آرزوی خانهدار شدن در ایران: تسهیلات مسکن یا مشکلات اقتصادی؟
مردم با نگرانی جدی به وضعیت مسکن در کشور نگاه میکنند و از گرانی فراوان و عدم تناسب تسهیلات با قیمت مسکن به شدت ناراحت هستند. در تهران، متوسط قیمت آپارتمان به بیش از ۸۰ میلیون تومان رسیده است، در حالی که زوجی که توان پرداخت ماهی ۲۰ میلیون تومان قسط را دارند، تنها قادر به دریافت وام یک میلیارد تومان، یک سوم قیمت آپارتمان در مناطق پایین شهر، میباشند.
این در حالی است که در کشورهای پیشرفته اقتصادی، بیش از ۷۰ درصد مبلغ مسکن به صورت وامهای بلندمدت با نرخ بهره کم ارائه میشود، که باعث راحتی مالی مردم میگردد.
هرچند از تأمین مسکن با طرح مسکن مهر تا نهضت ملی مسکن در دولت امروز یک هدف دنبال شده است و آن نیز تأمین مسکن برای قشر متوسط و ضعیف جامعه است از سوی دیگر تلاشها برای کاهش نرخ سود تسهیلات و وجود برنامههای پشتیبانی مالی برای افراد با درآمد پایین، نشان از توجه به نیازهای اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد در حقیقت این تدابیر بهمنظور حمایت از لایههای ضعیفتر جامعه و ارائه فرصتهای بهتر به آنها اتخاذشده است.
اما امروز چالشهای جدی در مسیر بازپرداخت تسهیلات این طرحها بهخصوص در نهضت ملی مسکن، هدف خانهدار کردن قشر کارمند و کارگر را به آرزوی دیرینه تبدیل کرده است چراکه افزایش چند برابری اقساط نسبت به حقوق کارگران که باعث مشکلات اقتصادی خانوادهها میشود و از سوی دیگر تصمیمات بانکها، بهویژه اعلام ماهی ۳۵ میلیون تومان قسط، باعث نقدها و انتقادات زیادی شده است چراکه افزایش هزینههای زندگی بهویژه در شهرهای بزرگ خود معضلی جدی در امرارمعاش خانوادههای ایرانی است که دیگر توان بازپرداخت مبالغی که از دریافتی حقوق ماهانه آنها پیشی گرفته است را نمیگذارد درنتیجه چنین تسهیلاتی نمیتواند راهگشای خانهدار کردن قشر متوسط و جوان ایرانی باشد.
برای بهبود وضعیت مسکن در ایران، لازم است که اصلاحات جدی در نظام تسهیلات مسکن اجرا شود که از نکات قابل توجه در این مسیر آن است که بهدقت به نیازها و مشکلات اقتصادی مردم گوش فراداده شود و تصمیمات اجرایی با توجه به شرایط واقعی جامعه انعکاس پیدا کند. از طرفی، تلاش برای افزایش حقوق کارگران و ایجاد فرصتهای اقتصادی برای افراد با درآمد پایین، میتواند به حل بخشی از چالشهای مسکن کمک کند. در اینجا پیشنهاد میشود که نظام تسهیلات مسکن در ایران نیاز به بازنگری دارد، تا وامها به صورت عادلانهتر و متناسب با ظرفیت اقتصادی هر فرد توزیع شود و به همه افراد فرصت دسترسی به مسکن مناسب فراهم گردد. این اقدامات میتوانند به حل گرههای مسکن و افزایش رضایت مردم در این زمینه کمک کنند.