موزه تاریخ طبیعی شانگهای

موزه جدید تاریخ طبیعی شانگهای بنایی مارپیچ و الهام‌گرفته از صدف ناتیلوس است که با تلفیق طبیعت، علم و فناوری، نمونه‌ای شاخص از معماری پایدار و آینده‌نگر در چین به شمار می‌رود.

موزه تاریخ طبیعی شانگهای

در میان جنگل آسمان‌خراش‌های منطقه پودونگ شانگهای، ساختمانی متفاوت از دل زمین سر برآورده است؛ موزه جدید تاریخ طبیعی شانگهای که با طراحی معمار برجسته رالف جانسون از شرکت «پرکینز و ویل»، گفت‌وگویی خلاقانه میان طبیعت، علم و معماری رقم زده است. در حالی‌که شهر به‌سرعت به سوی آینده‌ای فناورانه می‌تازد، این موزه با نگاهی به ریشه‌های طبیعی و فرهنگی، یادآور گذشته‌ای است که نباید فراموش شود.

برخلاف ساختمان‌های سر به فلک کشیده اطراف، موزه تاریخ طبیعی به‌جای صعود، به درون زمین می‌رود و به‌شکل مارپیچ طراحی شده است؛ طرحی الهام‌گرفته از صدف «ناتیلوس» که نمادی از رشد، تداوم و نظم طبیعی است. این فرم مارپیچ، بازدیدکنندگان را در مسیری نزولی و در عین حال زمانی هدایت می‌کند؛ گویی سفری از حال به اعماق تاریخ زمین آغاز کرده‌اند. مسیرهای شیب‌دار و پیوسته آن، علاوه بر ایجاد تجربه‌ای روایی و تدریجی، نظم تردد جمعیت‌های پرشمار بازدیدکنندگان چینی را نیز به شکلی طبیعی مدیریت می‌کند.

در مرکز بنا، حیاطی باز قرار دارد که الهام‌گرفته از باغ‌های آبی سنتی سوجو طراحی شده است. این حیاط با استخر مرکزی، سنگ‌فرش‌های طبیعی و گیاهان بومی، نقطه‌ای از آرامش و تأمل در میان هیاهوی شهری پودونگ به شمار می‌رود. استخر میانی علاوه بر زیبایی بصری، نقش زیست‌محیطی دارد و بخشی از سامانه خنک‌کننده طبیعی ساختمان را تشکیل می‌دهد.

نمای شیشه‌ای بنا که به شکل ساختار سلولی گیاهان طراحی شده، نور طبیعی را به فضای داخلی می‌تاباند و نمادی از پیوند علم و طبیعت است. این دیواره لانه‌زنبوری با کاهش نیاز به نور مصنوعی، مصرف انرژی را به حداقل می‌رساند و از درون، تصویری شفاف از ارتباط معماری و زیست‌بوم ارائه می‌دهد.

در فضای درونی موزه، بیش از ۱۱ هزار نمونه زیستی و فسیل به نمایش درآمده است. بازدیدکنندگان در مسیر مارپیچ خود، از دنیای کنونی به اعماق تاریخ حیات بر زمین سفر می‌کنند. یکی از برجسته‌ترین آثار، اسکلت عظیم دایناسور «مامِنچیزاوروس» است که با گردنی بلند، شکوه دوران ژوراسیک را به نمایش می‌گذارد. در بخش‌های دیگر، مجموعه‌ای از گونه‌های گیاهی و جانوری به نمایش درآمده‌اند که زمانی در تالاب‌ها و زیستگاه‌های طبیعی شانگهای می‌زیستند و امروزه در اثر گسترش شهر تقریباً از میان رفته‌اند.

موزه تاریخ طبیعی شانگهای تنها یادگاری از گذشته نیست، بلکه نگاهی آینده‌نگر نیز دارد. سیستم‌های هوشمند مدیریت انرژی، فناوری‌های سبز در گردش هوا و آب و نمایش‌های دیجیتال تعاملی، چهره‌ای مدرن و پایدار به این مجموعه بخشیده‌اند. به گفته معمار پروژه، «این موزه، اثری از آینده است که گذشته را به یاد دارد».

موزه تاریخ طبیعی شانگهای؛ سفری میان گذشته و آینده

در شهری که نماد سرعت، فناوری و مدرنیته است، موزه تاریخ طبیعی شانگهای یادآور تعادلی ظریف میان پیشرفت و اصالت است. بنایی که به‌جای اوج گرفتن در آسمان، در دل زمین فرو می‌رود تا داستان حیات، زمین و انسان را بازگو کند.