پروژه‌ی “چپ-راست” در منطقه “لیپار” واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان و بیست کیلومتری شهر چابهار قرار دارد. سایت پروژه از ویژگی‌های بخصوصی برخوردار است که از آن ویژگی‌ها می‌توان به طبیعت بکر منطقه که شامل عناصری مانند: دریاچه صورتی، دریای عمان و … می‌شود و همین عناصر عامل اصلی جذب گردشگر در آن منطقه است. وجود عناصر طبیعی و آسیب پذیری آن باعث شد که تیم طراحان سعی در ایجاد پتانسیلی در طراحی برای رساندن کمترین آسیب با مصالح بوم آورد در طراحی پروژه داشته باشد.
با بررسی گونه شناسی خانه‌های منطقه (کپر) به یک الگوی اولیه از شیوه‌ی ساخت و استفاده از مصالح بومی در معماری منطقه دست پیدا شد. در منطقه جنوبی استان سیستان و بلوچستان چهار نوع گونه شناسی خانه‌های کپری وجود دارد که در منطقه‌ی چابهار شیوه‌ی متفاوتی نسبت به دیگر مناطق بکار می‌رود. در این شیوه به واسطه‌ی محدودیت در مصالح و عدم انعطاف پذیری آن که اغلب از چوب درختان گز استفاده می‌شود ابتدا ستون‌های چوبی در دل خاک کار گذاشته شده و با تیرهای چوبی ستون‌ها به یکدیگر دوخته می‌شود و از تیرک‌های باریک‌تر برای مقاوم سازی استفاده می‌شود و در نهایت پوشش خانه‌ها نیز با برگ درختان محلی انجام می‌شود.
همچنین نیاز به یک الگوی آشنا در ساختار زیبایی شناسی و ذهن مردم بومی برای ایجاد حس تعلق خاطر احساس می‌شد، از این رو با بررسی نشانه‌ها و سمبل‌های موجود در هنر بومی منطقه سعی در رسیدن به این مهم نیز وجود داشت. از جمله نکات مهم در نشانه‌های بومی منطقه می‌توان به مثلث به عنوان شکل هندسی اصلی، انتزاع بیش از حد، وجود ابهام در فهم نشانه‌ها به واسطه انتزاع، عدم وجود خط منحنی و در عوض خطوط مستقیم یا شکسته در این نشانه‌ها اشاره کرد.
با توجه به قرارگیری محدوده‌ی ساخت پروژه در بین دو عنصر شاخص سایت یعنی دریاچه صورتی و روستای گیژدَپ که دریاچه صورتی مفهومی از طبیعت بکر منطقه را در دل خود نهفته دارد و روستا و زندگی مردم در آن آمیخته با هنر بومی منطقه است.
از ترکیب این دو کلمه یعنی طبیعت و هنر به مفهوم “LANDART” رسیده شد که نگاه به بازارچه را به مثابه یک “LANDART” تغییر می‌داد. این مفهوم ماهیت صرفِ معماری بودن را ملغا می‌کند و به معماری به مانند یک شی هنری نگاه می‌کند که در عین حال با طبیعت خود همراه است به آن نگاه نقادانه نیز دارد. با کمک گرفتن از تکنیک هنر بومی یعنی دوخت و دوز و به واسطه مفهوم “LANDART” سعی در اتصال روستا به دریاچه بود و همین تکنیک تداعی کننده نشانه‌ای آشنا در هنر بومی یعنی نشانه “چپ-راست” است.
در ابتدا خطوط “چپ-راست” به صورت انتزاعی بر روی محدوده ساخت قرار گرفت و برای تقویت ارتباط بصری و حرکتی میان روستا و دریاچه و متصل کردن این دو با یکدیگر با یک خط چپ-راست دیگر خطوط شکافته شد. در مرحله بعد برای نظام مند کردن خطوط به آن‌ها نظم هندسی براساس مدول مثلثی تعریف شده داده شد.
در مرحله بعد با روش مربع بندی و مثلث بندی خطوط چپ راست دارای ماهیت سه بعدی می‌شوند و با توجه به محدودیت در مصالح بومی ابعاد مختلفی برای مثلث بندی‌ها در نظر گرفته می‌شود. با ایجاد مثلث‌ها سازماندهی فضاهایی تعریف می‌شود و این سازماندهی در پروژه به صورت یک پلتفرم آزاد در نظر گرفته شده که از آن به عنوان پتانسیلی برای پاسخگویی به نیازهای اجتماعی و راحتی بیشتر کاربران استفاده شده است.
با اتمام مثلث بندی خطوط چپ-راست با استفاده از متریال بومی هر کدام از مثلث‌ها به صورت قاب‌های چوبی در نظر گرفته شد که در مرحله بعد برای سایه اندازی، قاب‌ها با طناب‌های سیزال که از مقاومت زیادی در برابر حرارت و گرما برخوردار است پوشیده شد.
در تمام مدت طراحی تیم طراحان با مطالعات خود بر روی بستر و فرهنگ و … منطقه تمام تلاش خود را بکار گرفتند تا کمترین آسیب را به محیط زیست و همچنین فرهنگ منطقه وارد کند و پروژه در بستر خود به آرامی قرار گیرد و نه تنها به عنوان عنصری شاخص بلکه سعی در پررنگ‌تر کردن عناصر طبیعی و بومی از جمله دریاچه‌ی صورتی و روستای گیژدپ داشته است.

مشخصات طرح:
• طراح: دفتر طراحی مادو
• مدیر طرح: مازیار دولت آبادی
• طراح ارشد: دنیز ابراهیمی آذر
• تیم طراحی: رضا ولی نژاد، حدیث کریمی، فاطمه میری، سارا رجبی
• طراح سه بعدی و رندرینگ: دنیا یوسفی، سعید صادقیان
• ترسیمات: رضا ولی نژاد، حدیص کریمی، سارا رجبی
• محل طرح: سیستان و بلوچستان، چابهار
• جوایز و افتخارات:
o تقدیر شده در شانزدهمین دوره جایزه معماری ایران | ۱۴۰۲ | گروه شهر و محله