چرا اقامت در بومگردیها به درد هر مسافری نمی خورد؟

فاطمه مقدم/اقامتگاه های بوم گردی، یکی از محبوب‌ترین مکان‌ها نزد گردشگران است، اما نه برای همه آنها!

بگویید چطور مسافری هستید تا بهتان بگوییم برای اقامت به اقامتگاه هایی بومگردی بروید یا نروید؟ این یک واقعیت انکار ناپذیر است که بوم گردی ها فقط مکانی برای اقامت ساده نیست و حتی از قضا مکانی برای اقامت ارزان نیز نیست. «بوم گردشگری» سفری است که طی آن شما بافرهنگ‌ها و شرایط زندگی، محیط‌زیست، طبیعت و آثار باستانی و دیدنی یک منطقه خاص آشنا شده و درعین‌حال از این مناطق محافظت نموده و در جهت بهبود آن تلاش می‌کنید. برای همین بسیار رخ می دهد که مسافرانی که تنها به دنبال گرفتن خدمات و خوشگذارنی مصرفگرایانه هستند برای اینکه تجربه این نوع اقامت را به لیست تجربه های مصرف گرایانشان اضافه کنند اقامت در یک اقامتگاه بومگردی را رزرو می کنند و بعد مایوس و سرخورده از سفر باز میگردند و ضد تبلیغ و انکار است که نثار بومگردی ها می کنند. حال انکه بومگردی ها مکان‌هایی هستند که  بر مبنای تعامل حداکثری با جوامع میزبان ساخته می‌شوند . انهم در محیط های طبیعی و بومی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست محیطی و به شکلی سازگار با معماری بومی، بافت تاریخی و سیمای فرهنگی منطقه، که این سیما فرهنگی شامل تعامل گردشگران با جامعه میزبان می شود و تنها از این منظر بومگردی ها از اهمیت بسیاری برخوردارند که گردشگران در این مکان‌ها میتوانند تجربه‌های تازه‌ای کسب ‌کنند بدون انکه خدمات عجیب و غریب و لاکچری بگیرند. 

برای اینکه بدانیم در بوم گردی ها باید انتظار چطور خدماتی را باید داشته باشیم، اصلا آداب سفر به سبک بوم گردشگری چگونه است؟ با این گفت و گو همراه شوید

امین صلاحی که صاحب یک بومگردی در منطقه سپیدان فارس است با اشاره منشا شکل گیری بوم گردی ها گفت: توریسم یکی از در حال رشدترین صنعت های روز دنیاست. آژانس ها برای تعریف سفر هدفمند انواعی از گردشگری را تبلیغ و ترویج کردند چون انواع گردشگری ماجراجویی یا گردشگری خرید یا اکوتوریسم. اکوتوریست ها گردشگرانی هستند که اموزش می بینند تا به طبیعت بروند. بردن امکانات خدمات اقامتی و بهداشتی توسط آژانس ها به طبیعت یا روستا ها سیستم ان روستا را بهم می ریخت و بافت تاریخی روستاها را بر هم میزد.  

وی در ادامه افزود: فرهنگی که به همراه گردشگران به این مناطق بکر برده می شد نیز فرهنگی متفاوت بود که افراد محلی را پس می زد. مخصوصا در کشورهای جهان سوم. پس از ان گردشگری اکوتوریسم باب شد اینطور که به گردشگران آموزش می دادند تا انها را به طبیعت یا روستا ها ببرند که در ادامه آن گردشگری روستایی، رفتینگ ها ، دوچرخه سواری ها آمدند در نهایت با آموزش گردشگر به انها آموختند که در هر سایت گردشگری چگونه باید رفتار کنند مثلا درزمین های کشاورزی به چه چیزهایی دست بزنند و به چه چیزهایی دست نزنند. در شیوه اکو توریسم در طبیعت برای گردشگران جای خواب یا سرویس بهداشتی رایجی که در شهرها وجود دارد آماده نمی کردند بلکه به گردشگر در باره حل رفع این نیازها با شیوه محلی آموزش می دانند.  

صلاحی با اشاره به اینکه ورود اکوتوریست و خدمات وابسته به ان مثل همه چیزهایی که به ایران میآید و الزاما باید ایرانیزه شود تغییراتی نسبت به شیوه های غربی ان  داشت که در این تغییرات نام اکوتورسیت به بومگردی تغییر یافت افزود: بومگردی یعنی گشت و گذار در بوم یک منطقه که نیازمند آموزش آموزش به مردم برای اقامت در مناطق محلی است.

وی با اشاره به اینکه در آموزش های بومگردی در ایران جای خالی برخورد احترام امیز با فرهنگ محلی به شکل محسوسی دیده میشود اظهار داشت : مثلا اینکه اگر گردشگران از کلان شهرها به روستایی کوچک و بکر می روند لباس های مدرن و باز و رنگی نپوشند چون مردم دوست ندارند و گردشگر در ان روستا مهمان انها شده است. یااینکه تو گردشگر اگر به روستا یا محلی وارد شدی به غریبه ها سلام کن این رسم است در روستاها که مردم به هم در کوچه و گذر سلام میدهند. یا لبخند بزن یا با مردم محلی با غرور تکبر برخورد نکن درست است که آنها در روستایی دور افتاده زندگی می کنند اما شغل خود را دارند و سبک زندگی خود را و نیازی هم به گردشگران نداشتند. اینها همه مشکلاتی است که بومگردی ها با آنها دست و پنجه نرم می کنند و بربقای آنها تاثیر بسیاری می گذارد.  

صلاحی با تاکید بر اینکه هیچ برنامه ای در هیچ ارگان و سازمانی مرتبط با گردشگری  و فرهنگی برای آموزش سفر رفتن وجود ندارد گفت: ما توقع داریم که گردشگری که به بومگردی ها می آید یک چیز های را زا فرهنگ ان روستا بداند اینکه وقتی به روستایی رفت  حداقل پرس وجویی در باره آن روستا فرهنگش و حتی تابوهای موجود دران روستا کرده باشد. نکته دیگر این است که مثل هر مهمانی، آمدن گردشگر به منطقه ای باید برکاتی برای ان منطقه داشته باشد. گردشگر نباید برای سفر همه چیزهای خرد و ریز خوراکی را از سوپری های سطح شهر تهیه کند و بعد در روستا از آنها استفاده کند بلکه می تواند همنین مایحتاج را در روستا بخرد تا به اقتصاد روستا کمک کند و در پذیرش گردشگران آینده تاثیرگذار باشد.

در بومگردی ها انتظار خدمات هتل را نداشته باشید

این مدیر مسئول بومگردی در سپیدان اظهار داشت: مردم وقتی به اقامت گاه های بومگردی میآیند شیوه سفر به این شکل برایشان تعریف نشده است و انهم دلایلی دارد که بخشی از ان اقتصادی هم هست. در گرانی ها رخ داده در سالهای اخیر، طبقات اقتصادی افراد تنزل یافت به همین سبب کسانی که به سفرهای اروپا میرفتند به کشورهای همسایه سفر می کنند، انها که به کشورهای همسایه سفر می کردند ایرانگرد شدند ، ایرانگردها هم خانه نشین شدند. به همین دلیل آن رقم پولی که مردم برای سفر به ترکیه یا ارمنستان و غیره پرداخت می کردند حالا باید همان را در ایران هزینه کنند و توقع خدماتی نظیر همان خدمات ترکیه و دبی را دارند. یعنی این افراد با اینهمه سفری که رفته اند هنوز نمی دانند که شهرستان یا روستای ایران با روستای ترکیه فرق دارد. اما گردشگران به عوض انکه خود را با شرایط محیطی که به ان سفر کردند انطباق دهند توقع دارند محیط با شرایط آنها منطبق شود و همه در خدمت انها باشند.

صلاحی عنوان کرد یکی دیگر از مشکلات ما در بومگردی این است که گردشگران تصور می کنند به هتل آمده اند حال اینکه ما در بومگردی حتی در تعاریفمان به گردشگران مسافر نمی گوییم وبلکه انها را مهمان می خوانیم و معتقدیم که او دوستِ مهمان ماست باید در برخی کارها مشارکت کند حتی درشهر ما او را به گردش می بریم به همسایه ها معرفی میکنیم و ... درحالی که عده زیادی تصور می کنند بومگردی هتل است و باید تمام شرایط هتلینگ او رعایت شود هر وقت دلش خواست از خواب بیدار شود یا بخوابد. در حالی که بومگردی ها اغلب خانه ای در دل روستا هستند با همسایه های همجوار. خب گردشگر نمی تواند چون خانه خود یا هتل 12 شب با صدای بلند موزیک گوش دهد باصدای بلند بخندد و غیره اینها همه باید و نباید های اقامت گاه های بومگردی است.باید و نباید هایی که توسط عده زیادی از گردشگران رعایت نمی شود و این روشن است در این زمینه خلاء آموزش وجود دارد.

مدیران گردشگری فارس فقط به افزایش تعداد بومگردی ها اهمیت میدهند نه به کیفیت

وی با اشاره به ناشناخته ماندن اقامتگاه هیا بومگردی در فارس اظهار داشت: ناشناخته ماندن بومگردیها در فارس نسبت به دیگر نقاط کشور به نظرم به سیاست رفتاری مدیران گردشگری استان است که تنها به حجم کار توجه دارند نه کیفیت،  اینکه من چند بومگردی ثبت کرده ام در دوره من چند مجوز تاسیس بومگردی صادر شده است و از این امار و ارقام هایی که دیگر روی کاغذ هم ارزشمند نیست. مسئولین اسیر این اعداد و ارقام شده اند و رقابت فقط در تعداد است نه در کیفیت. مثلا می گویند در شهرستان سپیدان 95 مجوز اقامتگاه بومگردی صادر شده است حال انکه به اندازه انگشتان یک دست نیز بومگردی های فعال وجود ندارد. چون برای توسعه بومگردی ها تبلیغاتی شده که اصلا واقعیت ندارد مثلا«وزیر میراث میگوید به بومگردیها وام شش درصد می دهد بانک مرکزی می گوید شاید بدهیم ، مدیر کل میراث استان می گوید منتظر مجوزیم و از شعبهای شهرستان که می پرسیم می گویند اصلا چنین خبری نیست». خب وقتی این چراغ سبزها را به سرمایه گذار نشان می دهند او که توانسته خانه ای در روستایی بخرد یا خانه ای در روستایی دارد به این امید بازسازی میکند و رویا بافی میکند با هزینه کم چه پول خوبی می تواند به جیب بزند حال انکه وقتی وارد کار بومگردی می شود می فهمد که هزینه و زحمتش بیشتر از سودش است و این میان حمایتی نیز وجود ندارد. این می شود کار را رها می کند و اقامتگاه بومگردی تابلو داری در شهرستان و روستا در بسته باقی میماند.