است

کرم یاخچیدو با تاکید بر اینکه بودجه ای وجود ندارد که سالانه برای اداره مدارس اختصاص داده شود گفت: ده سال است که حدود 98 درصد اعتبارات تنها به پرداخت حقوق و پرسنلی و حق التدریس تعلق می گیرد و در شهریور امسال قول دادند که سرانه ای بدهند که در همان زمان اعلام خواهد شد.

وی با تاکید براینکه بخشنامه ای که مدیرکل در آن اعلام کردند که مدارس حق گرفتن پول در هنگام ثبت نام ندارد تنها مختص به زمان ثبت نام است تصریح کرد: این بخشنامه تنها به  این دلیل صادر شده تا مدیران در زمان ثبت نام فشار به والدین نیاورند و والدین در مناطق محروم فرزندانشان را از تحصیل منع نکنند و تمام مدارس مکلف به رعایت آن هستند. بعد از انجام ثبت نام بعد به صورت مشارکت های مردمی هزینه هایی برای مدارس از طرف اولیا پرداخت شود.

یاخچیدو در ادامه با اشاره به اینکه  با توجه به وضعیت اقتصادی که کشور با آن دست به گریبان است می طلبد که مدارس را با مشارکت های مردمی اداره کنیم افزود: البته ما در حال رایزنی با نمایندگان مجلس برای تعیین دوباره سرانه برای هر دانش آموز و پرداخت آن هستیم تا بتوانیم مشکلات اداره مدارس را کاهش دهیم. ما مدرسه ای داریم که5 سال است پول قبض اش پرداخت نشده و کج دار مریز با اداره برق می سازیم تا یک راهی برای تامین بودجه برای پرداخت هزینه پیدا کنیم.

در پایان باید گفت طبق بررسی های خبر جنوب با وجود اعلام ممنوعیت دریافت هزینه برای ثبت نام در هنرستانی در ناحیه یک ده میلیون برای ثبت نام درخواست شده و از دانش آموز دیگری  در هنرستان ناحیه دو برای ثبت نام 3 میلیون تومان هزینه درخواست شده است البته به والدین مهلت داده اند که در طول سال تحصیلی به پرداخت این هزینه اقدام کنند. این فشار برای  دریافت هزینه زمانی زیاد تر می شود که والدین تصمیم به ثبت نام فرزندشان در مدرسه ای بهتر داشته باشند در این صورت وقتی مدیر طلب پول می کند والدین حتما پرداخت خواهند کرد خصوصا اکنون که سابقه تحصیلی 60 درصد در قبولی کنکور تاثیر دارد و تحصیل رد یک مدرسه درجه یک آینده تحصیلی و شغلی دانش آموزان را تامین خواهد کرد.