نگاهی به کانسپت مدرسههای روستایی (ملوران)
محدودیت ها و کمبودها باعث میشود از یک ابزار یا یک فضا برای اهداف گوناگون بهره ببریم. بنابراین اولین سوال در پروسه طراحی مدرسه ملوران این است که مدرسه علاوه بر فراهم کردن یک فضای آموزشی برای روستا، دیگر چه نقشی میتواند ایفا کند.
پاسخ این سوال «خانه دوم» است. مدرسه قرار است خانه دوم روستا شود و تمام اهالی بخشی از ساعات روز را در این فضا سپری کنند. در راستای این استراتژی زمین مدرسه به دو بخش اصلی تقسیم میشود. بخش بزرگ تر در اختیار فضای آموزشی مدرسه قرار میگیرد و حول یک حیاط نیمه خصوصی و نسبتا بسته سازماندهی میشود. در سمت دیگر فضاهایی مانند کتابخانه، سالن چند منظوره، آمفی نئاتر و گالری حول یک حیاط ال شکل که به سمت روستا باز است قرار می گیرند. و یک مجموعه فرهنگی کوچک را شکل میدهند.امکان استفاده همزمان اهالی روستا و دانش آموزان از این مجموعه وجود دارد. این بخش به عنوان یک گره عمل میکند و روستا را به مدرسه پیوند میزند. حیاط ال شکل مجموعه فرهنگی، با زمین فوتبال ترکیب میشود و یک مجموعه فرهنگی ورزشی کوچک مقیاس برای روستا فراهم میکند، که از یک سمت با مدرسه و از سمت دیگر با روستا در ارتباط است.
حیاط هایی پیوسته و متصل به یکدیگر، اما با درجات مختلفی از محصوریت و ابعاد گوناگون، حیاط هایی که در لول های مختلف امتداد پیدا می کنند. برخی ازآن ها مورد استفاده مدرسه و برخی به صورت همزمان توسط مدرسه و روستا استفاده میشود.
اقلیم سخت ، فرهنگ و معماری بومی ملوران فرمی درونگرا را به مدرسه دیکته میکند. اما مدرسه با فرمی اسفنجی ارتباطی متفاوت با سایت برقرار میکند. اسفنج نه درونگرا است نه برونگرا، حتی میان این دو نیز قرار نمیگیرد. بلکه نقطهای که بدن انسان حضور دارد تعیین کننده است. هنگامی که در فضاهای داخلی قرار داریم عموما با فضاهایی درونگرا روبرو هستیم. هنگامی که در فضاهای نیمه باز و حفره های حجم قرار داریم با فضاهایی برونگرا روبرو هستیم. بنابراین حرکت انسان در فضا است که مشخص کننده میزان ارتباط درون و بیرون است. مدرسه در زمان هایی کاملا درونگرا و در زمان هایی برونگرا است.
حفرههای فرم اسفنجی منظرههایی از درون و بیرون را قاب میکنند. قابهایی که زنده هستند و در طول زمان دگرگون میشوند. این قابها محدود به مناظر اطراف نمیشود و برخی نقاط پنجرههایی هستند به سمت آسمان.
مشخصات طرح:
• معمار: محمد نوروش وجدان
• کارفرما: موسسه مردم نهاد مهرگیتی
• محل پروژه: سیستان و بلوچستان، روستای ملوران
• سال: ۱۴۰۲
• جوایز و افتخارات:
o تقدیر شده مسابقه طراحی مدرسههای روستایی (ملوران) | ۱۴۰۲