انفجار قیمت مسکن در اروپا

یورواستات، اداره آمار رسمی اتحادیه اروپا جدیدترین داده‌های مربوط به قیمت مسکن در اتحادیه اروپا را منتشر کرده است. بر اساس این آمار، قیمت مسکن در اتحادیه اروپا در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ به‌طور متوسط ۵.۴ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است. این رشد، هفتمین افزایش متوالی سالانه محسوب می‌شود و نشان‌دهنده تداوم روند صعودی قیمت در بازار مسکن اروپا است.

در این دوره، قیمت اسمی مسکن در تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا به‌جز فنلاند افزایش داشته و در ۲۱ کشور از ۲۶ کشور عضو، حتی پس از تعدیل با نرخ تورم، همچنان رشد مثبت ثبت شده است. این در حالی است که بسیاری از شهروندان اروپایی همچنان با چالش‌های جدی در تأمین مسکن روبه‌روهستند و نگرانی‌های مربوط به قدرت خرید هنوز نتوانسته است روند افزایش قیمت‌ها را متوقف کنند.

رشد دو رقمی در هفت کشور؛ پرتغال پیشتاز

هفت کشور اروپایی در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ رشد اسمی بیش از ۱۰ درصد را تجربه کرده‌اند. پرتغال با ۱۷.۱ درصد، بلغارستان با ۱۵.۵ درصد و مجارستان با ۱۵.۱ درصد در صدر این فهرست قرار دارند. پس از آن، کرواسی با ۱۳.۲ درصد، اسپانیا با ۱۲.۸ درصد، اسلواکی با ۱۱.۳ درصد و چک با ۱۰.۵ درصد، افزایش‌های قابل‌توجهی را ثبت کرده‌اند.

در سوی دیگر طیف، فرانسه با ۰.۵ درصد، سوئد با ۰.۷ درصد و قبرس با ۱ درصد، کمترین میزان افزایش قیمت مسکن را در میان اعضای اتحادیه اروپا تجربه کردند. در میان اقتصادهای بزرگ این اتحادیه، آلمان با رشد ۳.۲ درصدی و ایتالیا با ۳.۹ درصدی در قیمت مسکن، رشدی پایین‌تر از میانگین اتحادیه داشتند که نشان‌دهنده روندی ملایم‌تر در بازار مسکن این کشورها نسبت به سایر اعضاست.

تعدیل با تورم؛ پرتغال و بلغارستان همچنان پیشرو

با در نظر گرفتن نرخ تورم، رشد واقعی قیمت مسکن در اتحادیه اروپا به‌طور متوسط ۲.۸ درصد بوده است. پرتغال (۱۴.۳ درصد) و بلغارستان (۱۴.۱ درصد) همچنان در صدر قرار دارند و مجارستان، اسپانیا (۹.۲ درصد) و کرواسی (۸.۹ درصد) نیز رشد قابل‌توجهی را ثبت کرده‌اند.

کارشناسان علت رشد شدید قیمت‌ها در پرتغال را تقاضای خارجی بالا، به‌ویژه از سوی مهاجران دیجیتال و اتباع خارجی جذب‌شده توسط مشوق‌های مالیاتی و برنامه‌های اقامتی، عنوان کرده‌اند. کمبود عرضه مسکن جدید، به‌ویژه در لیسبون و مناطق ساحلی، رقابت برای املاک موجود را افزایش داده و قیمت‌ها را فراتر از رشد درآمدهای محلی سوق داده است. در بلغارستان نیز، رشد اقتصادی، دسترسی آسان‌تر به وام‌های مسکن و خوش‌بینی نسبت به پیوستن به منطقه یورو از عوامل اصلی افزایش تقاضا و قیمت‌ها بوده‌اند.

بررسی پنج‌ساله؛ پرتغال با رشد ۴۰ درصدی در صدر

در بازه پنج‌ساله میان سه‌ماهه دوم سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵، پرتغال با رشد واقعی ۴۰.۶ درصدی در قیمت مسکن، عملکردی فراتر از سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا داشته و در صدر جدول قرار گرفته است. این رشد انفجاری نشان‌دهنده پویایی بازار مسکن پرتغال در سال‌های اخیر است که تحت تأثیر عواملی چون افزایش تقاضای داخلی، سرمایه‌گذاری خارجی و سیاست‌های حمایتی دولت، توانسته است جهشی قابل‌توجه را تجربه کند.

در کنار پرتغال، چند کشور دیگر نیز رشد بالایی را هرچند کمتر از ۳۰ درصد ثبت کرده‌اند. کرواسی با ۲۹.۹ درصد، مجارستان با ۲۹.۴ درصد، لیتوانی با ۲۸.۸ درصد، بلغارستان با ۲۵.۱ درصد، استونی با ۲۲.۵ درصد و اسلوونی با ۲۰.۳ درصد، در جمع کشورهایی قرار دارند که در این دوره روندی صعودی در بازار مسکن را تجربه کرده‌اند. این کشورها به‌طور عمده در اروپای مرکزی و شرقی قرار دارند و رشد قیمت مسکن در آن‌ها می‌تواند بازتابی از تحولات اقتصادی، افزایش تقاضا برای مالکیت و تغییرات جمعیتی باشد.

در مقابل، بعضی کشورها با کاهش قیمت واقعی مسکن روبه‌رو بوده‌اند. فنلاند با افت ۱۸ درصدی، بیشترین کاهش را در میان کشورهای اتحادیه اروپا ثبت کرده است. رومانی نیز با کاهش ۱۳.۷ درصدی و سوئد با افت ۱۰ درصدی، در زمره کشورهایی قرار دارند که بازار مسکن‌شان در این دوره با روندی نزولی همراه بوده است. در میان چهار اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپا، تنها اسپانیا با رشد ۱۴ درصدی عملکردی مثبت داشته و توانسته است از افت قیمت جلوگیری کند. در حالی که آلمان با کاهش ۸.۵ درصدی، فرانسه با ۶.۱ درصد و ایتالیا با ۳ درصد کاهش، با افت قیمت واقعی مسکن روبه‌رو بوده‌اند.

اگرچه داده‌های مربوط به سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ برای ترکیه هنوز منتشر نشده است، اما طبق آمار یورواستات، در سه‌ماهه پایانی سال ۲۰۲۴، قیمت مسکن در این کشور ۲۸.۵ درصد افزایش یافته است. از اواخر سال ۲۰۱۹ تا پایان سال ۲۰۲۴، قیمت اسمی مسکن در این کشور ۱۱۷۵ درصد افزایش داشته و ترکیه را به یکی از پرنوسان‌ترین بازارهای مسکن در منطقه تبدیل کرده است. این افزایش در شرایطی رخ داده است که نرخ تورم در همین بازه حدود ۵۰۰ درصد بوده است، به این معنا که حتی پس از تعدیل تورمی، قیمت واقعی مسکن نیز رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است.

فنلاند؛ تنها کشور اروپایی با کاهش قیمت مسکن در سال ۲۰۲۵

فنلاند در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا، تنها کشوری است که در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ کاهش قیمت مسکن را تجربه کرد. بر اساس داده‌های یورواستات، قیمت اسمی مسکن در فنلاند نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱.۳ درصد کاهش پیدا کرده است. پس از تعدیل با نرخ تورم، این کاهش به ۲.۶ درصد رسید که بزرگ‌ترین افت واقعی قیمت در میان کشورهای اروپایی محسوب می‌شود.

تحلیل‌های اقتصادی نشان می‌دهد که افت قیمت مسکن در فنلاند ناشی از ترکیبی از عوامل کلان اقتصادی بوده است؛ از جمله رشد اقتصادی ضعیف، افزایش نرخ بیکاری و جهش نرخ بهره از سال ۲۰۲۲ که موجب کاهش قدرت خرید خانوارها و افت تقاضا در بازار مسکن شده است. به گفته کارشناسان، حجم معاملات ملکی در فنلاند به پایین‌ترین سطح تاریخی رسیده و موجودی بالای واحدهای نوساز فروش‌نرفته، به‌ویژه در منطقه کلان‌شهری هلسینکی، فشار مضاعفی بر قیمت‌ها وارد کرده است. فنلاند در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی که با رشد قیمت روبه‌رو هستند، نمونه‌ای از تأثیر مستقیم شرایط اقتصادی داخلی بر بازار مسکن است که با وجود کاهش قیمت، همچنان با چالش رکود و مازاد عرضه روبه‌رو است.

این گزارش نشان می‌دهد که بازار مسکن اروپا همچنان تحت تأثیر عوامل اقتصادی، مهاجرتی و سیاست‌های مالی قرار دارد و در بسیاری از کشورها، رشد قیمت‌ها با وجود چالش‌های قدرت خرید ادامه دارد. پرتغال، بلغارستان و مجارستان در صدر رشد سالانه قرار دارند، در حالی که فنلاند، سوئد و رومانی با کاهش قیمت روبه‌رو هستند. بررسی‌های بلندمدت نیز حاکی از تغییرات ساختاری در بازارهای مسکن اروپا و نقش فزاینده تقاضای بین‌المللی در شکل‌گیری روندهای جدید است.