مشکلات زیرساختی، عمده ترین دغدغه شهرهای جدید در فارس

سهیلا رفیعی نژاد/ از مهم ترین راهکارها در پاسخ به لزوم کاهش ظرفیت کلان شهرها و کاهش آلودگی و تخریب محیط زیست، برنامه‌ریزی و احداث شهرهای جدید بوده است که در نیمه دوم قرن نوزدهم در کشورهای اروپایی به ویژه انگلستان شروع شد. شهرهای بزرگ کشورمان نیز در دهه‌های اخیر با مشکلات جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی زیادی مواجه بوده‌اند که به دنبال اتخاذ سیاست‌هایی برای کنترل چنین مسائلی، طرح ایجاد شهرهای جدید برای اینکه به داد شهرهای مملو از جمعیت برسد، تصویب شد.

هدف از احداث شهرهای جدید کاهش مشکلات و مسائل ناشی از تمرکز بیش از حد جمعیت و به عبارت دیگر تمرکززدایی از شهرهای بزرگ است؛ به بیانی دیگر اهداف طراحی و احداث شهرهای جدید ارائه مسکن، پالایش و ساماندهی فضای مادر شهرهای ناحیه‌ای، جذب سرریزهای جمعیتی، کنترل رشد مادر شهرها، انتقال مراکز سیاسی- اداری، جلوگیری از تخریب زمین‌های کشاورزی پیرامون، توسعه نواحی عقب مانده، تجدید بنای شهرهای مخروبه، اسکان کارگران بخش صنعت، تمرکززدایی، جلوگیری از رشد بیش از حد جمعیت کلان شهرها و توزیع فضایی صنعت و جمعیت است.

تفاوت شهر جدید با شهر سنتی می‌تواند در چگونگی و وضعیت کیفیت زندگی در این گونه شهرها باشد؛ هنگامی که قصد مهاجرت به یک شهر جدید را داریم، انتخاب سیستم‌های حمل و نقل، تأسیسات، تسهیلات و زیرساخت‌های شهری، انتظار دستیابی به استاندارد بالاتری را نسبت به شهرهای موجود پیش می‌آورد.

در این بین فارس نیز از تبدیل روستاها به شهرهای جدید مستثنی نیست و حتی در این باره رقابت هم وجود دارد. اگر چه برای شهرهای جدید تنها جذب جمعیت کافی نیست و تامین زیرساخت ها باید جدی گرفته شود، اما اصرار بر این امر در مواردی بدون وجود امکانات ملزوم یک شهر گاهی چندان هم مطلوب نیست، به نحوی که با وجود شهرهای جدید همچنان برخی به دلیل عدم وجود امکانات کافی، باز هم از این شهرها به کلان شهرها مهاجرت می کنند.

معاون امور عمرانی استانداری فارس در این باره به خبرنگار «خبر جنوب» گفت: جایی که به عنوان روستاست تلقی می شود، به واسطه اعتباراتی که دهیاری ها می گیرند یا عوارضی که در خود روستا دهیاری ها از مردم می گیرند، گردانده می شوند از آن گذشته بنیاد مسکن نیز در روستا کارهای بهسازی انجام می دهد.

محمود رضایی افزود: اما اگر روستایی به شهر تبدیل شود، در مرحله اول یک خودیاری محلی لازم است تا زمینه این امر فراهم گردد.

وی با بیان این که روستایی که به شهر تبدیل می شود یک آستانه جمعیتی می خواهد ادامه داد: البته روستاهایی که مرکز بخش باشند، با هر جمعیتی تبدیل به شهر می شوند، شهرداری در شهرهای جدید استان مستقر شده و مانند سایر شهرها عوارض ساخت وساز می گیرند.  معاون استاندار تاکید کرد: در این باره تامین امکانات نیز باید از طریق این قبیل منابع فراهم شود.

رضایی عنوان کرد: درخواست ها برای تبدیل چند روستا به شهر در فارس داده شده و البته برخی روستاهای بزرگ که در حریم شهرها هستند با وجود داشتن جمعیت مورد لزوم، به شهر تبدیل نمی شوند.

معاون امور عمرانی استانداری فارس گفت: از120 شهر در فارس حدود 10 مورد طی دو سال گذشته تبدیل به شهر شده اند. امسال نیز قرار است یکی از روستاهای بخش مرکزی شهرستان فیرزوآباد به نام جایدشت تبدیل به شهر شود.

رضایی افزود: در این خصوص می توان به یکی از روستاهای شهرستان نی ریز نیز اشاره کرد که البته هنوز قطعی نشده و تبدیل آن به شهر در مرحله کارهای اداری است.

 وی با اشاره به کمبودهای زیرساختی که در برخی از این شهرهای جدید وجود دارد، عنوان کرد: معمولا یک روستا که در استان به شهر تبدیل می شود، اگرچه از نظر جمعیتی به آن حد نصاب مورد نظر رسیده، اما به منظور دستیابی به زیرساخت های مورد لزوم باید کارهای عمرانی بیشتری در این شهرهای جدید صورت گیرد.

رضایی در خصوص امکانات موجود در این شهرها نیز گفت: راه اندازی بیمارستان ها بر اساس سرانه جمعیتی است و به ازای هر 10 هزار نفر، یک مرکز درمانی می توان راه انداخت؛ این سرانه استاندارد دارد و وزارت بهداشت به استناد آن در شهرهای جدید مراکز درمانی، درمانگاه یا کلینیک ایجاد می کند.

معاون عمرانی استاندار افزود: عمده ترین مشکلات شهرهای جدید در فارس زیرساختی اند که شامل آسفالت معابر، بازگشایی معابر، نوسازی مناطق مسکونی و توسعه و حتی تامین پروژه های ورزشی، درمانی و آموزشی به میزانی است که به امکانات موجود در شهرهای بزرگ نزدیک شوند.

رضایی در پاسخ به سوالی به پروژه های فعال استانی نیز اشاره کرد و گفت: عمده ترین پروژه های در دست اقدام در فارس در حوزه تولید مسکن است و قصد ما این است که در سال 1402 تعدادی از واحدهای نهضت ملی مسکن در شهرهای کوچک را به مرحله واگذاری برسانیم. اما پروژه های موجود در شیراز به دلیل انبوه سازی و بزرگ مقیاس بودن، دیرتر به بهره برداری می رسد.

وی افزود: دیگر پروژه های آبرسانی برای حدود 350 روستا در فارس است که امسال انجام می گیرد. پروژه حمل و نقل ریلی رآه  اهن شیراز- بوشهر که منابع تامین اعتباری آن تامین شده نیز 3 تا 4 سال آینده به پایان می رسد.

معاون امور عمرانی استانداری فارس عنوان کرد: در حوزه ورزش هم تعدادی از پروژه ها در سطح استان از جمله چمن های مصنوعی امسال به بهره برداری می رسد؛ در بحث نوسازی مدارس هم فعالیت هایی صورت گرفته و چند پروژه تا پایان امسال به اتمام می رسد.

رضایی گفت: در بحث شبکه های گازرسانی هم تا پایان سال تقریبا همه روستاهای 20 خانوار به بالا به شبکه گاز وصل می شوند.

وی به بهره برداری از چند پروژه دیگر در حوزه طرح های آبخیزداری و آبخوان داری، برق رسانی روستایی و تقویت شبکه برق شهرها نیز اشاره کرد.

معاون استاندار فارس افزود: هدف ما سرعت بخشی به پروژه ها به منظور توسعه استان است و به این منظور از هیچ تلاشی دست برنمی داریم، در عین حال ارگان های مربوطه نیز مسئول اند همکاری های لازم را به منظور به نتیجه رساندن سریع تر پروژه ها داشته باشند.