معماری مدولار چیست؟

معماری مدولار، اصلی در طراحی است که یک سیستم واحد را به اجزای کوچک‌تر متعددی به نام ماژول تقسیم می‌کند. مفهوم طراحی مدولار، در زمینه‌های مختلفی از جمله معماری، طراحی محصول، طراحی داخلی، طراحی خودرو، سخت‌افزار کامپیوتر و ... قابل‌اجرا است.

مدولار بودن در معماری

مدولار بودن در معماری، شامل استفاده از یک ماژول مشابه در پیکربندی‌های مختلف است که به‌این‌ترتیب امکان دستیابی به طیف وسیعی از طرح‌ها را فراهم می‌کند. زیبایی معماری مدولار، این است که می‌توان هر ماژولی را بدون تاثیر بر مابقی سیستم، جایگزین یا اضافه کرد. این امر، مزایای متعددی از جمله کاهش نیاز سرمایه را به همراه دارد.

مزایا و معایب معماری مدولار

معماری مدولار: نوآوری در طراحی و ساخت مسکن

مسکن یک گونه‌شناسی معماری متنوع است که پیکربندی آن، نه‌تنها توسط طراحان آن بلکه بر اساس نحوه استفاده ساکنین آن نیز تعیین می‌شود. بنابراین، خانه‌ها اساسا سازه‌های انعطاف‌پذیری هستند که همگام با زمان و کاربران خود تکامل می‌یابند و تغییرات مداوم را در شیوه‌های زندگی منعکس می‌کنند. خانه‌ای که امروز مورد تصور قرار می‌گیرد، با خانه‌ای که فردا ساخته می‌شود، یکسان نخواهد بود؛ بنابراین، حفظ رویکرد انتقادی و عمیق نسبت به نقشی که در محیط ساخته‌شده ایفا می‌کند، ضروری است.
برای درک تحول زیستگاه از طریق معماری مدولار، نیاز به بررسی جامع پایداری و اجرای عملی آن وجود دارد. علاوه‌بر این، توجه به تاثیر جهانی این روند بر معماری آینده مهم است. این کاوش، نوآوری‌های مفهومی، مادی، فناورانه و سیاسی در زمینه مسکن و استراتژی‌های شهری منجر می‌شود. ترویج این کاوش‌ها توسط Buildner از طریق مسابقات معماری، نشان می‌دهد که چگونه معماری مسکن می‌تواند متحول شود؛ مشابه خانه‌های قابل جمع‌آوری ژان پروسه، مفهوم قابل جمع‌آوری خانه Dymaxion یا خانه‌های Usonian فرانک لوید رایت.

مسیر مقابله با بحران مسکن

کمبود مسکن مقرون‌به‌صرفه در سراسر جهان، همچنان مشکلی روبه‌رشد است؛ به‌ویژه با کاهش منابع طبیعی، تغییرات اقلیمی و بحران اقتصادی. رویدادهایی مانندMICROHOME  رقابتی سالانه که توسط Buildner راه‌اندازی شده است، به دنبال راه‌حل‌های ساده برای زندگی کوچک‌تر و کارآمدتر هستند.
پیشنهادهای توسعه‌یافته در این زمینه، بر خانه‌های مدولار خارج از شبکه تا 25 متر مربع تمرکز دارد. رویکردهای آن‌ها، به اندازه استراتژی‌هایشان متنوع است؛ استفاده از مواد کمتر، تشویق انعطاف‌پذیری و ترویج جوامع پایدار برای مقابله با فقر و تغییرات آب و هوایی.

مبارزه با بحران مسکن: راه‌حل‌های خلاقانه در شهرهای بزرگ

تنوع رویکردها به مسکن، نشان می‌دهد که بحران مسکن، گرچه نگرانی جهانی است؛ اما، نمودهای آن بر اساس بافت محلی متفاوت هستند. محققان، در بررسی مسکن مقرون‌به‌صرفه، چالش‌هایی را که کلان‌شهرهایی مانند برلین، پاریس و تورنتو با موجودی محدود مسکن با آن روبرو هستند، برجسته کرده‌اند.
برای بهبود شرایط مسکن در مناطق شهری، پیشنهادات مختلفی با ایده‌های رادیکال ارائه شده است. این موارد، شامل استفاده از فضای زیر بزرگراه‌ها، ساخت‌وساز بر زیرساخت‌های کم‌استفاده، بازسازی معابر باریک ‌بین مجتمع‌های مسکونی موجود و ساخت سازه‌های جدید با کاربری‌های ترکیبی معماری مدولار می‌شود. چنین ابتکاراتی، باهدف ارتقای هسته‌های خالی شهری صورت می‌گیرد.

کمینه‌کردن ضایعات و زمان ساخت‌وساز

نیاز مبرم به معماری پایدار و تطبیق‌پذیر، کاوش در روش‌های جایگزین برای ساخت‌وساز کارآمد را برانگیخته است. این تکنیک‌ها، مانند ساخت‌وساز مدولار، از فناوری برای ساده‌سازی فرآیندهای مرتبط با ساخت‌وساز، از جمله حمل‌ونقل مصالح، کاهش زمان اجرا و کمینه‌کردن ضایعات استفاده می‌کنند و بدین ترتیب، به ارتقای پاکیزگی و کارآمدی کارگاه‌های ساختمانی یاری می‌رسانند. علاوه‌بر این، پیشرفت‌های صورت‌گرفته در ساخت دیجیتال، مانند چاپ سه‌بعدی و رباتیک، امکان دستیابی به‌ دقت و شخصی‌سازی بیشتر را فراهم می‌آورد.
از نظر مواد، معماران به‌طور فزآینده‌ای به دنبال گزینه‌های سازگار با محیط‌زیست هستند که به‌شکل منسجمی با سیستم‌های قابل‌جداشدن، تاشو و جمع‌شونده برخی از خانه‌های مدولار کار می‌کنند. این مواد، شامل فولاد بازیافتی، الوار متقابل چند لایه (CLT) و بامبو به همراه سیستم‌های عایق انرژی کارآمد هستند. هم‌زمان، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، مانند پنل‌های خورشیدی و سیستم‌های گرمایش زمین‌گرمایی، پایداری خانه‌های مدولار را تقویت می‌کند و حلقه اتصال بین فرآیندها، انرژی و سیستم‌های کنترل آب‌وهوا را می‌بندد.

مسابقات طراحی: ابزاری برای آموزش و نوآوری در کل صنعت معماری

برای حفظ حرکت روبه‌جلوی نوآوری در معماری مدولار، گفتگو و تحلیل انتقادی مداوم در مورد مسکن مدولار ضروری است. مسابقات طراحی، در این زمینه نقشی اساسی دارند و به‌عنوان ابزارهای آموزشی و کانون‌های خلاقیت برای پرورش ایده‌ها عمل می‌کنند. این مسابقات، فرصت‌هایی را برای آزادی خلاقانه‌ای فراهم می‌کنند که در غیر این صورت، ممکن است توسط پروژه‌های سنتی محدود شود؛ درعین‌حال، مفاهیم روزآمد در مورد نوآوری، پایداری و فناوری را در هم می‌آمیزند.
مسابقات طراحی، روشی برای فراتر رفتن از هنجارهای تثبیت‌شده و تبدیل‌شدن به محرک تغییرات مثبت بر اساس مسائل معاصر است. از طریق آن‌ها، ایده‌های مهمی که به یافتن راه‌حل برای مباحثات معاصر کمک می‌کنند، برجسته و شناخته می‌شوند.
به همین دلیل است که سازنده، باهدف پرداختن به چالش‌های فعلی معماری، برای ایجاد مسابقاتی که تفکر خلاق را تقویت می‌کنند، با معماران برجسته در زمینه‌های مختلف همکاری نزدیک دارد. همچنین، با هیئت داوران بین‌المللی برای ارزیابی طرح‌های ارسالی توسط افراد، تیم‌ها و استودیوها از سراسر جهان همکاری می‌کند. این هیئت‌ ارزیابی عینی در جستجوی ایده‌های نوآورانه‌ای ارائه می‌کنند که برای نسل بعدی طراحان در ارائه راه‌حل‌های پایدار و قابل‌تکرار که روایتگر داستانی هستند و وضع موجود را به چالش می‌کشند، الهام‌بخش باشد.

آینده در دستان ماست: مسابقات طراحی، کلیدی برای خانه‌های مدولار ایده‌آل

رویکرد به مسکن مدولار از طریق مسابقات طراحی، چشم‌اندازی را ارائه می‌دهد که با هر تکرار، ایده‌های جدیدی را به یک سیستم ساختمانی معرفی می‌کند که کارایی آن، امکان جایگزینی یا اضافه‌کردن عناصر را بدون تاثیر بر مابقی سیستم فراهم می‌سازد.
این انعطاف‌پذیری، کاوش در ایده‌های جدید در مورد خانه‌ها را تشویق می‌کند، مفهومی که برای همگان آشنا است؛ بنابراین، دائما به چالش کشیده می‌شود. از طریق تجزیه‌وتحلیل موارد گذشته و آینده، مسکن مدولار به‌عنوان یک بوم خالی ظاهر می‌شود که به‌شکلی ماهرانه‌ استانداردسازی را با شخصی‌سازی در زندگی معاصر متعادل می‌کند.

نمونه‌هایی از معماری مدولار

معماری مدولار، به‌عنوان رویکردی نوین در طراحی، با تفکیک یک سیستم واحد به اجزای کوچک‌تر و مستقل موسوم به ماژول، انقلابی در دنیای ساخت‌وساز ایجاد کرد. این رویکرد، با ارائه مزایایی مانند انعطاف‌پذیری، پایداری و مقرون‌به‌صرفه بودن، توجه معماران و طراحان را در سراسر جهان به خود جلب کرده است.
در ادامه، به بررسی تعدادی از نمونه‌های برجسته معماری مدولار می‌پردازیم که هر یک، به نحوی خلاقانه از این اصول برای خلق فضاهای منحصربه‌فرد و کاربردی بهره برده‌اند. از برج کپسولی ناکاگین، نمادی از معماری کپسولی در توکیو، تا مدرسه احیا، نمونه‌ای از سازه‌های مدولار در پاسخ به بحران‌های بشردوستانه، این نمونه‌ها گویای تنوع و پتانسیل بی‌نظیر این رویکرد در دنیای معماری هستند.
با مطالعه این نمونه‌ها، نه‌تنها به درک عمیق‌تری از این معماری دست خواهید یافت؛ بلکه، شاهد خلاقیت و نوآوری معمارانی خواهید بود که از این رویکرد برای خلق فضاهایی پایدار، انعطاف‌پذیر و سازگار با نیازهای انسان مدرن بهره برده‌اند.

برج کپسولی ناکاگین

معمار: کیشو کوراکاوا
برج کپسولی ناکاگین، باهدف اسکان بازرگانان مسافر که در مرکز توکیو کار می‌کردند، اولین نمونه طراحی معماری کپسولی است. طراحی این بنا، شامل 140 کپسول است که در زوایای مختلف بر روی یک هسته مرکزی چیده و چرخانده شده‌اند. هر کپسول، با ابعاد 4 در 2.5 متر، فضای کافی برای زندگی راحت یک نفر را فراهم می‌سازد و می‌توان آن را با اتصال به هسته مرکزی، در صورت نیاز جایگزین یا تعویض کرد.
این سازه، به‌عنوان یک نمونه اولیه برای معماری پایداری و قابلیت بازیافت عمل می‌کند و اهمیت معماری مدولار را در آینده برجسته می‌سازد.

پروژه احیا

معمار: زیکزاک
پروژه «احیا» یک ساختمان مدرسه به‌شمار می‌رود که در پاسخ به ویرانی‌های ناشی از جنگ اوکراین طراحی شده است. این سازه، برای جای‌دادن بیش از 176 دانش‌آموز در یک ساختار آلومینیومی و مدولار ساخته شده است که می‌تواند با نیازهای کاربران خود سازگار شود و تغییر کند.
قابلیت مدولار بودن در طراحی ساختمان، امکان گسترش آن در آینده را از طریق اضافه‌کردن بلوک‌ها و اتاق‌های مجزا فراهم می‌سازد. این پروژه، اهمیت «معماری مدولار» را در ایجاد سازه‌های انعطاف‌پذیر برجسته می‌کند.

آپارتمان‌های تتریس

معمار: شرکت معماران OFIS
این طرح مسکن اجتماعی در اسلوونی، نمونه کاملی از معماری مدولار به‌شمار می‌رود. این ساختمان، از مصالح باکیفیت، اما اقتصادی مانند کف‌پوش بلوط چوبی، سرویس‌های بهداشتی با کاشی گرانیتی و پنجره‌های بزرگ با سایه‌بان‌های فلزی خارجی ساخته شده است. این سازه، به‌گونه‌ای طراحی شده است که پلان‌های طبقات انعطاف‌پذیر باشند؛ زیرا، تنها دیوارهای سازه‌ای ساختمان برای ایجاد پوسته هر آپارتمان استفاده می‌شوند. تمام دیوارهای داخلی دیگر، غیرسازه‌ای هستند.

مای میکرو

معمار: nArchitects
مای میکرو، یک ساختمان مسکونی با واحدهای کوچک و مدولار، ساختمانی ۹ طبقه در منهتن، نیویورک قرار دارد. این برج، حاوی ۵۵ واحد مدولار ساخته‌شده از قاب‌های فولادی و دال‌های بتنی است. این شرکت، واحدها را به‌صورت پیش‌ساخته در بروکلین تولید کرد که به نوبه خود فرآیند ساخت را سرعت بخشید.
این نمونه، این موضوع را برجسته می‌کند که چگونه معماری مدولار به‌عنوان «الگوی جدید سیستمی» برای شهرهایی که با بحران مسکن روبرو هستند، مقرون‌به‌صرفه عمل می‌کند.

دفاتر علی‌بابا

معمار: فاستر + شرکا
ساختمان علی‌بابا در شانگهای، سازه‌ای است که توسط فاستر + شرکا طراحی شد و پیش از ساخت در ساحل رودخانه شوئی، به‌صورت خارج از محل ساخته خواهد شد. این استراتژی مدولار باهدف کاهش ضایعات، تضمین کنترل کیفیت و ساخت‌وساز کارآمد به کار می‌رود.
این فضا، برای داشتن توده پیکسل‌مانند مورد طراحی قرار گرفت که توسط فاستر + شرکا با استفاده از «الگوریتم ژنتیک» ساخته شده است؛ نوعی الگوریتم که اغلب در علوم کامپیوتر برای حل مسائل بهینه‌سازی استفاده می‌شود.