پروژه اجرایی باز طراحی راسته بازار برازجان
به دلیل نامنظمی قابل توجه در فرم و هندسه راسته بازار، طراحی به صورت پارامتریک و با استفاده از مدول مبنای زیر صورت گرفت که در عین فراهم آوردن فضایی بهروز و بهنجار، تداعی کننده فضای داخلی بازارهای تاریخی منطقه بوده و هم با بهرهگیری از فرم کالبدی مشابه “جهاز شتر” و با ایجاد فراز و فرود در مدولهای متوالی، یادآور حرکت و پویایی صفی از شترهای کاروانی تجاری است.
به جهت حفظ هارمونی و سازگاری از منظر ریختشناسی، پوشش سقف رواقهای کناری در دو طرف پوشش اصلی هم با استفاده از مدول اولیه طراحی صورت پذیرفت، با این تفاوت که نشیمن آن در تراز بالای دکانها قرار گرفته است. تغییرات در تناسبات طراحی مدول اولیه در بخش میانی و اصلی پوشش، با در نظر گرفتن ۳ عامل زیر صورت گرفته است:
– پیروی از عرض دهانه دکانهای دو طرف راسته بازار
– عرض راسته بازار و بخش تخصیص یافته بو پوشش اصلی
– تنوع فرمی در راستای ایجاد حس پویایی و حرکت با قرارگیری مدولها در کنار هم
فراز و فرودهای ایجاد شده در مدولهای متوالی، علاوه بر ملاحظات ریختشناسانه، امکان ایجاد تهویه طبیعی متکی بر باد غربی غالب در منطقه را فراهم نموده که با توجه به اقلیم گرم و مرطوب منطقه از الزامات پر اهمیت عملکردی در کنار سایهاندازی است.
مشخصات طرح:
طراحی پوشش سقف بازار برازجان با محوریت پاسخ به نیازهای طراحی در ۳ حوزه: ساماندهی فضایی، عملکردی و زیباییشناسی کالبدی آغاز شد. بستر طراحی، راسته بازار برازجان به طول ۵۰۰ متر و دهانه عرضی متغیر از حدود ۱۰ تا ۲۵ متر است که در پلان مسیری سینوسی را طی کرده و به دلیل شکلگیری و تکامل در طول زمان فاقد نظم هندسی از پیش تعیین شده است و متکی بر نظمی خودانگیخته وضعیت موجود را شکل داده است. عمده نیازهای عملکردی فضا مبتنی بر ایجاد پوششی سرتاسری است که از طریق سایهاندازی شرایط آسایش را برای بازدیدکنندگان و رهگذران به همراه آورده، و در زمانهای بارانهای بسیار شدید موسمی از ایجاد اختلال در عملکرد بازار و تعطیلی فعالیت در آن جلوگیری نماید. علاوه بر این با ایجاد ساماندهی فضایی در راسته بازار از ایجاد تغییرات پیدرپی و تصرفهای پیشرونده از طرف کسبه بازار پیشگیری نماید. در نهایت هم از منظر فرم و ظاهر رابطه خود را با بازاراهای تاریخی در منطقه حفظ نموده و به عنوان بنایی شاخص در منظر شهری تداعی کننده سابقه تاریخی شهر و جایگاه تجاری منطقه از منظر ترانزیت باشد.
بنا بر فرم نامنظم و دهانه های متغیر بازار، در ابتدا مسیر بازار بر اساس عرض دهانه غالب در راسته بازار به ۳ قسمت تقسیم شد به صورتی که: بخش انتهایی بازار (بخش C) با کوچکترین دهانه با عرض غالب ۸ تا ۱۰ متری با یک پوسته پیوسته، بخش میانی بازار (بخش B) با دهانه حدود ۱۰ تا ۱۵ متربا یک پوسته پیوسته عرضی به همراه یک رواق در سمت جنوب پوسته، و بخش ابتدایی (بخش A) با دهانه غالب بین حدود ۱۵ تا ۲۴ متر با یک پوسته میانی و دو رواق پیرامونی ساماندهی گردید. دلیل این تقسیمبندی علاوه بر ساماندهی فضایی و ایجاد حریم ضمنی در مقابل دکانهای بازار، امکان ایجاد پوسته با قوس منحنی با دهانه کمتر از ۱۲ متر است که امکان ساخت با روشهای متداول و سیستمهای سازهای با ابعاد متعارف به همراه پوشش آجری را فراهم آورد.
• طراح: مهندسین مشاور ارکان نقش
• معماران مسئول: علی شریف زادگان، رهام افغانی خراسکانی، عنایت طالبی
• مدیر پروژه: علی شریف زادگان
• محل طرح: بوشهر، برازجان
• سال: ۱۴۰۲