نگاهی به کانسپت خانه نجفیها

در خانههای سنتی و تاریخی اصفهان، پیوند میان شهر و ساکنان آن اغلب تضعیف شده است. فراتر از عوامل اقلیمی، فرهنگی و مذهبی، منطق خاصی در ورای این نوع طراحی معماری وجود دارد. با در نظر گرفتن دگرگونیهای فرهنگی، سبک زندگی مردم اصفهان چگونه در حال تحول است؟ و زندگی مدرن در اصفهان چگونه بر ساختار خانه و شهر تأثیر میگذارد؟
خانه نجفیها در پی آن است که گفتوگویی مشترک با شهر برقرار کند؛ گفتوگویی برخاسته از زندگی، امتدادی از هستی که در میان طاقها، در دل حیاط و در فضای باغ جاری است.
در خانه نجفیها، زندگی از دل طاقها آغاز میشود. چشماندازی وسیع، حیاط سبز خانه را به درون میکشد و فضایی مرکزی میآفریند که پلی میان درون و بیرون است؛ نقطه آغاز ارتباطی تازه. در این خانه، مرزهای دیوارهای سخت در حال فروپاشیاند، شاید برای آنکه زمینهای برای گفتوگو میان خانه و شهر فراهم آید. خانه نجفیها نجواگر اشتیاقی است برای پیوند دوباره، پاسخی به روندهای انزواگرایانه زندگی مدرن در اصفهان. جایی که روزگاری حیاطهای درونگرا پناه و آرامشی از هیاهوی بیرون بودند، اکنون شاید بتوانند دعوتنامهای باشند؛ دستی گشوده به سوی شهری که درگیر ریتمهای تازهای از زیستن است.
تحول در سبک زندگی مردم اصفهان انکارناپذیر است. نیازهای جهانیشدن، جذابیت امکانات مدرن، و دگرگونی در روابط اجتماعی، همگی تأثیرات خود را بر جا نهادهاند. ساختار سنتی خانواده گسترده جای خود را به خانوادههای کوچک داده است. نیاز به حریم خصوصی، درک نو از آسایش، و غلبه فناوری، اولویتها را دگرگون ساخته است. خانه دیگر صرفاً فضایی برای سکونت یا بازتاب ارزشهای مذهبی نیست، بلکه باید بتواند خود را با سرگرمیهای مدرن، ارتباطات نوین و کار در خانه وفق دهد.
این تغییرات ناگزیر، بر ساختار خانه و سیمای شهری تأثیرگذارند. افزایش ساختمانهای آپارتمانی که غالباً فاقد جزئیات معماری ظریف و مقیاس انسانی معماری سنتیاند، به یکنواختی منظر شهری دامن میزند. تمرکز از حیاطهای مشترک به بالکنهای فردی، از باغهای جمعی به فضای پارکینگ تغییر یافته است. صداهای شهر – ترافیک، ساختوساز، و زمزمه زندگی مدرن – بر آرامشی که زمانی در سپهر خانهها جاری بود، سایه افکندهاند.
خانه نجفیها با پذیرشی آگاهانه از فضای بیرونی، الگوی متفاوتی را پیش مینهد. این خانه نشان میدهد که معماری میتواند بیش از یک ظرف برای زندگی باشد؛ میتواند به کنشگری فعال در بافت شهری بدل گردد. فروپاشی دیوارهای سخت، نمادی از تمایل به تعامل با شهر است؛ جذب انرژی آن و بازآفرینی فضایی برای آرامش و تأمل. طاقها همچون آستانههایی میان درون و بیرون عمل میکنند، و جریان زندگی را به حرکت درمیآورند؛ پیوندی میان تجربه فردی و روایت جمعی اصفهان. شاید از دل همین گفتوگو، خانه نجفیها بتواند به همزیستی هماهنگتری میان زندگی مدرن و روح ماندگار شهر کمک کند.
مشخصات طرح:
• طراح: استودیو طراحی کیان
• معمار مسئول: کیان هاشمی
• تیم طراحی: علی دهقانی، زهرا کرمی
• کاربری: مسکونی
• محل پروژه: اصفهان
• سال طراحی: ۱۴۰۳