نگاهی به پروژه خانه سپرو
سپرو روستایی در نزدیکی شهر نایین در استان اصفهان و در فاصله ۱۶۰ کیلومتری شهر یزد است. این روستا به لحاظ فرهنگی و اقلیمی به استان یزد شباهت بیشتری دارد: لهجه مردم، بافت روستا و اقلیم. وجه تسمیه کلمه سپرو، مکانی‌ست که از سه طرف آن آب جاری بوده که امروزه با کمبود آب همراه است. زمین مورد نظر با مساحت۲۲۰ مترمربع در آخرین پلاک روستا قرار دارد که از سمت غرب با کوه‌های اطراف و از سمت شرق با همسایگی مسکونی همجوار است. گذر باریکی نیز در ضلع شمال و جنوب زمین قرار دارد.
Admin1
۱. بوم (Region):
۱-۱- بافت و آرکی‌تایپ: آرکی‌تایپ‌ها، که حاصل تجربه جمعی انسان در طی سال‌ها بوده و در حافظه پنهان ناخودآگاه جمعی ذخیره می‌گردد و می‌تواند در برقراری رابطه با گذشته موثر باشد. با مطالعه و مشاهده روستا و ساختمان‌های موجود قدیمی همجوار، متوجه شدیم یکی از مشخصه‌های اصلی ساختمان‌ها، سقف منحنی‌شکل است که به عنوان یک آرکی‌تایپ در بناهای روستا به کار رفته است. هماهنگی با کانتکست، یکی از دلایل انتخاب قالب فضایی طاقی‌شکل برای خانه سپرو بود.
۲-۱- اقلیم: سقف ناصاف و منحنی در اقلیم گرم و خشک به سبب سایه‌اندازی مناسب بر سطوح خارجی و همچنین دوپوسته بودن، می‌تواند سبب آسایش حرارتی داخل و مصرف کمتر انرژی شود.
۲. اقتصاد (Low Budget):
دهیاری روستای سپرو، وامی را به مالکان زمین‌های تفکیک شده در روستا اختصاص داده تا بتواند از این طریق به توسعه هر چه سریعتر روستا کمک کند. با توجه به بودجه پایین برای ساخت، تلاش کردیم با انتخاب متریال‌های ارزان، استفاده از نیروی کار محلی و همچنین استفاده از صنایع بومی منطقه ساختمانی کم هزینه با بودجه‌ای حدوداً هر مترمربع ۲۰۰ دلار بسازیم.
۳. صنایع دستی (Craftmanship):
امروزه صنایع دستی می‌تواند حلقه اتصال معماری و اجتماع باشد. حصیربافی با ترکه‌های درخت ارغوان که یک درخت خودرو است که در دامنه کوه‌ها رشد می‌کند، یکی از صنایع دستی مهم در نایین و روستاهای ایران است که در این سال‌ها مورد فراموشی واقع شده است. در خانه سپرو تلاش کردیم به منظور توسعه صنایع محلی و ایجاد کسب و کار برای هنرمندان بومی، از این صنایع دستی در ساخت پنل‌های چوبی با ترکه‌های ارغوان برای سایه‌اندازی در فضای داخلی استفاده کنیم. به منظور کاهش شدت آفتاب و سایه‌اندازی به دنبال پوششی برای پنجره‌ها بودیم به طوری که نور فضا تحت تاثیر قرار نگرفته و از نظر نوع متریال در تضاد با ساختمان نباشد. همچنین در حالت بسته، مانع از تهویه طبیعی و نفوذ هوا به داخل نشود.
با توجه به اینکه پروژه در آخرین پلاک روستا در مجاورت کوه‌های غربی ساخته شده است، تلاش کردیم نقطه‌ای در انتهای بافت روستا نباشیم. متریال پروژه را “کاهگل” همرنگ بافت روستا و کوه‌های اطراف انتخاب کردیم تا ساکنین روستا تصویری همگن با بافت در انتهای گذر مشاهده کنند. با انتخاب این متریال علاوه بر دستیابی به یک نمای یکپارچه، توانستیم توسط کارگر و پیمانکار روستایی هزینه‌های ساخت پروژه را کاهش دهیم.
۴. حس (Sence):
حس، راه ارتباط انسان با فضا است و بر کیفیت آن می‌افزاید. تجربه زندگی در خانه با فعالیت‌های متفاوتی از قبیل نشستن، آشپزی کردن، لمس کردن و … صورت می‌گیرد. تجربه حسی در فضای خانه حافظه حسی ما را پر کرده و خانه را در ذهن ما ماندگار می‌کند. تغییر میزان نور در فضای داخلی، لمس کاهگل در دیوار خانه، راه رفتن بر روی آجر و نشستن بر روی تشکچه‌هایی که در فاصله کمتری از سطح زمین قرار گرفته، عواملی است که تجربه‌های حسی متفاوتی را در خانه سپرو برای ساکنین آن فراهم می‌کند.
مشخصات پروژه:
• طراح: استودیو معماری فرامتن
• تیم طراحی: نسترن نصیری، حسن اسناوندی، سوگند خطیب پور
• اجرا: علیرضا قاسمی
• نظارت: حسن اسناوندی، نسترن نصیری
• سازه: احسان اخوه
• تأسیسات برقی: حسن طاهرآبادی
• تأسیسات مکانیکی: حسان طاهرآبادی
• گرافیک: سوگند خطیب پور، حامد جوادی
• کارفرما: ابوذر سهیلی
• زیربنا: ۲۶۰ مترمربع
• مساحت: ۲۲۰ مترمربع
• محل پروژه: اصفهان، شهر نایین، روستای سپرو
• جوایز و افتخارات:
o فینالیست جایزه معمار | ۱۴۰۳ | مسکونی تک واحدی
• تصاویر: علی قلمبر، فاطمه اخلاقی
